Þjóstólfs saga hamramma

1. Þiðrandi vó húskarl Yngvildar.

Kona er nefnd Yngvildr. Hún bjó at Yngvildarstöðum í Svarfaðardal. Þat er í miðjum dalnum. Hún var dóttir Karls ins ómálga, er bjó at Karlsá, sonar Karls ins rauða, sonar Þorsteins svörfs. Maðr hennar hét Þorkell, ok var hann andaðr, þá þetta var. Son átti hún, er Þjóstólfr hét. Hann ólst upp með móður sinni. Hann var eigi mjök bráðgerr í uppvexti ok heldr einrænn. Hann hafðist eigi at ok lá í eldaskála. Var hann því af sumum fífl kallaðr.

Maðr sá bjó at Holti, er Björn hét. Hann var Hreiðarsson. Kona hans hét Geirríðr. Þau höfðu margt gangandi fé. Björn var maðr fáskiptinn ok var eigi kallaðr einhami. Hann var mikill vinr Yngvildar. Þá bjó Ljótr, sonr Ljótólfs goða, á Völlum.

Þá bjó sá maðr at Tjörn, er Þiðrandi hét. Hann var háleygskr at ætt, ok er eigi getit um faðerni hans. Hann var kappi inn mesti ok ójafnaðarmaðr mikill ok harla rangsleitinn. Engjar þeirra Yngvildar ok Þiðranda lágu saman þar á bökkunum, ok bagaði hann Yngvildi mjök ok hafði gjarna it bezta af engjunum. Yngvildr talaði um þetta nokkurum sinnum, ok gerðist eigi at. Þat var einn tíma um haustit, at menn vóru á engjum frá Tjörn ok Yngvildarstöðum.1 Húskarlar Yngvildar vóru at vinnu. Þá kom Þiðrandi þar ok heilsaði þeim. Þeir tóku því.

Þá mælti Þiðrandi: «Gengr vel heyvinnan, sveinar?»

Þá svaraði einn af þeim, er Þorkell hét, — hann var leysingi Yngvildar —: «At vonum,» segir hann, «þar þér hafið jafnan inn bezta hluta, ok er þat raun mikil, at vér megum liggja undir álögum yðar. Er þat nú auðsét, at dauðir eru langfeðgar Yngvildar.»

«Eigi er þat,» segir Þiðrandi, «ok eigi vil ek þola brúkyrði þín,» — ok hjó þegar Þorkel banahögg með háskeftri öxi, er hann hafði í hendi.

Húskörlum varð bilt við ok fóru þegar heim ok sögðu Yngvildi tíðendin. Hún tók illa verkinu. Þjóstólfr, sonr hennar, heyrði tal þeirra, ok þá kvað hann vísu:

Reyndar munu randir
rjóðar í þegna blóði.
Svanni ………
síðar …… tíðum
rjóð …… klæði
ristill fagur þistill
þó mun þjóð of hríðar
þjáð ………

«Eigi mun þat verða, sonr minn, en höfum þó kyrrt um hríð.»

2. Þjóstólfr skorar Þiðranda á hólm.

Þat var einn dag, at Yngvildr lætr söðla hest sinn. Hún ríðr ofan at Hrafnsstöðum. Þar bjó Hrafn, bróðir hennar. Hún segir honum vígit, en [hann] kvað þat eigi it fyrsta óhappaverk Þiðranda, en hét henni þó liði. Síðan reið hún at Beggviðsstöðum. Beggviðr var úti ok fagnar systur sinni ok hafði þau sömu ummæli. Eftir þat ríðr Yngvildr heim ok segir syni sínum umræður þeirra bræðra, en hann lét fátt yfir.

Þjóstólfr gekk at heyverkum þat eftir var sumarsins, ok töluðust þeir eigi við Þjóstólfr ok Þiðrandi. Þjóstólfr var þá fjórtán vetra. Hann var þá meðal þeirra stærstu manna í sveit, manna sterkastr ok fríðr sýnum ok ágæta vel á fót komit. Víg Þorkels mæltist illa fyrir í dalnum.

Þat sama haust fóru menn til rétta fram í Tun[gur].

Þar vóru þeir bræðr, Karlssynir, Þiðrandi frá Tjörn, Ljótr …… Þjóstólfr fór ok heiman. Hann var þá í blárri kápu ok höggspjót mikit í hendi.

Nú kómu menn til rétta, ok vóru þar fyrir meginfjöldi bænda úr öllum dalnum. Þjóstólfr heilsar þeim frændum sínum, en þeir tóku vel kveðju hans. Menn vóru í réttum um daginn, ok bar eigi til tíðenda.

Þiðrandi frá Tjörn hafði riðit um daginn stóðhesti sínum, er hann kallaði Fífil. Hann var bleikr at lit. Hestrinn var órór um daginn, því veðr var kalt. Slítr hann nú beizlit ok hleypr fram at eftir dalnum. Nú hlaupa þeir eftir honum, ok verðr Þjóstólfr inn fljótasti ok grípr hann í tagl hestinum ok heldr svo fast, at hann stendr kyrr.

Nú kom Þiðrandi at í þessu ok mælti: «Sterkr maðr ertu, Þjóstólfr, ok mun ek nú lengja nafn þitt ok kalla þik Þjóstólf hamramma.»

«Eigi lasta ek þat,» segir Þjóstólfr, «en mál á ek við þik, Þiðrandi, ok vita vil ek, hvort þú vilt nokkuru bæta víg Þorkels, er þú drapst saklausan.»

«Vel er slíks leitat,» segir Þiðrandi, «en þó mun eigi af fébótum verða at sinni.»

«Þá skora ek þik á hólm þrem nóttum fyrir jól, ok hafi sá sæmd, er annan vinnr.»

En Þiðrandi kvaðst þess albúinn. Ríða menn nú heim, ok verðr margtalat um hólmgönguna. Þykkir mönnum Þjóstólfr hafa ærit mikit í fang færzt, at skora Þiðranda á hólm.

3. Fall Þiðranda.

Þjóstólfr kemr nú at máli við móður sína ok segir henni umræður þeirra Þiðranda. En hún lét fátt yfir ok kvað sér þungt hug um segja, en kvað þó nú eigi tjá um at tala. Líðr nú at hólmstefnunni, ok koma þeir á tilsettum tíma í hólma þann, er liggr í Svarfaðardalsá ok kallast Ingvarshólmi.

Þá mælti Þiðrandi: «Hvernig segir hugr þér um hólmgönguna?»

