Sagan af Hákoni herðibreið

1. Upphaf Hákonar herðibreiðs.

Hákon, son Sigurðar konungs, var tekinn til höfðingja yfir flokk þann, er áðr hafði fylgt Eysteini konungi, ok gáfu flokksmenn honum konungsnafn; þá var hann 10 vetra. Þar váru þá með honum Sigurðr, son Hávarðs hölds af Reyri, ok þeir Andreas ok Önundr, fóstbrœðr Hákonar, Símonar synir, ok mart annarra höfðingja ok vina Eysteins konungs ok Sigurðar konungs. Þeir fóru fyrst upp á Gautland. Ingi konungr kastaði sinni eigu á þat alt, er þeir áttu í Noregi, ok gerði þá útlaga. Ingi konungr fór norðr í Víkina, ok var þar, en stundum norðr í landi. Gregorius var í Konungahellu við háskann ok varði þar landit.

2. Frá Gregorius Dagssyni

Eptir um sumarit kómu þeir Hákon ofan af Gautlandi, ok fóru til Konungahellu ok höfðu allmikit lið ok frítt. Gregorius var þar í bœnum, ok stefndi þing fjölment við bœndr ok bœjarmenn ok krafði sér liðs; honum þóttu menn lítt rœma, ok lézt hann illa trúa þeim. Hann fór í brott tveim skipum ok inn í Víkina ok var allúglaðr, hann ætlaði til fundar við Inga konung, því at hann hafði spurt, at Ingi konungr fór við her mikinn norðan um Víkina. En er Gregorius var skamt norðr kominn, þá mœtti hann þeim Símoni skálp ok Halldóri Brynjólfssyni ok Gyrði Ámundasyni, fóstbróður Inga konungs. Gregorius varð þeim feginn mjök; hann hvarf þá aptr, ok þeir allir samt, ok höfðu 11 skip. En er þeir reru upp til Konungahellu, þá höfðu þeir Hákon þing fyrir utan bœinn ok sá för þeirra. Þá mælti Sigurðr af Reyri: Nú er Gregorius feigr, er hann ferr í hendr oss með fá liði. Gregorius lagði at landi gagnvart bœnum, ok vildi bíða Inga konungs, því at hans var ván, en hann kom eigi. Hákon konungr bjóst við í bœnum, ok lét Þorljót skaufuskalla vera höfðingja í liði því, er var á kaupskipum þeim, er flutu fyrir bœnum; hann var víkingr ok ránsmaðr. En Hákon ok Sigurðr ok allr herrinn var í bœnum, ok fylktu á bryggjunum. Allir menn höfðu þar gengit undir Hákon.

3. Flótti Hákonar konungs.

Þeir Gregorius reru upp eptir ánni ok létu hefja skipin ofan fyrir straumi at þeim Þorljóti. Þeir skutust á um hríð, þar til er Þorljótr hljóp fyrir borð ok hans félagar; váru sumir drepnir, en sumir kómust á land. Þá reru þeir Gregorius at bryggjum, ok þegar lét Gregorius skjóta upp bryggjum af sínu skipi undir fœtr þeim Hákonar mönnum. Þá féll sá maðr, er merki hans bar, er hann ætlaði til uppgöngu. Þá kvaddi Gregorius til at taka upp merkit Hall, son Auðunar Hallssonar; hann gerði svá, ok bar síðan merkit upp á bryggjur, en Gregorius gékk þegar upp eptir honum, ok skaut skildi fram yfir höfuð honum. En þegar er Gregorius kom á bryggjurnar, ok Hákonar menn kendu hann, þá hopuðu þeir, ok gafst rúmit þegar tvá vega. En er fleira kom liðit upp af skipum, þá sótti Gregorius ok hans menn fram, en Hákonar menn hopuðu fyrst, ok runnu því næst upp í bœinn. En þeir Gregorius fylgðu þeim ok ráku þá tysvar upp or bœnum ok drápu mart. Engi var för sköruligri en sú at máli manna, er Gregorius fór, fyrir því at Hákon hafði meir en 40 hundraða manna, en Gregorius eigi öll 4 hundruð. Þá mælti Gregorius við Hall Auðunarson eptir orrostuna: Margir menn þykki mér mjúkari í sóknum en þér Íslendingar, því at þér erut úvanari en vér Noregsmenn, en engir þykkja mér vápndjarfari en þér. Þá kom Ingi litlu síðar, ok lét drepa marga menn, þá er við Hákoni höfðu tekit, en suma lét hann fé gjalda, en hann brendi bœi fyrir sumum, en suma rak hann or landi ok gerði þeim mart ilt. Hákon flýði upp á Gautland undan. Hákon fór um vetrinn hit efra norðr í Þrándheim, ok kom fyrir páskir, ok tóku Þrœndir hann þar til konungs at hafa föðurleifð sína, þriðjung Noregs við Inga konung. Ingi var í Víkinni ok Gregorius, ok vildi Gregorius fara norðr at þeim, en margir löttu, ok varð ekki or á þeim vetri.

4. Dráp Gyrðar ok Hávarðs.

Hákon fór norðan um várit, ok hafði nær 30 skipa. Víkverjar fóru af liði Hákonar fyrir með 8 skipum ok herjuðu á Mœri Hváratveggju. Engi maðr mundi fyrr herjat hafa verit milli kaupanganna. Jón, son Hallkels húks, samnaði bóndaliði ok fór at þeim, ok tók Kolbein óða ok drap hvert mannsbarn af skipi hans. Síðan leitaði hann hinna ok hitti þá á 7 skipum, ok börðust þeir, en Hallkell, faðir hans, gerði eigi fara til móts við hann, sem þeir höfðu mælt. Þar féll mart bónda góðra, ok varð sárr sjálfr. Hákon fór suðr til Björgynjar með liði sínu, ok er þeir kómu til Stjórnveltu, spurðu þeir, at Ingi konungr var áðr austan kominn fyrir fám nóttum ok Gregorius til Björgynjar, ok þorðu þeir þá eigi þannug at halda. Þeir sigldu suðr um Björgyn hit ytra, ok hittu þá á þrimr skipum lagsmenn Inga konungs, er seinni höfðu orðit austan. Þar var Gyrðr Ámundason, fóstbróðir Inga konungs — hann átti Gyríði, systur Gregorii — en annarr Gyrðr lögmaðr Gunnhildarson, þriði Hávarðr klíningr. En Hákon lét drepa Gyrð Ámundason ok Hávarð klíning, en hann hafði Gyrð lögmann með sér ok fór austr í Víkina.

