Maðr er nefndr Þórhallr knappr. Hann bjó á Knappsstöðum í Fljótum. Þórhallr var göfugrar ættar. Höfðu hans foreldrar þar búit fyrir honum. Þórhallr var maðr siðlátr ok þó heiðinn, sem þá var flest fólk í sveitum þeim. Hann var mjök tekinn ok þyngðr af líkþrá. Þórhallr blótaði skurðgoð at sið frænda sinna. Var eitt ríkt hof eigi langt frá bæ hans. Höfðu Fljótverjar þar allir blót eitt sinn á hverju ári.
Á einni nótt, er Þórhallr svaf í rekkju sinni, dreymði hann, at hann þóttist vera úti staddr. Hann sá ríða mann bjartan at bæ sínum á hvítum hesti, skrýddan konungligum búnaði ok hafði gullrekit spjót í hendi. En er Þórhallr sá þenna mann nálgast bæinn, þá sló á hann ótta ok vildi snúa inn í húsin, en riddarinn varð skjótari ok hljóp af baki ok gekk fyrir dyrrnar, svá segjandi: «Eigi skaltu óttast, því at þér skal ekki mein verða at mér né minni hérkvámu, heldr muntu öðlast af minni tilkvámu heilsu ok gleði, ef þú vill hlýðnast mínum ráðum. Harmar þú þína vanheilsu? En eigi þarf ek at spyrja at því, því ek veit, at þú harmar þat nú. Fylg mér nú, því at ek skal sýna þér öruggt heilsubragð.»
Kvámumaðrinn leiddi hann eins staðar út af túngarðinum, er gerr var um bæinn, ok mælti til hans: «Í þessum stað skaltu láta smíða hús einum ok sönnum guði til sæmðar eftir því móti, sem ek mun sýna þér, en þessi guð mun þér kunnigr gerr á þessu sama ári á alþingi, því at fyrir víst ríðr þú til þings í sumar. Nú ef þú dýrkar með hreinu hjarta þann guð, er þér mun þar boðaðr vera, þá muntu verða heill, ok með heilsu líkamans muntu gleðjast í friði ok farsæld þessa heims, en í ókominni veröldu njóta eilífrar sæmðar ok sælu.»
Síðan mældi hann grundvöll húsgerðarinnar fyrir Þórhalli með aurfalnum á spjóti sínu ok segir svá til hans: «Með þessi skipan skaltu húsit gera ok hafa til við þann, er áðr er í hofi þínu, því sem hér er skammt frá bæ þínum ok sveitarmenn þínir eru vanir at sækja til ok halda þar blótveizlu á hverju ári. Þat hof skaltu láta ofan taka þegar í dag, er þú ríss upp, en þá falsguða, er þér hafið tignat hér til, skaltu aldri dýrka heðan af. Nú ef þú trúir orðum mínum ok þú geymir útan allan efa þá hluti, sem ek hefi boðit, þá mun þér skjótt batna, ok muntu styrkjast dag frá degi.»
Því næst hvarf draummaðrinn frá honum. En er Þórhallr vaknaði, trúði hann sýninni. Bauð hann þá öllum sínum verkmönnum, þegar er dagaði, at fara skyndiliga ok brjóta ofan hofit, en færa allan viðinn heim til sín. En þó at þeir mögluðu í móti ok töluðu með sér, at slíkt þætti óráð, þá þorðu þeir allt at einu eigi at mæla í móti hans boðskap ok gerðu fylliliga þat, er hann hafði fyrir sagt.
Tók Þórhallr þaðan af at smíða húsit á allan þann hátt ok mikilleika, sem honum hafði sýnt verit í svefninum. En þó at fræðimenn hafi eigi full vísendi til, hverr Þórhalli þessum hefir vitrazt, þykkir mönnum líkligt, at sjálfr guð hafi sýnt með merkiligri mynd Óláfs konungs Tryggvasonar, þess er bráðliga boðaði honum ok mörgum öðrum hjálp ok heilsu fyrir sjálfs síns sendimenn með göfigligu guðs erendi. Þat ok annat draga menn til líkenda um þessa vitran, at Þórhalli sýndist virðuligr maðr með konungligum skrúða, ok litlu síðar heyrði hann konungligt erendi, með hverju sendimenn sjálfs Óláfs konungs boðuðu berliga allri alþýðu röksemðarfulla ok rétta trú.
Þenna sama tíma bjó þaðan skammt í burt á næsta bæ kona sú, er hét Þórhildr. Hon var mikil fyrir sér ok mjök fjölkunnig.
Á þeiri sömu nótt, er fyrr sagða vitran bar fyrir Þórhall, vakði Þórhildr upp sína menn þegar í lýsing ok sagði svá: «Þér skuluð fara sem skjótast ok reka saman ok heim ór byggðum allt kvikfé várt, bæði naut ok sauði ok hross, byrgja síðan í húsum eða réttum, því at þat mun ekki líf hafa, er hér er úti í dag, því at Þórhallr, nábúi minn, á Knappsstöðum er orðinn ærr ok vitlauss, svá at hann sendi til menn sína at brjóta ofan þat virðuliga hof, er þar stendr, ok þar verða þau in virðuligu goð, er þar hafa lengi dýrkuð verit, at flýja nauðig ok í grimmum hug ok ætla at leita hælis ok bústaðar norðr allt á Siglunes. Nú vil ek, at minn fénaðr verði eigi á vegum þeira, því at þau eru svá reið ok í beiskum hug, at þau munu engu eira, því er fyrir þeim verðr.»
Nú var svá gert sem hon mælti fyrir, at öll hennar kvikendi váru heim rekin, ok var byrgt útan. Einn kapalhestr hafði eftir staðit í haganum, ok fannst hann síðan dauðr.
En Þórhalli á Knappsstöðum gekk allt eftir því, sem honum hafði vitrat verit, batnaði síns sjúkleika dag frá degi, ok hans máttr óx. Reið Þórhallr til þings um sumarit ok fann þar þá menn, er fram fluttu kristiligan boðskap, sem brátt mun sagt verða. Tók Þórhallr þar trú rétta ok varð þá it fyrsta heill fullkomliga at líkam, er hann var skírðr. Eftir þat fór hann fagnandi til bús síns ok dýrkaði alla daga lífs síns með sinni þjónustu allsvaldanda guð í þeiri kirkju, er hann hafði honum helgat ok fyrst var ger í Fljótum í nafni föður ok sonar ok anda heilags. Þeim er vegr ok dýrð einum guði í þrenningu um allar veraldir. Amen.
Источник: Íslendinga sögur. Guðni Jónsson bjó til prentunar.
Текст с сайта Heimskringla