En Þjóstólfr kvaðst eigi um þat hugsa. Síðan kasta þeir feldi undir fætr sér, ok segir Þiðrandi upp hólmgöngulög, at hverr, sem fyrr yrði sárr, skyldi sik af hólmi leysa með fimm mörkum. …… Þjóstólfr átti fyrri at höggva, ok höggr hann nú til Þiðranda á öxlina ok sundr viðbeinit, ok gekk þegar á hol. Þá mælti Þiðrandi ok kvað vísu:

Fregna þat munu þegnar
Þiðrandi á Íslandi
harður gekk helgarða
hljóðr …………
……………………

Ok nú mælti Þiðrandi: «Þetta mun upphaf þinna afreksverka, Þjóstólfr, at þú hefir mik felldan, ok hefi ek aldri fyrr af2 einum sigrazt, hvorki í bardögum eða einvígum, ok mæli ek þat um, at þú verðir mestr maðr í ætt þinni.»

Ok eftir þetta deyr Þiðrandi.

Víg Þiðranda fréttist víða, ok þykkir flestum Þjóstólfi hafa gæfusamliga til tekizt við slíkan ofreflismann sem eiga var ok kváðu illa setjast ójafnaðinn. Þótti nú, at Þjóstólfr hefði svarit sik í ætt Þorsteins svörfs. Þiðrandi varð fáum harmdauði.

4. Þjóstólfr réðst sauðamaðr at Holti.

Nú líðr vetrinn ok fram á sumar, ok berr eigi til tíðenda. Sá atburðr varð, at sauðamaðr Björns í Holti fannst dauðr fram í dal þeim, er liggr upp frá Holti, ok var höfuð hans brotit á bak aftr. Var um þetta margrætt. Héldu menn því valda óvætti nokkura fram í dalnum. Þetta var síð um haust. Varð Birni illt til sauðamanns í hans stað, ok líða svo nokkurar vikur.

Þat var einn dag, at Yngvildr var úti stödd. Hún sér, at maðr reið at garði. Hann var mikill vexti, ok kenndi hún þegar, at þar var Björn úr Holti, ok heilsaði honum ok spyrr tíðenda, en [hann] kvað fátt nýlunda, utan hvat sauðmaðr væri vanfenginn, því engi vildi til verða hjá sér fjárgeymslu at hafa. En hún kvað meinlæti mikit, at óvættir gerðu mönnum mein.

Þá mælti Björn: «Svo er mál með vexti, vina mín, at ek vildi gjarna beiðast Þjóstólfs, sonar þíns, til sauðamanns, þar hann er afbragð annarra manna. Vona ek, at þá mundi betrast fjárgeymslan, ef hann yrði til, ok mun ek launa, ef vel er gert.»

Yngvildr kvað þat vandasamt, — «en þó mun ek til inna við son minn ok vita, hverju hann svarar.» Verðr nú sú málalykt, at Þjóstólfr ferr heim með Birni ok tekst á hendr fjárgeymslu, ok ferr svo fram um hríð.

5. Frá Þjóstólfi ok tröllkonu.

Þat er þessu næst, at Birni verðr vant þrjátíu geldinga. Er þeirra leitat ok finnast eigi. Þat var einn morgun, at Þjóstólfr er snemma á fótum, tekr spjót sitt ok gengr úr garði. Hann gengr upp eftir dalnum ok fram á mýrar ok svo upp eftir dalnum, sem leið liggr. Ok þegar hann kemr fram at dalsbotninum gegnt Langahrygg, þá sér hann, hvar tröllskessa ein gengr jafnframt honum. Hann kastar á hana kveðju sinni, en hún kvað þetta:

Hvat vill hingat
hamrammr dóli
byggðir vórar
brátt at kanna?

Hann kvað:

Hvat vill in arma
órum fundi?
Helju skal gista
hyrjan dáðlausa.

Hún kvað:

Eigi mun auðnast
yngling þínum
oss at hrella
í inu minnsta.

Hann kvað:

Mumli ei mella
móti oss lengr.
Seg oss, hvat girnumst.
Sátt ei spillum.

Hún kvað:

Hvers spyrr inn hamrammi
hér ór dalnum?
Vér munum svara
virða ræðum.

Hann kvað:

Hvat er at sauðum?
Hvat er at mönnum?
Hverfa margir
…… gegnir.

Hún kvað:

Því valda þursar,
þar með bergrisar.
Bræðr mínir
bragna pína.

Hann kvað:

Hvar búa þursar,
hvar bergrisar?
Þat vita girnumst.
Virða skal hefna.

Hún kvað:

Ek vil ei segja
til systkina minna,
því helju hljóta.
Hratt skal á brott.

Þá brá Þjóstólfr sverðinu ok hjó til hennar, en hún brá sér undan ok bað griða, en Þjóstólfr kvaðst mundu drepa hana, nema hún segði, hvat olli sauðahvarfi bónda.

En hún svarar: «Faðir minn býr hér fram í dalnum. Hann er bergrisi ok heitir Úlfr. Ek á tvo bræðr. Heitir annarr Loðinn, en annarr Úlfhéðinn. Þeir eru illir viðreignar ok in mestu tröll. Þeir hafa ollat drápi sauðamanns ok fjártökunni, ok mun eigi Birni gott til sauðamanns, meðan vér búum hér.»

Ok þá kvað hún:

Þér mun ek inna
þat þú girnist,
ef at mik lætr
öllu ráða.

Ok enn kvað hún:

At aftni skulum
oss heim draga.
Þá munu allir
þursar í svefni.

«Nú skaltu, Þjóstólfr,» segir hún, «bíða hér til í kveld. Þá mun ek láta þik vita, nær færi gefst á þeim feðgum.»

Nú ferr hún ferða sinna, en Þjóstólfr bíðr um hríð, ok er at kveldi kom, þá kemr hún ok mælti: «Nú eru faðir minn ok bræðr í svefni, ok máttu nú fara varliga. Þat er ok annat, at föður minn bíta engi vopn nema skálm hans in góða. En þat máttu varast, at hann fái mælt, áðr þú drepr hann. Er hér nú skálmin, ok njóttu nú heill handa.»

6. Þjóstólfr vann á tröllum.