5. Frá ráðagerð.

En er Ingi konungr spurði þat, þá fór hann austr eptir þeim; þeir hittust austr í Elfi. Ingi konungr lagði upp í ána eptir hinni nyrðri kvísl, ok gerði njósn fyrir sér um þá Hákon. En Ingi konungr lagði at landi út við Hísing, ok beið þar njósnarinnar. En er njósnarmenn kómu aptr, þá géngu þeir til konungs ok sögðu, at þeir höfðu sét lið Hákonar konungs ok alla skipan þeirra, sögðu, at þeir lágu uppi við stikin, ok höfðu tengt skutstafna sína við stikin: Þeir hafa tvá austrfararknörru, ok hafa þá lagt yzt skipanna; á knörrunum váru húnkastalar, ok svá fram í stafni á báðum. En er þetta spurði konungr, hvern viðbúnað þeir höfðu, þá lét hann blása til húsþings öllu liðinu. En er þings var kvatt ok sett, þá leitar konungr ráðs við lið sitt, ok kveðr Gregorium Dagsson ok Erling skakka, mág sinn, ok aðra lenda menn ok skipstjórnarmenn, ok segir allan umbúnað þeirra Hákonar manna. Gregorius svaraði fyrst ok birti sinn vilja, segir svá: Fundir várir Hákonar hafa at borizt nökkurum sinnum, ok hafa þeir haft optast meira lið ok fengit þó minna hlut í várum skiptum. En nú höfum vér miklu meira lið, ok mun þat nú þykkja líkligt þeim mönnum, er fyrir skömmu hafa mist fyrir þeim göfugra frænda sinna, at hér muni vel bera til um hefnd, því at þeir hafa lengi nú áðr rekizt undan oss í sumar; höfum vér þat opt mælt, ef þeir biði vár, svá sem nú er sagt at vera muni, at vér mundim hætta til fundar við þá. Nú er þat at segja frá mínu skaplyndi, at ek vil leggja til orrostu við þá, ef þat er eigi í mót konungs vilja, því at ek ætla enn, sem fyrr hefir verit; at þeir muni fyrir verða láta, ef vér leggjum skeleggliga at; mun ek þar til leggja, er öðrum þykkir torveldligast. At rœðu Gregorii varð mikill rómr, ok létust allir búnir att leggja til orrostu við þá Hákon. Var þá róit öllum skipunum upp eptir ánni, til þess er hvárir sá aðra, þá viku þeir Ingi konungr af árstrauminum út undir eyna. Átti konungr þá tal við stýrimenn alla, ok bað þá skipa til atlögu, ok kvaddi þá at Erling skakka, sagði, sem satt var, at engi var í því liði vitrari maðr né kœnni í orrostu, þó at sumir væru enn meiri ákafamenn. Veik konungr þá enn rœðunni til fleiri lendra manna, nefndi suma á nafn, en lauk svá rœðu sinni, at hann bað þat hvern til leggja, er hann sá at ráði gegndi, en síðan alla saman verða á eitt sátta.

6. Andsvar ok tillaga Erlings skakka.

Erlingr skakki svaraði rœðu konungs: Skyldr em ek, konungr! at þegja eigi við rœðu yðarri; en ef þér vilit forvitnast, hvat mín ráðagerð mun vera, þá skal ek yðr láta þat heyra. Þessi ætlan, er nú er sett, er þvert frá mínu skapi, því at ek kalla þetta vera úfœru at berjast við þá at svá búnu, þótt vér hafim lið mikit ok frítt; ef vér skulum veita þeim atlögu ok róa árstraum þenna í móti, þar er 3 menn eru í hálfrými, þá verðr einn at róa, en annarr at hlífa þeim, hvat er þá, nema einn þriðjungr liðs várs muni til vera at berjast? Lízt mér svá, sem úvígliga muni þeir komast við orrostu er við árarnar eru ok bökum horfa við úvinum sínum. Gefit mér tómstund til ráðagerðar, en ek heit því þar í mót, at ek skal þat ráð þar til finna, fyrr en þrír dagar sé liðnir, at hógligar skulu vér við komast at leggja á fund þeirra. Ok fannst þat mjök í rœðu Erlings, at hann latti atlögunnar; ok eigi at síðr eggjuðu margir aðrir, ok kváðu þá Hákon mundu hlaupa á land upp enn sem fyrr: ok höfum vér þá þeirra ekki, sögðu þeir, en þeir hafa nú lítit lið, ok höfum vér ráð þeirra alt í hendi. Gregorius ræddi um fám orðum, ok sneiddi svá til, sem Erlingi gengi mjök þat til, er hann latti atlögunnar, at hann vildi þau ráð únýta, er Gregorius lagði til, heldr en hitt at hann kynni þetta gerr at sjá en allir aðrir.

7. Frá liði Hákonar konungs.

Ingi konungr mælti þá til Erlings: Mágr, sagði hann, nú viljum vér þínum ráðum framfara, hvernug hátta skal atlögunni; en fyrir því at þess eru ráðamennirnir fúsari, þá skulum vér nú at þeim leggja í dag. Þá mælti Erlingr: Skútur allar ok léttiskip skulu róa út um eyna ok upp hina eystri kvísl, ok svá ofan at þeim, ok freista, at þeir megi leysa þá frá stikunum; en þá skulum vér róa stórskipunum neðan at þeim, ok veit eigi, áðr en reynt er, hvárt þeir leggja því betr at en ek, sem þeir eru óðari. Þetta ráð líkaði öllum vel. Nes nökkut gékk fram milli þeirra Hákonar, ok sá hvárgi skipin frá öðrum. En er skútnaherrinn reri ofan eptir ánni, þá sá þeir Hákon þat, en áðr höfðu þeir verit á tali ok ráðit ráðum sínum; gátu sumir, at þeir Ingi konungr mundu at leggja, en margir ætluðu, at þeir mundu eigi treystast, er mjök þótti seinkast atlagan, en þeir treystust vel viðbúnaði sínum ok liði. Í þeirra flokki var mart stórmenni; þar var Sigurðr af Reyri ok þeir Símonar synir tveir; þar var ok Nikolás Skjaldvararson ok Eindriði, son Jóns mörnefs, er þá var ágætastr maðr ok vinsælstr í Þrœndalögum; margir aðrir váru þar lendir menn ok sveitarhöfðingjar. En er þeir sá, at Inga menn reru mörgum skipum út eptir ánni, þá hugðu þeir Hákon, at þeir Ingi mundu flýja vilja, ok hjoggu tengslin frá skipunum, gripu þá til ára ok reru eptir þeim, ok vildu reka þá. Skipin rendu skjótt fyrir straumi, ok er þau bar ofan eptir ánni fyrir nesit, er áðr var milli, þá sá þeir, at meginliðit Inga lá út við eyna Hísing. Lagsmenn Inga sá þá, hvar skip Hákonar fóru, ok hugðu, at þeir mundu at leggja. Var þar þá þyss mikill ok vápnabrak ok eggjan, ok lustu þeir upp herópi. En þeir Hákon sneru skipum sínum at norðrlandinu, ok er þar víkhvarf nökkut, ok kómust af strauminum. Þeir bjoggust þar um, báru upp á land skutfestar, ok sneru út framstöfnum á öllum skipum sínum, ok tengðu saman öll skipin, létu austrfararknörruna liggja út frá öðrum skipum, annan fyrir ofan, en annan fyrir neðan, ok tengðu þá við langskipin. En í miðjum flotanum lá konungsskipit, ok þar næst Sigurðar skip, en á annat borð konungsskipinu lá Nikolás, en þar næst Eindriði Jónsson. Öll hin smæri skip lágu utarmeir; þeir höfðu náliga öll hlaðit skip sín af grjóti ok vápnum.

