Brands þáttr örva

Nú er frá því sagt, at á einu sumri kom til Nóregs útan af Íslandi Brandr, sonr Vermundar í Vatnsfirði. Hann var kallaðr Brandr inn örvi. Var honum þat sannnefni. Brandr lagði skipi sínu inn til Niðaróss.

Þjóðólfr skáld var vinr Brands ok hafði margt sagt Haraldi konungi frá Brandi, hvé mikill mætismaðr hann var ok vel at sér, ok svá hafði hann mælt, Þjóðólfr, at honum þætti eigi sýnt, at annarr maðr væri betr til konungs fallinn í Íslandi fyrir sakir örleika hans ok stórmennsku.

Hann hefir sagt konungi margt frá örleikum hans, ok mælti konungr: «Þat skal ek nú reyna,» segir hann. «Gakk til hans ok bið hann gefa mér skikkju sína.»

Þjóðólfr fór ok kom inn í skemmu, þar er Brandr var fyrir. Hann stóð á gólfinu ok stikaði léreft. Hann var í skarlatskyrtli ok hafði skarlatsskikkju yfir sér, ok var bandit uppi á höfðinu. Hann hafði öxi gullrekna í handarkrikanum.

Þjóðólfr mælti: «Konungr vill þiggja skikkjuna.»

Brandr helt fram verkinu ok svaraði engu, en hann lét falla af sér skikkjuna, ok tekr Þjóðólfr hana upp ok færir konungi, ok spurði konungr, hversu færi með þeim. Hann segir, at Brandr hafði engi orð um, segir síðan, hvat hann hafðist at ok svá frá búningi hans.

Konungr mælti: «Víst er sjá maðr skapstórr ok mun vera mikils háttar maðr, er honum þótti eigi þurfa orð um at hafa. Gakk enn ok seg, at ek vil þiggja at honum öxina þá ina gullreknu.»

Þjóðólfr mælti: «Ekki er mér mikit um, herra, at fara oftar. Veit ek eigi, hversu hann vill þat virða, ef ek kref vápns ór hendi honum.»

«Þú vakðir umræðu um Brand, bæði nú ok jafnan,» segir konungr, «enda skaltu nú fara ok segja, at ek vil þiggja öxina þá ina gullreknu. Ekki þykkir mér hann örr, nema hann gefi.»

Ferr Þjóðólfr nú til fundar við Brand ok segir, at konungr vill þiggja öxina. Hann réttir frá sér öxina ok mælti ekki. Þjóðólfr færir konungi öxina ok segir, hvé fór með þeim.

Konungr mælti: «Meiri ván, at þessi maðr muni vera fleirum örvari, ok heldr fénar nú of hríð. Farðu enn ok seg, at ek vil hafa kyrtilinn, er hann stendr í.»

Þjóðólfr segir: «Ekki samir þat, herra, at ek fara oftar.»

Konungr mælti: «Þú skalt fara at vísu.»

Ferr hann enn ok kemr í loftit ok segir, at konungr vill þiggja kyrtilinn. Brandr bregðr þá sýslunni ok steypir af sér kyrtlinum ok mælti ekki. Hann sprettir af erminni annarri ok kastar braut síðan kyrtlinum, en hefir eftir ermina aðra. Þjóðólfr tekr hann upp ok ferr á fund konungs ok sýnir honum kyrtilinn.

Konungr leit á ok mælti síðan: «Þessi maðr er bæði vitr ok stórlyndr. Auðsét er mér, hví hann hefir erminni af sprett. Honum þykkir sem ek eiga eina höndina, ok þá þó at þiggja ávallt en veita aldrigi, ok fari nú eftir honum.»

Ok var svá gert, ok fór Brandr til konungs ok þá af honum góða virðing ok fégjafar, ok var þetta gert til raunar við hann.

Источник: Íslendinga sögur. Guðni Jónsson bjó til prentunar.

Текст с сайта Heimskringla