Nú ferr Þjóstólfr leiðar sinnar, til hann kemr at hellinum. Þar var bæði fúlt ok kalt. Hann sér þar afhelli einn, ok hné hurð í klofa, en öðrum megin sér hann flet nokkut, ok þar lágu þeir bræðr, Loðinn ok Úlfhéðinn. Nú gengr hann inn í afhellinn, ok liggr Úlfr þar ok hrýtr fast. Þjóstólfr tekr nú skálmina báðum höndum ok rekr á hann miðjan, svo þegar stóð í gegnum hann. En Úlfr rak upp öskr mikit ok dó þegar. Við þetta vakna þeir bræðr ok sjá nú vegsummerki, at faðir þeirra er veginn. Sækja þeir nú báðir at Þjóstólfi, en hann verst vel, ok lýkr svo, at hann fellir þá báða. Var hann þá móðr mjök, en lítt sárr. Hann gengr þá inn í afhellinn. Sér hann þá, at skálmin in góða hafði brotnat í fjörbrotum Úlfs.

Ok er hann hafði hvílzt um stund, gengr hann út ok finnr þar vinu sína. Bauð hann henni dalinn sér ok öðrum at meinalausu, en hún þakkaði honum, en kvaðst þó mundu þaðan á braut ok finna föðurbróður sinn, Tind, er byggi í Kötlufjalli. Skiljast þau nú, ok bað hvort vel fyrir öðru.

Gengr Þjóstólfr nú heim ok segir tíðendin, ok þá kvað hann:

Fjallbúa felldak alla
fyrrum, er vóru í kyrrðum.
Þar nam ek finna fjóra
……………………
nú skulu ………
……………………

Þetta fréttist víða, ok þótti þat it mesta þrekvirki. Björn þakkaði Þjóstólfi sína framgöngu ok bað hann nú heim fara til móður sinnar, kvaðst nú ætla, at batna mundi sauðageymslan. Ok nú ferr Þjóstólfr heim, ok er nú kyrrt um hríð.

7. Þjóstólfr gekk í haug Karls rauða.

Þat er þessu næst, at skip kom af hafi í Svarfaðardalsárós. Eyvindr hét stýrimaðr. Menn riðu til skips.3 Þjóstólfr fór ok ásamt þeir bræðr, Hrafn ok Böggviðr, ok Björn úr Holti. Nu koma menn til skips ok kaupa varning. Hrafn sat í búð hjá Eyvindi, ok í því bili gekk Þjóstólfr fyrir búðardyrrnar.

Þá mælti Eyvindr: «Þar gekk maðr fríðr ok heldr garpligr, ok hefi ek eigi fyrr sét slíka marga.»

«Þat er frændi minn,» segir Hrafn.

«Eigi er ofsögum sagt af ykkr frændum.»

Féll nú þetta tal niðr, ok búa Austmenn skip sitt ok láta í haf, ok eru þeir úr sögunni.

Þat var einn dag, at Þjóstólfr reið heiman. Hann ríðr ofan eftir dalnum ok kemr at Karlsá um kveldit ok spyrr búanda þar, hvar haugr Karls ins rauða væri, en bóndi segir, at hann stæði þar á sjávarbakkanum millum Holts ok Karlsár, — «eða hvat viltu þangat?»

«Vitja vil ek langafa míns,» segir Þjóstólfr.

«Let ek þik þess,» kvað bóndi.

«Eigi mun þat tjá,» segir Þjóstólfr, «ok fá þú mér graftól.»

Bóndi gerði nú svo. Nú ferr Þjóstólfr til haugsins ok brýtr nú hauginn allt at viðum. Nú gerir hann sér dyrr ok gengr í hauginn, Hann sér, hvar Karl inn rauði sat á stóli ok var heldr áhyggjuligr. Þá kvað Þjóstólfr:

Heill, afi.
Hvat veldr
hryggð þinni?

Þá kvað draugr:

Hefðak sízt ætlat
hingat þú mundir
ferðum flýta
fangs at leita.

Þjóstólfr kvað:

Fangs at leita
firðar ei vilja,
heldr vill heillir
hingat sækja.

Draugr kvað:

Heillir skalt hljóta
héðan af allar,
ek sem bar
um ævi mína.
En moldbúa
máttu ei reita,
í friði liggja
því allir skulu.

Sverð mitt góða
síðan skalt bera.
Tólf drap ek trauða
tigna virða,
Skíði þá sótti
skarð at fylla
Ljótólfi meðr
list réð spilla.

Nú tók Karl sverðit ok rétti at Þjóstólfi, ok þá kvað hann:

Sonr, þú skalt sverð mitt
sæmdum meðr
bera í rómu
brögnum hnekkja.
Haltu tryggð við
hölda dyggva,
en ina vondu
angra skalt.

Nú gekk Þjóstólfr til dyra haugsins, ok þá kvað hann:

Sittu heill, afi, sinni með glöðu, þar til finnumst í Valhöllu.

Nú ríðr Þjóstólfr leiðar sinnar, þar til hann kemr í Holt. Björn heilsar honum ok spyrr tíðenda, en hann segir it sanna.

Björn kvað mikit um frækleika hans ok kvað gjarna hafa nokkut upp á sik dauðra manna ræður. «En nú er þat ráð mitt, at þú farir utan í sumar, ok muntu aukast þar eigi síðr en hér, ok eru þar margir frændr þínir. Mun ek nú launa þér fjárgeymsluna ok fá þér fararefni.»

Ferr nú Þjóstólfr heim.

8. Þjóstólfr fór utan ok herjaði.

Nú líðr vetrinn, ok um vorit kom skip af hafi. Þat átti sá maðr, er Hreiðarr hét. Hann var háleygskr at ætt ok góðr drengr. Þjóstólfr reið til skips ok bað sér fars, en stýrimaðr kvað já við.

Nú ríðr Þjóstólfr í Holt ok segir honum tal þeirra Hreiðars. En Björn kvað honum til reiðu svo mikit fé hann vildi, — «ok mun ek sjálfr færa fé þitt til skips.»

Þjóstólfr þakkaði honum ok reið heim eftir þat.

Nú búa Austmenn skip sitt, ok ferr nú Þjóstólfr at heiman ok kvaddi móður sína, ok nú ríðr hann í Holt.

Var Björn úti ok heilsar honum vel ok mælti: «Nú er farareyri þitt allt at skipi, ok væntir mik, at fáir hafi fríðara farareyri haft. Hér er ok svo skjöldr ok sverð, er ek vil gefa þér, kápa blá ok gullfjallaðir glófar. Er þetta menjagripr langfeðga minna, ok mun gæfa fylgja. Hefir þat átt Björn konungr járnsíða Ragnarsson, ok far nú heill ok vel. Mun ek skipa til með móður þinni, meðan þú ert utan, en þó munum vér eigi aftr sjást.»

Þjóstólfr þakkar nú Birni, ok skildu at því. Láta þeir nú í haf ok ferst vel, unz þeir taka Hálogaland. Býðr Hreiðarr Þjóstólfi heim með sér, ok þat þá hann. Líðr nú af vetrinn, svo eigi berr til tíðenda.