8. Tala Sigurðar af Reyri.

Sigurðr af Reyri talaði ok mælti svá: Þat er nú vænt, at fram muni koma, er oss hefir lengi í sumar heitit verit, at fundr várr Inga mundi verða; höfum vér nú ok mjök lengi við búizt, ok hafa margir várir félagar stórt berkt um, at eigi mundi flýja eða fálma fyrir Inga konungi eða Gregorio, ok er nú gott at minnast þeirra orða; en vér megum með minna trausti um þat rœða, er fyrr höfum orðit nökkut tannsárir í várum viðrskiptum, ok er þat sem hverr hefir heyrt, at vér höfum mjök opt svaðilförum farit fyrir þeim. En eigi at síðr er oss nauðsyn at verða við sem mannligast ok standa sem fastast, því at þann eigum vér útveginn til þess, at vér munim sigrinn hafa. En þótt vér höfim lið nökkuru færa en þeir, þá má þó auðna ráða, hvárir gagn skulu hafa, ok er sú ván bezt í váru máli, at guð veit, at vér mælum réttara. Ingi hefir áðr höggvit niðr brœðr sína tvá; en þat er engum manni blint, hverjar föðurbœtr hugðar eru Hákoni konungi, þær at höggva hann niðr sem aðra frændr sína, ok mun þat sýnast þenna dag. Hákon beiddist eigi meira frá upphafi af Noregi en þess þriðjungs, er faðir hans hafði átt, ok var honum þess varnat; en at minni virðing er Hákon betr tilkominn at taka arf eptir Eystein, föðurbróður sinn, heldr en Ingi eða Símon skálpr eða aðrir þeir menn, er Eystein konung tóku af lífdögum. Mörgum mundi svá lítast, þeim er sálu sinni vildi þyrma, ok hefði þvílíkir stórglœpir á hendr borizt sem Inga, at eigi mundi þora fyrir guði at kallast með konungsnafni, ok þat undrumst ek, er guð þolir honum þá ofdirfð, ok þat mun guð vilja, at vér steypim honum. Berjumst vér djarfliga, því at guð mun oss sigr gefa; en ef vér föllum, þá mun guð þat ömbuna oss við margföldum fagnaði, ef hann lér vándum mönnum valds at ganga yfir oss. Fari menn stilliliga ok felmti eigi, ef orrosta tekst; gæti hverr sín ok sinna sveitbúa, en guð allra vár. Góðr rómr var gerr at máli Sigurðar, ok hétu allir góðu um at verða vel við. Hákon konungr gékk upp á austrfararknörrinn, ok var þar sett skjaldborg um hann, en merki hans var á langskipinu því, er hann hafði áðr á verit.

9. Frá mönnum Inga konungs.

Nú er at segja frá Inga mönnum, þá er þeir sá, at Hákonar menn bjoggust til orrostu, var þá áin ein milli þeirra, þá gerðu þeir hleypiskip út eptir liði sínu, því er brott hafði róit, at þeir skyldi aptr snúa, en konungr ok annat liðit beið þeirra, ok skipuðu liði sínu til atlögu. Þá töluðu höfðingjar ok sögðu liðinu fyrirætlan sína, þat fyrst hver skipin skyldu næst liggja, ok þá hvar hvárir skyldu at leggja. Gregorius mælti: Vér höfum mikit lið ok frítt; nú er þat mitt ráð, at þér konungr sét eigi í atlögunni, því at þá er alls gætt, er yðar er, ok eigi veit, hvar úskytja ör geigar. Þeir hafa þann viðbúnað, at or húnkastölum á kaupskipunum er borit grjót ok skot, þá er þeim litlu úhættara, er fjarri eru. Þeir hafa lið eigi meira, en þat er við várt hœfi lendra manna at halda orrostu við þá. Ek mun leggja mitt skip at því skipi þeirra, er mest er, vænti ek enn, at skömm raun sé at berjast við þá; svá hefir enn optast verit á várum fundum, þótt annan veg hafi liðsmunr verit, en nú er. Þetta líkaði öllum vel, er Gregorius mælti, at konungr sjálfr væri eigi í orrostu. Þá mælti Erlingr skakki: Því ráði vil ek fylgja, at þér, konungr! farit eigi til orrostu; líst mér svá á viðbúnað þeirra, sem vér munim þurfa viðsjá at gjalda, ef vér skulum eigi fá mikit manntjón af þeim; þykki mér bezt um heilt at binda. Sú ráðagerð er vér höfðum fyrr í dag, þá mæltu þar margir í mót því, er ek réð, ok sögðu, at ek vilda eigi berjast; en mér þykkir oss nú hafa snúizt til mikilla hœginda, er þeir eru í brottu frá stikunum; en nú er svá komit, at ek mun eigi letja at leggja til orrostu, því at ek sé þat, er allir mega vita, hversu mikil nauðsyn á er, at støkkva úaldarflokki þessum, er farit hefir um land alt með rán ok rifs, ok mætti menn eptir þat byggja land í friði ok þjóna einum konungi, þeim er svá er góðr ok réttlátr, sem Ingi konungr er, ok hefir hann þó lengi haft válk ok vandræði af ofsa ok újafnaði frænda sinna, ok verit brjóst fyrir allri alþýðu ok lagt sik í margfaldan háska til at friða landit. Mart talaði Erlingr ok snjalt, ok enn fleiri höfðingjar, ok kom í sama stað niðr, at allir eggjuðu atlögunnar. Þeir biðu þess, er alt kom saman lið þeirra. Ingi konungr hafði þá Bœkisúðina, ok lét hann at bœn vina sinna, at hann lagði eigi til orrostu, ok lá hann eptir við eyna.