Um vorit kvaðst Þjóstólfr vilja [í] hernað, ok gaf Hreiðarr [honum] tvítugsessu eina vel búna. Völdust til margir vaskir menn at fylgja Þjóstólfi ok halda nú í hernað ok herjuðu víða um sumarit, ok hafði Þjóstólfr nú fengit tvo knörru at auk.

9. Þjóstólfr þreytti sund við hvítabjörn.

Þetta var á dögum Hákonar blótjarls Sigurðssonar. Heldr nú Þjóstólfr heim at hausti ok fýstist á fund jarls, ok sat jarlinn at Hlöðum. Þjóstólfr gekk einn dag fyrir jarl ok kvaddi hann. En jarl tók kveðju hans ok spyrr hann at nafni. En Þjóstólfr segir it sanna.

«Ertu Þjóstólfr hamrammi, er drapst tröllin ok fórst í haug Karls ins rauða út á Íslandi?»

«Sá er maðrinn, herra,» segir hann.

«Vér höfum ok heyrt,» segir jarl, «at þú hafir drepit Þiðranda at Tjörn, vin vorn ok hirðmann.»

«Satt er þat, herra,» segir Þjóstólfr, «ok munu þat flestir mæla, at þat væri eigi at ósýknu.»

«Þat vitum vér eigi, en hafa skaltu grið at sinni.»

Þjóstólfr þakkaði jarli. Var hann með jarli um stund.

Þat var einn dag, at jarl lét kalla Þjóstólf fyrir sik ok mælti: «Þú hefir verit með oss um hríð, ok svo gildr maðr sem þú ert, þá megum vér sjá afl þitt, ok kom til vor4 á morgun.»

«Lítit er um afl mitt,» segir Þjóstólfr, «en þó munuð þér ráða verða.»

At morgni gekk jarl til strandar ok hirð hans. Þjóstólfr var ok með. Hann var svo búinn, at hann hafði gullrekit spjót í hendi, skjöld á hlið. Hann var í blárri kápu, rauðum kyrtli ok gullhlað um enni ok gullfjallaða glófa á höndum.

Þá mælti jarl: «Nú viljum vér, Þjóstólfr, at þú reynir sundfæri við dýr vort. Þat er hvítabjörn.»

«Eigi em ek því vanr, en þó munuð þér ráða at sinni.»

Nú kastar Þjóstólfr klæðum af sér, ok mæltu þat allir, at þat væri raun mikil at etja dýrum á svo fríðan ok vaskligan mann. Ok nú leggst Þjóstólfr út á fjörðinn. Nú kómu þeir, er geymdu dýrit, ok er bangsi sér manninn, slítr hann sik lausan ok leggst at Þjóstólfi. Færir þar hvorr annan í kaf ok eru niðri um stund ok koma upp aftr ok leikast við um hríð. Þetta sá jarl ok hirð hans.

Þá mælti Sigmundr Brestisson, er þá var með jarli: «Eigi er vert, herra, at Þjóstólfr þreyti þenna leik lengr. Er þat auðsætt, at hann er frægðarmaðr inn mesti, ok er þat frægðarlaust at níðast á kappa þvílíkum sem Þjóstólfr er.»

Jarl mælti: «Kenna viljum vér íslendingum at drepa [eigi] hirðmenn vora, ok skal nú sverfa til stáls með þeim, ok er þér þetta vítalaust, Sigmundr.»

Nú er at segja frá Þjóstólfi ok bersa, at dýrit færir hann í kaf ok niðr at botni. Eigast þeir nú við, ok verðr sú málalykt, at Þjóstólfr brýtr dýrit á bak aftr ok gengr þar af bangsa dauðum, enda var hann þá svo máttfarinn, at hann með illan leik komst til lands, ok er hann kom í fjöruna, settist hann á stein einn ok lét sér renna mæðina, klæðist síðan ok gekk fyrir jarl.

Þá mælti jarl: «Hvat gerðir þú af dýrinu?»

Þá kvað Þjóstólfr þetta:

Á málarbotni
má þat finna.
Þat munu fáir
þangat sækja.

«Eigi mun þat logit,» segir jarl, «en mikill frægðarmaðr ertu, Þjóstólfr, ok ver með oss, þat eftir er vetrarins.»

Þjóstólfr þá þat, enda mæltu þat allir, at hans líki mundi varla finnast. Líðr nú af vetrinn, ok berr eigi til tíðenda.

10. Þjóstólfr synjaði jarli gripa sinna.

Þat var eitthvert sinn, at Þjóstólfr gekk at skemmta sér. Þá mætti jarl honum. Þjóstólfr hafði þing sín.

Þá mælti jarl: «Hvaðan kómu þér gripir þessir inir góðu?»

«Á Íslandi fekk ek þá,» segir Þjóstólfr.

«Hvat gafstu fyrir þá?» segir jarl.

«Gefnir vóru þeir mér,» segir hann.

«Þat var stórmannliga gefit,» segir jarl, «eða viltu selja?»

«Eigi vil ek þat,» segir Þjóstólfr.

«Viltu þá gefa?» segir jarl.

«Já,» segir hann, «ef fátækr óskar.»

Þá roðnaði jarl ok gekk leiðar sinnar. Mörgum, er vóru með Þjóstólfi, þótti þetta misráðit, at hann gaf eigi jarli gripina, en Þjóstólfr lét sér fátt um finnast.

Nú líðr vetrinn, ok at vordögum lætr Þjóstólfr búa skip sitt og gengr á fund jarls ok heilsar honum, en jarl tekr því seint. Þá mælti Þjóstólfr, at hann vildi á braut, ok þakkaði jarli.

Þá mælti jarl: «Þú ert flestum mönnum ólíkr, Þjóstólfr, þar þú dirfist at ganga á vorn fund, áðr vér buðum þér þar. Þú hefir nú tvisvar sinnum fjöri fyrirgert, fyrst þá þú drapst Þiðranda, hirðmann minn, ok annat sinn, þá þú neitaðir oss gripunum, því sjálfrátt var oss at láta þik missa þá ok lífit með. En vegna hreysti þinnar þá gefum vér þér fararleyfi, ok far nú með friði til ættjarðar þinnar eða hvert þú vilt.»

Þjóstólfr þakkaði jarli. Lætr hann nú í haf ok er í hernaði um sumarit. Heldr hann heim at hausti.

11. Þjóstólfr felldi Oddgeir einræna.