10. Upphaf orrostu.

Nú er liðit var búit, þá greiða þeir atróðrinn, ok ljósta upp hvárirtveggju herópi, tengðu þeir Inga menn ekki sín skip ok fóru ekki samfast, því at þeir reru þveran strauminn, ok sveif mjök stórskipum. Erlingr skakki lagði at skipi Hákonar konungs, ok stakk stafni at milli ok Sigurðar skips; tókst þá orrosta; en skip Gregorius sveif upp á grunninn ok hallaði mjök, ok kómust þeir í fyrstu ekki við atlöguna. En er Hákonar menn sá þat, þá lögðu þeir til ok sóttu at þeim, en skip Gregorii lá fyrir. Þá lagði at Ívarr, son Hákonar maga, ok sveif saman lyptingunum. Ívarr krœkti stafnljá um Gregorium, þar sem hann var mjóstr, ok hnykti at sér, ok hörfaði Gregorius at borðinu út, en léinn upp eptir síðunni, ok var við sjálft, at hann mundi krœkja hann fyrir borð. Gregorius varð lítt sárr, því at hann hafði spangabrynju. Ívarr kallaði á hann ok kvað hann þykkbyrt hafa. Gregorius svaraði, kvað hann svá um búa, at þess þurfti við, ok gékk þó ekki af. Þá var við sjálft, at þeir Gregorius mundu verða fyrir borð at ganga, áðr en Áslákr ungi kom akkeri í skip þeirra, ok dró þá af grunninu. Þá lagði Gregorius at skipi Ívars, ok áttust þeir þá við langa hríð; var skip Gregorii meira ok fjölmennara. Féll mjök lið á Ívars skipi, en sumir hljópu fyrir borð. Ívarr varð sárr mjök, svá at hann var úvígr. En er skip hans var hroðit, þá lét Gregorius flytja hann til lands ok kom honum undan, ok váru þeir vinir síðan.

11. Flótti Hákonar konungs.

En er Ingi konungr ok hans félagar sá, at Gregorius var á grunninu, þá hét konungr á liðit, at þeir skyldu til róa; hann mælti: Þetta var hit úsnjallasta ráð, er vér skyldum hér eptir liggja, en vinir várir fóru til bardaga; vér höfum þat skip, er mest er ok bezt skipat í öllum herinum; nú sé ek, at Gregorio er liðs þörf, þeim manni er ek á bezt at launa, ok leggjum til bardaga sem harðast; er þat ok réttast, at ek sjá í orrostu, því at ek vil sigrinn eignast, ef fæst; en þótt ek vissa fyrir, at várir menn mundu úsigr hafa, þá væri oss þó sá einn til, at vera þar sem aðrir eru várir menn, því at ek má ekki at fœrast, ef ek missi þeirra manna, er brjóst er, ok röskvastir eru, ok lengi hafa verit forstjórar fyrir mér ok mínu ríki. Bað þá setja upp merkin, ok var svá gert, ok reru þeir yfir ána. Þá var bardagi sem óðastr, ok fékk konungr eigi rúm til atlögunnar, svá lágu skipin þröngt fyrir. Þá lögðu þeir undir austrfararknörrinn; þar var borit á þá ofan kesjur ok pálstafir ok grjót svá stórt, at ekki hélt við, ok máttu þeir ekki vera þar. En er liðsmenn sá þat, at konungr var kominn, þá ruddu þeir fyrir honum, ok lagði hann þá at skipi Eindriða Jónssonar. Þá eyddu Hákonar menn smáskipin, ok géngu upp á knörruna, en sumir á land. Erlingr skakki ok hans menn áttu harða sókn; hann var í fyrirrúmi, hann kallaði á stafnbúa sína, ok bað þá ganga upp á konungsskipit. Þeir svöruðu, at þat var eigi dælt, ok þar var járn á trjám fyrir. Erlingr gékk þá fram í stafninn, ok dvaldist þar litla hríð, áðr en þeir greiddu uppgöngu á konungsskipit, ok hruðu þat skip. Tók þá at flýja allr herrinn; eptir þat hljóp á kaf mart liðit en mart flýði, en allr fjöldinn komst á land. Svá sem Einarr Skúlason segir:

Margr féll maðr af dreyrgu
marblakks á kaf saxi,
gnógt eldi fékksk gýgjar
glaum, rak ná fyrir straumi.
Elfr varð unda gjálfri
eitrköld roðin heitu,
vitnis féll með vatni
varmt öldr í men Karmtar.

Mörg flutu auð, á úrga,
álm sveigði lið, hjálma
rauð flugu stál, í stríðri
stafnblóðug skip móðu,
áðr á grund af grœðis
gœðinga lið flœði,
sveit varð í rym rítar
rýr Hákonar, dýrum.

Einarr orti um Gregorium Dagsson flokk, þann er kallaðr er Elfarvísr. Ingi konungr gaf grið Nikolási Skjaldvararsyni, þá er skip hans var hroðit, ok gékk hann þá til Inga konungs, ok var með honum síðan, meðan hann lifði. Eindriði Jónsson hljóp á skip Inga konungs, þá er hans skip var hroðit, ok bað sér griða. Konungr vildi gefa honum grið, en son Hávarðs klínings hljóp til ok hjó hann banahögg, ok var þat verk mjök lastat; en hann sagði, at Eindriði hafði ráðit drápi Hávarðs, föður síns. Eindriði var mjök harmaðr, ok þó mest í Þrœndalögum. Þar féll mart af liði Hákonar, en eigi fleiri höfðingjar. Fátt féll af Inga konungs liði, en mart var sárt. Hákon flýði á land upp, en Ingi fór norðr í Víkina sínu liði; hann var í Víkinni um vetrinn, ok Gregorius. En er þeir kómu til Björgynjar frá orrostu menn Inga konungs, synir Ívars af Eldu, Bergljótr ok þeir brœðr, þá drápu þeir Nikolás skegg, er gjaldkeri hafði verit, ok fóru síðan heim norðr í Þrándheim. Hákon konungr kom norðr fyrir jól, en Sigurðr var stundum heima á Reyri. Gregorius hafði tekit honum grið af Inga, at hann skyldi hafa eignir sínar allar, því at þeir Gregorius ok Sigurðr váru náfrændr. Hákon konungr var í Kaupangi um jólin, ok börðust menn hans einn aptan um jólin í hirðstofunni snemma jólanna, ok höfðu 8 menn bana, ok margir urðu sárir. En eptir hinn átta dag jóla þá fóru þeir lagsmenn Hákonar inn á Eldu, Álfr roði, son Óttars birtings, ok nær 80 manna, ok kómu þar úvart öndurða nótt, þá er hinir váru druknir, ok lögðu eld í stofuna, en þeir géngu út ok vörðust. En þar féll Bergljótr, son Ívars, ok Ögmundr, bróðir hans, ok mjök mart manna. Þar höfðu verit nær 30 manna inni. Um vetrinn í Kaupangi norðr andaðist Andres Símonarson, fóstbróðir Hákonar konungs, ok var hit mesta harmaðr. Erlingr skakki ok menn Inga konungs, þeir er í Björgyn váru, létu sem þeir mundu fara norðr þá ok þá um vetrinn ok taka Hákon, ok varð ekki af. Gregorius sendi þau orð austan or Konungahellu, ef hann sæti jafnnær sem þeir Erlingr, at hann mundi eigi sitja kyrr í Björgyn, ef Hákon léti drepa vini Inga konungs í Þrándheimi ok lögunauta þeirra.

12. Bardagi á bryggjum.

Ingi konungr ok Gregorius fóru austan um várit til Björgynjar. En þegar er Hákon spurði þat, ok þeir Sigurðr, at Ingi var farinn or Víkinni, þá fóru þeir austr hit efra í Víkina. En er þeir Ingi konungr kómu til Björgynjar, þá gerðist úsætt milli Halldórs Brynjólfssonar ok Bjarnar Nikolássonar. Ok spurði húskarl Bjarnar, hví hinn væri svá bleikr, þá er þeir mœttust á bryggjum niðri; en hann kvað sér látit blóð. Eigi vildi ek svá verða við blóðlátit, fisbleikr, sem þú ert. En ek ætla, kvað hinn, at þú mundir verr við verða ok údrengiligar. Ok varð eigi upphaf meira at en svá. Þá óx orð af orði, þar til er þeir deildu ok börðust því næst. Þá var sagt Halldóri Brynjólfssyni, at húskarl hans var særðr á bryggjum; en Halldór drakk þar hjá í garðinum, gékk hann þá þangat til. En áðr váru þeir komnir húskarlar Bjarnar, ok þótti Halldóri þeir újafnt skilit hafa, ok stökuðu þeir Bjarnar húskörlum ok knúskuðu þá. Þat var sagt Birni bukk, at Víkverjar börðu húskarla hans á bryggjum niðri. Þá tóku þeir Björn vápn sín ok fóru til ok vildu hefna sinna manna; urðu þá áverkar með þeim. Þá var sagt Gregorio, at Halldórr, mágr hans, þurfti liðs, ok húskarlar hans váru höggnir niðr á stræti úti. Þá hljópu þeir Gregorius í brynjur sínar ok fóru til. Þá spurði Erlingr skakki, at Björn, systurson hans, barðist við þá Halldór ok Gregorius á bryggjum inn, ok honum var liðs þörf. Þá fór hann til þannug, ok var allfjölmennr, ok bað menn veita sér lið, kvað mönnum klæki í vera, ef einn víkverskr maðr skal yfir oss ganga hér í frændhaga várum, ok mun oss þat æ ok æ uppi. Þar féllu 14 menn, ok höfðu 9 þegar bana, en 5 önduðust síðar or sárum, en mart varð sárt. Þá kómu Inga konungi orð, at þeir börðust inn á bryggjum Gregorius ok Erlingr, ok fór hann til ok vildi skilja þá, ok mátti engu á orka, því at þeir váru svá óðir hvárirtveggju. Þá kallaði Gregorius á Inga konung, bað hann frá fara, kvað hann engu mundu mega á orka at svá búnu; kvað þat hinn mestan geig, ef honum yrði nökkut: því at eigi kann vita, hvar sá er, er eigi sparir þat úhapp við sik, ef hann þykkist í fœri komast. Þá fór konungr í brott. En er þurru hlaup hin mestu, þá géngu þeir Gregorius upp til Nikoláskirkju, en þeir Erlingr eptir, ok kölluðust þá á. Síðan kom Ingi konungr í annat sinn ok sætti þá, ok vildu þeir þá hvárirtveggju, at hann skipaði einn milli þeirra. Þá spurðu þeir, at Hákon var í Víkinni, ok fór Ingi konungr ok Gregorius austr, ok höfðu mjök mart skipa. En er þeir kómu austr, þá stukku þeir Hákon undan, ok varð engi orrosta. Fór þá Ingi konungr inn til Oslóar, en Gregorius var í Konungahellu.

13. Dráp Munans.

Gregorius spurði til þeirra Hákonar konungs litlu síðar, þar sem heita Saurbœir, þat er uppi við markirnar. Hann fór þangat, ok kom um nótt, ok hugði, at þeir Hákon ok Sigurðr mundu vera á hinum meira bœnum, ok lögðu þar eld í hús. Þeir Hákon váru á hinum minna bœnum; lögðu þeir til þar, er þeir sá eldinn, ok vildu duga hinum. Þar féll Munan, son Ála úskeynds, bróðir Sigurðar konungs, föður Hákonar; þeir Gregorius drápu hann, þegar hann vildi duga þeim, er inni váru brendir; þeir géngu út, ok var þar mart manna drepit. Ásbjörn jalda komst af bœnum; hann var víkingr hinn mesti, ok var sárr orðinn; en bóndi einn hitti hann, ok bað Ásbjörn, at bóndi skyldi hann láta undan ganga, ok lézt honum mundu gefa fé til. Bóndi lézt þat mundu gera, er hann var fúsari til, lézt opt hafa gengit hræddr fyrir honum, ok hjó hann banahögg. Þeir Hákon ok Sigurðr kómust undan, en mart var drepit lið þeirra. Síðan fór Gregorius austr til Konungahellu. Litlu síðar fóru þeir Hákon ok Sigurðr til bús Halldórs Brynjólfssonar á Vettaland, ok lögðu eld í húsin ok brendu. Halldór gékk út ok var höggvinn þegar, ok húskarlar hans með honum; váru þeir drepnir nær 20 menn alls. Sigríðr, kona hans, var systir Gregorii; hana létu þeir ganga til skógar í brott í náttserk einum. Þar tóku þeir Ámunda, son Gyrðar Ámundasonar ok Gyríðar Dagsdóttur, systurson Gregorii, ok höfðu með sér; hann var þá 5 vetra.