Þat var einn dag, at þeir lögðu undir ey eina ok lagu þar um nóttina. Um morguninn lögðu fram fyrir eyjuna sex skip ok lögðu þegar at þeim Þjóstólfi. Hafði hann eigi nema fjögur skip. Þjóstólfr sér, at maðr stoð við siglu. Hann var í rauðum kyrtli ok hringabrynju, með hjálm á höfði ok skjöld á hlið ok ærit gerpiligr. Þá kallar Þjóstólfr á þá ok spyrr hverjir þar gerði svo gildan atróðr.

Sá er á skipinu var, svaraði: «Oddgeirr heiti ek ok kallaðr emræni, danskr at ætt, en faðir minn var jarl a Írlandi. En hverr er sá, er þessa spyrr?»

Þjóstólfr svarar: «Þjóstólfr heiti ek, ok em ek íslenzkr at ætt.»

«Ertu Þjóstólfr inn hamrammi?» segir Oddgeirr.

«Sami er maðrinn,» segir Þjóstólfr.

«Heyrt hefi ek þín getit ok oftast at góðu, eða hví gafstu eigi Hákoni jarli glófana ina góðu?»

«Því olli geð mitt,» segir Þjóstólfr.

«Viltu halda bardaga við mik?» segir Oddgeirr

«Þess em ek albúinn,» segir Þjóstólfr.

«Mikill garpr ertu,» segir Oddgeirr, «en sér þó, át við hðsmun er at eiga, ok skal eigi níðast á þér, svo goðum dreng, ok skulu tvö skipin hjá liggja. En fyrir þat at ek hefi þín svo lengi leitat, þá er eigi annars kostr en berjast.»

«Hér er gott til ráða,» segir Þjóstólfr. «Göngum báðir á land upp ok berjumst tveir einir ok spillum eigi mönnum vorum.»

«Þetta er óskaráð,» segir Oddgeirr.

Síðan gengu þeir á land ok reyndu fyrst íþróttir sínar, gengu í skotbakka, léku handsöxum ok skutu af boga, en þó var Þjóstólfr í öllu fræknari.

Þá mælti Oddgeirr: «Nú höfum vér reynt íþróttir vorar, ok hefi ek aldri þinn líka fundit, ok er eigi ofsögum sagt af frækleik þínum, ok nú skulum vér reyna vopnfimi ok berjast.»

Þjóstólfr svarar: «Ekkert letr mik þess, en hitt væri mér þó vildara, at við hættum þessum leik. Er oss nú báðum vansalaust at skiljast.»

Oddgeirr mælti: «Þín hefi ek svo lengi leitat, at vér megum reyna með oss.»

«Þú munt ráða,» segir Þjóstólfr, «en þó munum vér þessa iðrast, ok er þat stór mannskaði, ef þú læzt.»

Nú ganga þeir saman ok berjast um hríð, ok mæðist Oddgeirr fljótara.

Þá mælti Þjóstólfr: «Hættum þessum leik.»

En Oddgeirr vildi eigi. Nú fara þeir til í annat sinn, ok ferr á sömu leið.

Þá mælti Oddgeirr: «Nú skulum vér taka hvíld um stund, ok veit ek nú fyrst, hverr af oss er frægastr.»

Þá settist Oddgeirr niðr ok kvað þetta:

Hörð er helja.
Hamrammi veldr,
ei þó at vilja,
at andast munak.
Þat vildi frægr
Þjóstólfr frækinn,
at vér eigi
odda él reyndum.

Sár hefi ek átta, síða er boruð, brátt í gegnum blóð út runnit. Írland mun ek aldri meir finna, því dauði strangr dregr mik þaðan.

Þá mælti Þjóstólfr: «Nú er þar at komit, er ek sagða þér, at vit mundum eigi báðir af þessum fundi heilir komast, ok hefi ek illu heilli hingat komit, at ek skyldi verða banamaðr þinn.»

Þá mælti Oddgeirr: «Of seint er nú at gráta gerðan hlut, ok má engi komast yfir sitt endadægr, ok er nú vænna at deyja en síðar, ok mun ek eigi óttast dauða minn. Er betra at deyja af þínum völdum en fyrir mannfýlum öðrum. En nú vil ek gera skipun á efnum mínum, áðr en ek dey, ok skaltu eignast eftir mik bæði skip ok menn. Ann ek þér bezt at njóta þess alls saman, því þinn líki mun varla finnast.»

Ok þá kvað Oddgeirr:

Nú munum skilja
nýtan viðr
Þjóstólf, góðan
þegn, at sinni.

«Nú skaltu,» segir Oddgeirr, «verpa haug eftir mik. Skal þar ekkert í leggja nema vopn mín ok klæði, því þat er heimskra manna siðr at leggja fé í jörðu, en mér sýnist fé þat illa komit.»

Nú færðist dauði í augu Oddgeiri, ok nú deyr hann. Þjóstólfr kunni illa láti Oddgeirs. Ferr hann nú þegar til skipa, ok taka menn Oddgeirs hann fyrir sinn foringja, ok hafði hann nú alls tíu skip. Heldr hann nú skipum sínum til Danmerkr um haustit.

12. Þjóstólfr fann Harald konung Gornisson.

Þá réð fyrir Danmörk Haraldr konungr Gormsson, sonr Gorms ins gamla. Þjóstólfr leggr nú skipum sínum í lægi, gengr á konungs fund ok heilsar honum vel. Konungr tekr því ok spyrr, hverr sá mikli maðr væri. En hann kvaðst vera íslenzkr maðr ok heita Þjóstólfr, — «ok er þat erendi mitt at beiðast landsvistar af yðr í vetr.»

«Ertu Þjóstólfr hamrammi?» segir konungr.

«Kalla megið þér þat mik, herra, ef yðr þóknast.»

«Því heyrt hefi ek nafn þat áðr, eða hví gafstu eigi jarli glófana?» segir konungr.

«Geð mitt olli því, ok sögðumst ek mundu gefa, ef fátækr beiddist.»

«Hvaðan ertu at kominn?» segir konungr.

«Úr hernaði,» segir Þjóstólfr.

Konungr svarar: «Eru þat sannmæli, at þú hafir felldan á hólmi Oddgeir einræna ok boðit honum tvisvar grið?»

«Eigi þurfti ek honum grið at bjóða,» segir Þjóstólfr, «því sáttir vórum vér, en einlyndi hans olli því, at hann féll.»

«Þar felldir þú mikinn garp,» segir konungr.

«Víst var hann góðr drengr, en þó hefi ek í meiri mannraun komit.»

«Hvenær var þat?» segir konungr.

«Þá ek fellda dýr Hákonar jarls,» segir Þjóstólfr.