14. Fall Gregorri Dagssonar.

Gregorius spurði þessi tíðindi, ok þótti honum mikil; hann frétti vandliga at, hvar þeir væri. Gregorius fór or Konungahellu ofarla jólanna með miklu liði, ok kómu þeir til Fors hinn 13 dag jóla. Hann var þar um nóttina, ok hafði þar óttusöng affaradag jólanna, ok var honum lesit guðspjall eptir; þat var laugardagr. Ok er þeir Gregorius sá lið Hákonar, þá sýndist þeim lið þeirra Hákonar miklu minna en sitt lið. Á ein var í milli þeirra, er þeir hittust, hon heitir Befja; íss var illr á ánni, því at flóð gékk undir ísinn utan. Þeir Hákon höfðu höggnar vakar á ánni, ok mokat yfir snjó, svá at ekki máttu til sjá. Þá er Gregorius kom at ánni, mælti hann, lézt illr sýnast íssinn, kvað þeim þat ráð at fara til brúar, er litlu ofar var á ánni. Bóndaliðit svaraði ok kváðust eigi vita, hví gegndi, er hann skyldi eigi þora at sœkja at þeim um ísinn, eigi meira lið en þeir höfðu fyrir, létu ís fullgóðan, kvaðst horfinalda at þykkja. Gregorius svarar, kvað sjaldan hafa þess þurft at frýja sér allmjök áræðis, ok kvað eigi enn þat skyldu, bað þá fylgja vel ok stanna eigi á landi, ef hann gengr á ísinn, ok kvað þeirra ráð vera at ganga á ís vándan, en hann lézt úfúss: en þeygi vil ek sitja yðr frýju, sagði hann, ok bað bera merki sitt fram. Gékk hann þá út á ísinn með liðinu; en þegar er bóndaliðit fann, at íssinn var vándr, þá hvarf liðit aptr. Gregorius lá í ísnum, ok eigi mjök; hann bað menn varast við, en eigi gékk fleira eptir honum en nær 20 menn, en annat lið hvarf aptr alt. Maðr skaut at honum ör or flokki Hákonar, ok laust undir kverk honum. Gregorius féll þar, ok 10 menn með honum, ok er þar nú lokit ævi hans. En þat var almæli, att hann hafi verit mestr höfðingi lendra manna í Noregi í þeirra manna minnum, er þá váru uppi, ok bezt verit við oss Íslendinga, síðan er Eysteinn konungr andaðist hinn ellri. Lík Gregorii var fœrt á Höfund upp, ok grafit í Gimsey at nunnusetri því, er þar er. Þar var þá Baugeiðr abbadís, systir Gregorii.

15. Ingi konungr spyrr fall Gregorii.

Ármenn tveir fóru með tíðindin att segja Inga konungi inn í Osló; en er þeir kómu þar, þá heimtu þeir konung á mál. Hann spurði, hvat þeir segði tíðinda? Fall Gregorii Dagssonar, sögðu þeir. Hví bar svá illa at? sagði konungr. Þeir sögðu honum. Konungr svaraði: Þeir réðu þar þá, er verr kunnu. Þat er svá sagt, at hann kunni því svá illa, at hann grét sem barn. En er þat gékk af honum, mælti hann þetta: Ek vilda fara til fundar við Gregorium, þegar er ek spurða dráp Halldórs, því at ek þóttumst vita, at Gregorius mundi eigi sitja svá lengi, at hann mundi eigi til hefndar ráða; en þetta fólk lét, sem ekki væri jafnskylt sem jóladrykkja sjá, ok eigi mætti henni bregða; því at ek veit víst, ef ek væri þar, at annattveggja mundi at meira ráði framfarit, eða vit Gregorius mundim fara til einnar gistingar báðir ella. En þar er sá maðr farinn, er mér hefir beztr verit, ok mest hefir landinu haldit í hendr mér; en þat hugða ek til þessa, at skamt mundi milli okkar verða. Nú skal ek einn við leggja, at fara til fundar við þá Hákon, ok skal annattveggja, at ek skal hafa bana, eða stíga yfir þá Hákon ella; en eigi er slíks manns at hefndra, sem Gregorius var, þótt þeir komi allir fyrir. Maðr svarar, lét hann lítt mundu þurfa at leita þeirra, kvað þá þannug ætla til fundar hans. Kristín var þar í Osló, dóttir Sigurðar konungs, bræðrunga Inga konungs. Konungr spurði, at hon ætlaði or bœnum brott, ok sendi henni orð ok spurði, hví hon vildi or bœnum. En henni lézt agasamligt þykkja, ok kvað eigi kvenna vist þar vera. Konungr bað, at hon skyldi eigi í brott fara: með því at vér hafim gagn, sem ek ætla, þá muntu hér vel haldin, en með því at ek falla, þá munu vinir mínir eigi ná at búa um lík mitt, en þó skaltu biðja, at þér sé lofat at búa um líkit; máttu mér svá helzt launa þat, er ek hefi verit vel við þik.

16. Frá Inga konungi.

Blasiusmessu at kveldi kom njósn Inga konungi, at Hákonar væri þá ván til bœjarins. Þá lét Ingi konungr blása liðinu upp or bœnum, ok lét fylkja, ok var þá skorat nær 40 hundraða manna. Konungr lét vera fylkingina langa, ok eigi meir en 5 menn á þyktina. Þá mæltu menn við konung, at hann skyldi eigi vera í orrostu, lézt þykkja mikil ábyrgð á honum: ok veri Ormr, bróðir þinn, höfðingi fyrir liðinu. Konungr svarar: Þat ætla ek, ef Gregorius lifði ok væri hann hér nú, en ek væra fallinn, ok skyldi mín hefna, at hann mundi eigi liggja í fylsknum, ok mundi vera í orrostu sjálfr; en þótt ek sjá verr atskjótaðr fyrir vanheilsu sökum, en hann var, þá skal ek eigi verr viljaðr við hann; ok er engi ván, at ek muna eigi í orrostu vera. Svá segja menn, at Gunnhildr, er Símon hafði átt, fóstra Hákonar konungs, léti sitja úti til sigrs Hákoni; en þat vitraði, at þeir skyldi berjast við Inga konung um nótt, en aldrigi um dag; kvað þá hlýða mundu. En Þórdís skeggja er sú kona nefnd, er sagt er, at úti sat, en eigi veit ek sann á því. Símon skálpr hann hafði gengit í bœinn ok lagzt niðr at sofa, ok vaknaði við herópit. En er á leið nóttina, kom njósn til Inga konungs; var honum sagt, at þeir Hákon fóru þá utan á ísinn, en íss lá alt frá bœnum út til Höfuðeyjar.

17. Tala Inga konungs.

Ingi konungr með sinn her gékk þá út á ísinn, ok setti fylking sína fyrir bœinn. Var Símon skálpr í þann arminn, er út vissi til Þrælabergs, en í þann arminn, er inn var fyrir Nunnusetr, var Guðröðr Suðreyja konungur, son Ólafs klínings, ok Jón, son Sveins Bergþórssonar bukks. En er þeir Hákon kómu at fylking Inga konungs, þá œptu hvárirtveggju heróp. Þeir Guðröðr ok Jón báknuðu til þeirra Hákonar, ok létu þá vita, hvar þeir váru fyrir. Síðan sneru Hákonar menn þar at, en þeir Guðröðr flýðu þegar, ok mundi þat vera nær 15 hundruð manna. En Jón ok mikil sveit með honum hljópu í lið Hákonar, ok barðist með þeim. Þetta var sagt Inga konungi. Hann svaraði svá: Mikit hefir skilt vini mína; aldri mundi Gregorius svá fara, meðan hann lifði. Þá mæltu menn, báðu konunginn, at hesti skyldi skjóta undir hann, ok riði hann or orrostu ok upp á Raumaríki: muntu þar fá gnógt lið þegar í dag. Engi hugr er mér á því, sagði konungr; opt hefi ek heyrt yðr þat mæla, ok þykki mér satt, at lítit lagðist fyrir Eystein konung, bróður minn, síðan er hann lagðist á flótta, ok var hann vel at sér gerr um alla hluti, þá er konung fríða. Nú kann ek þat sjá við vanheilindi mitt, hversu lítit fyrir mik mun leggjast, ef ek tek þat til, er honum skyldi svá mjök vefjast, jafnmikit sem atferð okkra skildi, ok heilsu ok alt eljan. Ek var þá á annan vetr, er ek var til konungs tekinn í Noregi, en nú em ek vel hálfþrítugr. Ek þykkjumst vandræði ok ábyrgðir hafa meir haft í konungdóminum, heldr en skemtan ok inndæli; ek hefi margar orrostur áttar, stundum með meira liði, stundum minna; hefir sú mín gæfa mest verit, at ek hefi aldri á flótta komit; ráði guð lífi mínu, hversu langt vera skal, en aldri mun ek á flótta leggjast.

18. Fall Inga konungs.

En er þeir Jón ok hans félagar höfðu rofit þann fylkingararm Inga konungs, þá flýðu þeir, ok margir, er þar höfðu næst staðit; ok skildist þá ok riðlaðist fylkingin, en þeir Hákon sóttu þá fast at; þá var ok komit at dagan. Þá var sótt at merki Inga konungs, ok í þeirri hríð féll Ingi konungr, en Ormr, bróðir hans, hélt þá upp orrostu. Flýði þá mart fólkit upp í bœinn. Ormr fór tysvar í bœinn, síðan er konungr var fallinn, ok eggjaði liðit, ok hvártveggja sinn gékk hann út á ísinn ok hélt upp orrostu. Þá sóttu þeir Hákon þann fylkingararminn, er Símon skálpr var fyrir; ok í þeirri atgöngu féll af Inga liði Guðbrandr Skafhöggsson, mágr konungs; en Símon skálpr ok Hallvarðr hikri géngust á ok börðust með sveitir sínar, ok ókust út fyrir Þrælaberg; í þeirri hríð féllu þeir báðir Símon ok Hallvarðr. Ormr konungsbróðir fékk þar allgott orð, ok flýði þó at lyktum. Áðr um vetrinn hafði Ormr fastnat sér Rögnu, dóttur Nikolás mása, er átt hafði Eysteinn konungr Haraldsson, ok skyldu þá ganga at brullaupinu sunnudaginn eptir. Blasiusmessa var á frjádegi. Ormr flýði austr á Svíþjóð til Magnús, bróður síns, er þá var þar konungr, en Rögnvaldr var þar jarl, bróðir þeirra. Þeir váru synir Ingiríðar ok Heinreks halta; hann var son Sveins Sveinssonar Danakonungs. Kristín konungsdóttir bjó um lík Inga konungs, ok var hann lagðr í steinvegginn í Hallvarðskirkju utar frá kór hinum syðra megin; þá hafði hann verit konungr hálfan þriðja tug vetra. Í þeirri orrostu féll mart manna af hvárumtveggjum, en þó miklu fleira af Inga liði. Árni Frireksson féll af Inga liði. En þeir Hákonar menn tóku upp brullaupsveizluna ok stórmikit hlutskipti annat.

19. Frá Hákoni konungi ok Kristínu konungsdóttur.

Hákon konungr lagði þá land alt undir sik, ok skipaði allar sýslur sínum mönnum, ok svá kaupstaði. Þeir Hákon konungr ok hans menn höfðu stefnur sínar í Hallvarðskirkju, er þeir réðu landráðum. Kristín konungsdóttir gaf fé til presti þeim, er kirkjulukla varðveitti, at hann leyndi manni hennar í kirkjunni, svá at sá mætti heyra hjal þeirra Hákonar. En er hon varð vör við, hvat þeir réðu, sendi hon orð til Björgynjar Erlingi skakka, bónda sínum, at hann skyldi aldri trúa þeim.