Þá mælti konungr: «Hvernig banaðir þú dýrinu?»

Þá kvað Þjóstólfr þetta:

Bangsi réð liggja,
brotinn var hryggr,
mjök aflvana
á malarbotni.
Sigmundr vildi
sætt væri boðin.
Síðan landi
sveittr næðak.

«Þat var mikit þrekvirki,» segir konungr, «ok er eigi at undra, þó þú sért gildr ok gerviligr, ok ver með oss velkominn í vetr, eða hvat mörg skip hefir þú?»

«Ek hefi tíu skip, herra,» segir Þjóstólfr, «ok þau öll stór.»

«Þú ert ríkr maðr,» segir konungr, «ok ver með oss ok menn þínir allir.»

Þjóstólfr þakkaði konungi, ok setti konungr hann it næsta sér. Þjóstólfr var maðr fáskiptinn, góðorðr, mildr af fé ok skartsmaðr inn mesti. Gekk hann með konungi. Gjarna var þat leikni konungs at láta Þjóstólf sýna íþróttir sínar, ok var þat engi, at kæmi til jafns við hann.

13. Þjóstólfr gaf konungi glófana.

Þat var eitt sinn, at Þjóstólfr fór með boga ok hafði á höndum glófa sína.

Þá mælti konungr: «Eigi var þat at undra, þótt Hákon jarl renndi girndaraugum til glófa þessara.»

Þá mælti Þjóstólfr ok dró af sér glófana: «Viljið þér eignast glófana, herra, þá vil ek gefa yðr?»

Konungr tók við glófunum ok þakkaði Þjóstólfi ok dró þegar glófana á hendr sér. Var þat almæli, at eigi mundu betri glófar í þá tíð.

Þat var eitt sinn, at Þjóstólfr sat at máldrykkju með konungi. Hann hafði sverð sitt it góða á knjám sér, ok var þat friðbent.

Þá tók konungr sverðit ok dró þat úr slíðrum ok mælti: «Hvaðan kom þér sverð þetta, Þjóstólfr?»

«Þat sótti ek í haug Karls ins rauða, langafa míns.»

«Fórstu einn í hauginn?» segir konungr.

«Gerða ek víst,» segir Þjóstólfr.

«Reyndir þú fangbrögð við haugbúann?» segir konungr.

«Eigi gerða ek þat,» segir Þjóstólfr.

«Hvern veg fekk þú þá sverðit?» segir konungr.

Þá kvað Þjóstólfr vísur þessar:

Gekk ek at aftni
greitt at leita
haugs ins rauða
rétt við sjá niðr.
Graftól hafðak,
greitt gekk vinna,
unz ek at viðum
allt niðr kvam.

Haugbúi mælti
heldr ófrýnn,
hvat ek vildi
hingat snúa.
Fangs hann krafði
fljótt at bragði,
en ek sagðak
annat vildak.

Þá kvað haugbúi:
«Þjóstólfr frændi,
þik kennak.
Þat ei vissak,
at haugbúa
angra vildir.

Í kyrrþeyi
hvíla skulu
allir haugbúar
heims á grundu,
því í jörðu
þegnar með lífi
aðrir ei kvámu
utan með helju.»

Þá sagðak,
at sækja vildak
heillir allar,
er hafði Karl rauði.
Svaraði raumr:
«Svo skal verða,
ef sverðit góða
at sóma brúkar.»

Síðan rétti
sverðit draugr
mér at hendi,
moldugr næsta.
Sagði at lyktum
sýna skyldak
vinfengi góðum,
en vansa þýjum.

Eftir þat kvaddak
ört inn rauða
með þeirri ósk,
at mætti hvíla
í haugi sínum
heli firrtr,
en hann á meðan
upp gapti hvofti.

Síðan bar ek
sverðit góða
ok með því felldi
Oddgeir frægan.
Um ævi mun ek
æ þat bera,
ok eigi skulu
aðrir brúka.

«Þat mun verða sannmæli,» segir konungr, «ok eigi er frá sagt meira frækleik þínum en vert er, ok var þat at undra, at Karl inn rauði skyldi fá þér sverðit, svoddan garpr sem hann var í lífinu, ok er þat auðsét, at honum hefir lítt verit um komu þína.»

Felldu þeir nú niðr tal þetta.

14. Frá Mávi. Þjóstólfr fann Hákon jarl.

Maðr sá var með konungi, er Már hét. Hann var íslenzkr ok var ættingi Vallna-Ljóts. Hann var hirðmaðr konungs. Garpr mikill var hann ok vel metinn af konungi. Hann kastaði jafnan kalayrðum at Þjóstólfi, en Þjóstólfr lét sem hann heyrði eigi ok lét sér jafnan fátt um finnast.

Þat var einu sinni, þá konungr sat yfir borðum, at margir af hirðmönnum lofuðu mjök Þjostólf, en Már þagði. Þá spurðu menn, hví hann þegði, en hann kvað sér alltíð í hug við rísa, þá er hann heyrði þvílík brúkyrði. «En þat er víst, at Þjóstólfr hefir framazt í utanferðum sínum ok hernaði, en þegar hann var út á Íslandi, var hann af flestum afglapi kallaðr, en nú gengr hrós hans fjöllum hærra.»

Þetta héldu sumir fyrir satt, en aðrir trúðu eigi. Kom þetta til eyrna Þjóstólfi, en hann lét sér fátt um finnast.

Þat bar til eitt sinn, at Þjóstólfr var úti staddr, ok reikaði Már fram hjá honum. Þá kastar Þjóstólfr á hann orðum ok bað hann bíða. Már kvaðst eigi vantalat við hann eiga, en kvaðst þó bíða mundu. Þjóstólfr gekk nú þar at, er Már stóð.

Þá mælti Þjóstólfr: «Þat hefi ek heyrt, at þú hafir sagt, at ek væri afglapi, þá er ek var á Íslandi.»

«Hvat ek í þessu talat hefi,» segir Már, «mun eigi logit, en nokkut munu þeir aukit hafa, er þér hafa sagt, ok vil ek gjarna hafa þetta oftalat, ok munu þeir þér eigi sagt haf a, er ek talaði þér til gildis sama sinn.»

«Vera kann þat,» segir Þjóstólfr, «ok mun ek eigi láta þetta á mér festa.» Ok skildust þeir at því.

At vori bjóst Þjóstólfr til burtferðar ok tók orlof af konungi. Gaf konungr honum at skilnaði gull, er stóð hálfa mörk, tignarklæði sín ok spjót gullrekit. Síðan hélt Þjóstólfr til Nóregs. Gengr hann á jarls fund ok heilsar honum vel. Jarl tók kveðju hans ok spurði um ferðir hans, en Þjóstólfr sagði it sanna.