20. Jartegn Ólafs konungs með Væringjum.

Sá atburðr varð á Stiklastöðum í Noregi, sem fyrr var ritat, at Ólafr konungr kastaði frá sér sverðinu Hneiti, þá er hann fékk sár. En einnhverr maðr, sœnskr at ætt, hafði brotit sverð sitt, ok tók sá upp sverðit Hneiti ok vá með því. En sá maðr komst brott or bardaga ok fór með öðrum flóttamönnum; kom hann fram í Svíþjóð ok fór heim til bús síns. Hafði hann sverð þat um alla sína ævi, en síðan hans son, ok tók hverr eptir annan þeirra frænda, ok fylgði þat jafnan eign sverðsins, at hverr sagði öðrum nafn sverðsins, ok svá þat hvaðan þat var komit. En þat var miklu síðar á dögum Kirialax Miklagarðs keisara, at þar váru í garði stórar sveitir Væringja; þá bar svá at á einu sumri, þá er keisarinn var í herferð nökkurri, ok lágu þeir í herbúðum. Væringjar héldu vörð ok vöktu yfir konungi; lágu þeir á völlunum fyrir utan herbúðir; þeir skiptu nóttinni með sér til vöku, en þeir er áðr höfðu vakat, lögðust þá niðr ok sváfu; þeir váru allir með alvæpni. Þat var siðr þeirra, þá er þeir lögðust til svefns, at hverr hafði hjálm á höfði (en skjöld yfir sér, ok sverð undir höfði), ok skyldi leggja hœgri hönd á meðalkafla. Einnhverr þeirra félaga, sá er hlotit hafði vörð hinn efsta hluta nætr, þá vaknaði hann í dagan, þá var sverð hans í brottu; en er hann leitaði, þá sá hann sverðit, hvar lá á vellinum langt frá honum. Hann stóð upp ok tók sverðit; ætlaði hann, at félagar hans, þeir er vakat höfðu, mundu hafa gert til spotts at véla frá honum sverðit; þess synjuðu þeir fyrir sik. Slíkir atburðir urðu þrjár nætr. Þá undraðist hann mjök sjálfr, ok svá aðrir, þeir er þetta sá eða heyrðu, ok spurðu menn hann eptir, hverju þat mundi gegna. Þá sagði hann, at sverð þat var kallat Hneitir, ok Ólafr hinn helgi hafði átt ok borit sjálfr í orrostu á Stiklastöðum; hann sagði ok, hvernug síðan hafði farit sverð þat. Síðan var þetta sagt Kirialax konungi; þá lét hann kalla til sín mann þann, er með sverð þat fór, fékk honum gull, þrenn jafnvirði sverðsins. En konungr lét sverðit bera í Ólafskirkju, þá er Væringjar halda; var þat þar síðan yfir altara. Eindriði ungi var þá í Miklagarði, er þessir atburðir gerðust; sagði hann þessa sögu í Noreg, svá sem Einarr Skúlason váttar í drápu þeirri, er hann orti um Ólaf konung hinn helga, ok er þar kveðit um þenna atburð.

21. Jartegnir Ólafs konungs.

Sá atburðr varð á Griklandi, þá er þar var Kirialax konungr, at konungr fór herferð á Blökumannaland. En er hann kom á Pezinavöllu, þá kom þar á móti honum heiðinn konungr með úvígjan her. Þeir höfðu þangat haft hestalið ok vagna stóra mjök, ok ofan á vígskörð. En er þeir bjoggu náttból sitt, þá skipuðu þeir vögnum, hverjum við annan, fyrir utan herbúðir sínar, en þar fyrir utan grófu þeir mikit díki. Var þat þá alt saman vígi svá mikit, sem borg væri. Konungr hinn heiðni var blindr. En er Grikkjakonungr kom, þá settu heiðingjar fylking sína á völlum fyrir vagnaborg. Þá settu Grikkir sína fylking þar í móti, ok riðu hvárirtveggju ok börðust; fór þá illa ok úheppiliga; flýðu þá Grikkir ok höfðu fengit mikit manntjón, en heiðingjar féngu sigr. Þá skipaði konungr fylking af Frökkum ok Flæmingjum, en síðan riðu þeir fram móti heiðingjum ok börðust við þá, ok fór sem hinum fyrrum, at margir váru drepnir, en allir flýðu, þeir er undan kómust. Varð þá Grikkjakonungr reiðr mjök hermönnum sínum, en þeir svöruðu honum, báðu hann þá taka til Væringja vínbelgja sinna. Konungr segir svá, at hann vill eigi spilla gersimum sínum svá, at leiða fá menn, þótt þeir væru hraustir, móti svá miklum her. Þá svaraði orðum konungs Þórir helsingr, er þá réð fyrir Væringjum: Þótt þar væri fyrir eldr brennandi, þá munda ek ok mínir liðar þegar í hlaupa, er ek vissa, at þat keyptist í, at þér, konungr! hefðit þá frið eptir. En konungr svaraði: Heitit þér á hinn helga Ólaf konung yðarn til fulltings ok sigrs yðr. Væringjar höfðu hálft fimta hundrað manna, þá tóku þeir heit sitt með handfesti, ok hétu því at reisa kirkju í Miklagarði með sínum kostnaði ok góðra manna stoðum, ok láta þá kirkju vígja til vegs ok dýrðar hinum helga Ólafi konungi. Síðan runnu Væringjar fram á völlinn. En er þat sá heiðingjar, þá sögðu þeir konungi sínum, at þá fór enn lið af Grikkjakonungs her: ok er þetta, sögðu þeir, hönd full manna. Þá svaraði konungr: Hverr er sá hinn tiguligi maðr, er þar ríðr á þeim hvíta hesti fyrir liði þeirra? Eigi sjám vér þann, sögðu þeir. Þar var eigi minni liðsmunr en svá, at 60 heiðingja væri í móti einum kristnum manni, en eigi síðr héldu Væringjar til bardaga alldjarfliga. En þegar er þeir kómu saman, þá sló ótta í lið heiðingja ok hræzlu, svá at þeir tóku þegar at flýja, en Væringjar ráku þá, ok drápu brátt mikinn fjölda. En er þat sá Grikkir ok Frakkar, þeir er áðr höfðu flúit fyrir heiðingjum, sóttu þá til ok ráku flóttann með þeim; váru þá Væringjar komnir upp í vagnaborgina; varð þar hit mesta mannfall. En er heiðingjar flýðu, þá varð handtekinn hinn heiðni konungr, ok höfðu Væringjar hann með sér. Tóku þá kristnir menn herbúðir heiðingja ok vagnaborgina.

Источник: Heimskringla eða Sögur Noregs konunga Snorra Sturlusonar. N. Linder og H. A. Haggson. Uppsala, W. Schultz, 1869–1872.

Текст с сайта Heimskringla