«Varstu með Haraldi konungi Gormssyni í Danmörk?»

«Var ek þar,» segir Þjóstólfr.

«Gerði hann vel til þín?» segir jarl.

«Stórvel,» segir Þjóstólfr.

«Varstu lengi með konungi?» segir jarl.

«Með honum var ek í vetr,» segir Þjóstólfr.

«Gáfstu honum glófana þá ina góðu?» segir jarl.

«Gaf ek víst,» segir Þjóstólfr.

«Hverju launaði hann þér?» segir hann.

«Mjök miklu,» segir Þjóstólfr, «því hann gaf mér gull, er stóð mörk, tignarklæði sín ok spjót gullrekit.»

«Þat var stórmannliga gefit,» segir jarl, «ok ver með oss í vetr velkominn.»

Þjóstólfr þakkaði jarli, ok líða nú tímar fram, svo eigi berr til tíðenda.

15. Utkoma Þjóstólfs ok kvonfang.

Um vorit bjó Þjóstólfr skip sín, ok fýstist hann til Íslands. Tekr hann nú orlof af jarli ok lætr í haf. Hafði hann útivist skamma, ok tóku Svarfaðardal. Þjóstólfr reið þegar frá skipi, er hann hafði ráðit skipum sínum til hlunns. Hann reið upp eftir dalnum ok kom í Holt. Var þá Björn andaðr, en móðir Þjóstólfs lifði enn nú ok var þá hraust kona. Hún fagnaði vel syni sínum, ok var Þjóstólfr at Yngvildarstöðum þann fyrsta vetr.

Maðr hét Ásbjörn. Hann bjó at Jarðbrú. Hann var góðr bóndi ok hafði auð fjár. Kona hans hét Guðríðr, en Helga dóttir. Var hún kvenskörungr mikill, ok þótti sá kostr beztr þar í dalnum.

Þá bjuggu þeir bræðr Þjóstólfs annarr á Hrafnsstöðum, en annarr á Beggviðsstöðum.

Þótti nú flestum, at Þjóstólfr hefði framazt mjök í utanferðinni, hafði fengit auð fjár ok verit á höndum tignustu mönnum. Þótti hann nú afbragð ungra manna, enda var hann við alla ljúfr ok góðgjarn ok var inn vinsælasti.

Þat var einu sinni um sumarit, at Þjóstólfr reið at heiman. Hann var svo búinn, at hann var í rauðum skarlatsklæðum, gullroðinn hjálm á höfði, gullhlað um enni, rauðan skjöld á hlið, gyrðr sverði ok gullrekit spjót í hendi. Hann hafði söðulreiði fagrt ok reiðskjóta góðan. Hann var einn manna. Hann reið niðr at Hrafnsstöðum, ok var Hrafn úti.

Hann heilsaði vel frænda sínum ok bað hann inn ganga, — «eða hvat viltu svo tíguliga búinn sem þú ert?»

Þjóstólfr svarar: «Ek vil, at þú biðjir Helgu Ásbjarnardóttur at Jarðbrú til handa mér.»

«Þat vil ek gjarna gera. Vænti ek, at þú verðir eigi vonbiðill Helgu eða annarra meyja hér í landi,» segir Hrafn.

«Þat er sem reynist,» segir Þjóstólfr, «en hraða vil ek þú vildir ferð vorri.»

«Þat skal vera,» segir Hrafn ok lætr þegar söðla hest sinn, ok ríða þeir nú, unz þeir koma til Jarðbrúar. Ásbjörn sat í stofu, kona hans ok dóttir. Hann tekr vel í móti þeim frændum ok býðr þeim at sitja hjá sér, ok þat þágu þeir.

Þá mælti Hrafn: «Svo er mál með vexti, Ásbjörn, at Þjóstólfr, frændi minn, vill biðja Helgu, dóttur þinnar. Er þér kunnugt ætterni hans ok óðal, ok munu eigi aðrir honum fremri hér í dalnum eða annars staðar, ok væntir mik, at þú svarir vel þessu máli.»

Ásbjörn mælti: «Alkunnig er mér ætt hans, ok mun eigi dóttir mín fá fremri gifting.»

Er nú þetta at málum gert, ok skyldi brullaupit vera at Hrafni, ok skyldi þat vera um haustit. Ríða þeir frsendr nú heim, ok berr eigi til tíðenda.

Maðr er nefndr Þorgeirr. Hann bjó at Bakka í Svarfaðardal. Hann var maðr ríkr ok vel kynntr. Þangat ríðr Þjóstólfr ok kaupir landit at Bakka, en Þorgeirr fór utan, ok er hann úr sögunni.

Þat er þessu næst, at brullaup er at Hrafnsstöðum, ok fór sú veizla vel fram. Ferr nú Þjóstólfr til Bakka ok reisir bú þar. Var þat fljótt auðsét, at Helga var skörungr mikill, ok var þar búsæld mikil.

16. Þjóstólfr vann tröllkonu í Skíðadal.

Maðr er nefndr Arnþórr. Hann bjó at Sveinsstöðum í Skíðadal. Hann var góðr bóndi ok vinsæll. Hann hafði margt gangandi fé, ok gekk þat þar, sem heitir at Almenningi.

Sá atburðr varð at Sveinsstöðum fyrsta dag jóla, at hvarí griðkona ein. Var hennar lengi leitat ok fannst hvergi. Þetta fréttist víða ok þótti undarligt. Líða nú svo stundir fram þar til at öðrum jólum, ok verðr þá sami atburðr, at hverfr húskarl Arnþórs. Þótti mönnum at þessu mein mikit ok vita eigi, hverju at gegna muni, ok líðr svo at þriðju jólum. Fréttist þetta nú um dalinn, ok láta flestir kyrrt yfir.

Þat var einn dag fyrir jólin, at Þjóstólfr lætr söðla hest sinn. Helga, kona hans, spurði, hvert hann vildi, en hann kvaðst mundu ríða at erendum sínum. Ríðr hann yfir bakkana ok svo fram Skíðadal, unz hann kemr at Sveinsstöðum. Þetta var atfangadag jóla. Arnþórr var úti staddr ok fagnar vel Þjóstólfi ok bauð honum þar at vera. Þjóstólfr hafði vopn sín in góðu ok svaf í skála um nóttina, þar er húskarlar bónda lágu. Þjóstólfi varð eigi svefnsamt um nottina, ok er leið at miðri nóttu, heyrði hann, at kveðit var hjá bænum þetta með dimmri röddu:

Hingat mun kominn
inn hamrammi,
tryggðum spillir
trauðr í lyndi.
Vora marga
vomrinn trylldi
hefir dregit
á heljar stiga.

Bezt er, at snúum
á braut héðan,
at heimkynni
örkum voru.
Annars helja
hörð mun hremma
alla óra,
unz at lyktum.

Misstum vér nú
matar gengi,
þar Þjóstólfr,
þarfr sjaldan,
hingat vendi
hefnd at fylla.
Flýjum, flýjum
fljótt án tafa.

Þa stóð Þjóstólfr upp með skyndi ok renndi fram eftir dalnum. Þá sá hann, at skessa ein fór með flýti ok stefndi at fjalli því, er heitir Þverfjall. Skessan hljóp þá allt, hvat hún kunni, ok er Þjóstólfr sá at eigi dró saman með þeim, þá mælti hann ok kvað:

Bíð, in arma,
bragna röskra.
Þik at finna
fljótt vér girnumst,
ella mun helja
illa pína
bergbúa alla,
brátt þat sagðak.

Hún kvað:

Þjóstólfr aldri
oss mun pína,
heldr vér dóla
helju búum.
Hann mun at aftni
Óðin finna,
laminn í mola
lista trauðr.

Þá kvað hann:

Ei mun þetta
þannig fara,
heldr mun dyrgja
helju rata.
Sverðit góða
sízt mun bila,
þínum í skrokki
skör mun veita.

Þá kvað hún:

Far heim aftr.
Fljótt vil ek skila
við hann Þjóstólf,
vom hamramma,
aldri um ævi
aftr sjá kauða.
At von gengr
víst ei at sinni.

Þá tók skessan á rás, en Þjóstólfr rann þegar á eftir. Dró nú saman með þeim, ok leggr Þjóstólfr til hennar spjótinu konungsnaut ok í gegnum hana, ok sæfðist hún þegar á spjótinu. Eftir þetta gekk Þjóstólfr heim ok sagði tíðendin. Þakkaði Arnþórr honum mörgum fögrum orðum, ok þótti þetta it mesta happaverk.

17. Þjóstólfr fann Svein konung.

Þat er þessu næst, at Helga, kona Þjóstólfs, tók sótt, ok leiddi sú sótt hana til bana. Þótti Þjóstólfi þat inn mesti skaði, ok undi hann nú eigi lengr á Íslandi. Selr hann nú lönd sín ok býr skip sitt ok lætr þegar í haf. Fórst honum vel, unz hann kemr til Danmerkr. Var þá dauðr Haraldr konungr Gormsson ok kominn til ríkis Sveinn, sonr hans. Gengr Þjóstólfr þegar á konungs fund. Hann fagnar Þjóstólfi vel ok bauð þar at vera svo lengi hann vildi. Þetta þakkaði Þjóstólfr konungi, ok var hann þar um vetrinn, ok virti konungr hann framar flestum öðrum. En at vori baðst Þjóstólfr sér at orlofs at fara í hernað.

Þá mælti konungr: «Eigi viljum vér meina þér, Þjóstólfr, at fara, hvert er þú hefir lyst til. Hefir þú verit með oss um hríð, ok höfum vér eigi marga sét þína jafningja. Ert þú oss alltíð velkominn.»

Ok at skilnaði gaf konungr honum hatt girzkan ok skarband fagrt. Þakkar Þjóstólfr konungi með mörgum fögrum orðum allan þann sóma, er hann hafði gert honum, ok skildust inir beztu vinir.

18. Þjóstólfr tók skírn ok fór til Miklagarðs.

Lætr Þjóstólfr nú í haf ok er í hernaði um sumarit, ok at hausti heldr hann til Nóregs. Hafði hann heyrt, at Hákon blótjarl var dauðr ok kominn til ríkis Ólafr konungr Tryggvason. Fýstist Þjóstólfr nú á konungs fund, heyrir, at konungr var í Víkinni. Býr Þjóstólfr sik nú sem tíguligast.

Þjóstólfr var svo búinn, at hann var í rauðum kyrtli ok utan yfir í blárri kápu, víða gullfjallaðri, gyrðr sverðinu Karlsnaut, með gullrekit spjót í hendi, er Haraldr konungr Gormsson hafði gefit honum. Hann hafði girzkan hatt á höfði ok gullhlað um enni. Hárit var mikit ok fagrt ok fór vel.

Gengr nú Þjóstólfr þar til, er konungr var at máldrykkju. Hann gengr fyrir konung ok heilsar honum virðuliga, en konungr tók því vel ok spyrr, hverr sá inn mikli ok tíguligi maðr væri, en hann kvaðst vera íslenzkr maðr ok heita Þjóstólfr.

«Þú ert gerviligr maðr,» segir konungr, «eða ertu Þjóstólfr hamrammi?»

«Sá er maðrinn,» segir hann, «ok er þat erendi mitt at bjóða yðr mína þjónustu.»

Konungr segir: «Þakkir kunnum vér þér, ok vert með oss velkominn, ok munu fáir oss þarfari.»

Setti konungr Þjóstólf gagnvart sér, ok fannst þat á, at konungr virti hann fram yfir flesta aðra.

Þat var einn dag um vetrinn, at konungr kallar Þjóstólf í málstofu sína ok mælti: «Þat er oss alkunnigt, Þjóstólfr, at þú ert tiginn maðr ok inn frægasti. Því viljum vér vera vinr þinn, en spyrja viljum vér, hvern átrúnað þú hefir.»

Þjóstólfr svarar: «Þá ek var í æsku, hafða ek átrúnað eigi sem aðrir mínir jafnaldrar, því ek blótaði aldri, ok var ek fyrir því af sumum fífl kallaðr, en prímsigndr var ek, þá er ek var með Haraldi konungi Gormssyni. Var þat mitt mesta erendi á yðar fund, at ek vildi skírast.»

Konungr varð glaðr við orð Þjóstólfs ok fekk þegar prest einn at kenna Þjóstólfi trúna. Var nú Þjóstólfr skömmu þar eftir skírðr.

Var hann nú með konungi, þat eftir var vetrarins, ok um vorit tók hann orlof af konungi ok sigldi út í Miklagarð ok gaf sik á mála með Væringjum.

Ok lýkr hér at segja frá Þjóstólfi hamramma.


1 Hdr. Ingvarðsstöðum.

2 Leiðr.; á hdr.

3 skipa hdr.

4 Leiðr.; oss hdr.

Источник: Íslendinga sögur. Guðni Jónsson bjó til prentunar.

Сканирование: Heimskringla

OCR: Стридманн