Vafþrúðnismál

Óðinn kvað:

Rád þú mér nú, Frigg,
allz mik fara tiðir
at vitia Vafþrúðnis;
forvitni mikla
kveð ek mér á fornom stöfom
við þann inn alsvinna iötun.

Frigg kvað:

Heima letia
ek mynda Heriaföðr

í görðom goða,
þvíat engi iötun
ek hugða iafnramman
sem Vafþrúðni vera.

Óðinn kvað:

Fiölð ek fór,
fiölð ek freistaða,
fiölð ek reynda regin;
hitt vil ek vita,
hvé Vafþrúðnis
salakynni sé.

Frigg kvað:

Heill þú farir,
heill þú aptr komir,
heill þú á sinnom sér!
æði þér dugi,
hvars þú skalt, Aldaföðr,
orðom mæla iötun.

Fór þá Óðinn
at freista orðspeki
þess ins alsvinna iötuns;
at höllo hann kom,
ok átti Íms faðir;
inn gekk Yggr þegar.

Óðinn kvað:

Heill þú nú, Vafþrúðnir!
nú em ek í höll kominn,
á þik siálfan siá;
hitt vil ek fyrst vita,
ef þú fróðr sér
eða alsviðr, iötunn.

Vafþrúðnir kvað:

Hvat er þat manna
er í mínom sal
verpomk orði á?
út þú ne komir
órom höllom frá,
nema þú inn snotrari sér.

Óðinn kvað:

Gagnráðr ek heiti;
nú emk af göngo kominn
þyrstr til þinna sala,
laðar þurfi
hefi ek lengi farit
ok þinna andfanga, iötunn.

Vafþrúðnir kvað:

Hví þú þá, Gagnráðr,
mæliz af gólfi fyrir?
Farðu í sess í sal!
þá skal freista,
hvárr fleira viti,
gestr eða inn gamli þulr.

Óðinn kvað:

Óauðigr maðr,
er til auðigs kömr,
mæli þarft eða þegi;
ofrmælgi mikil
hygg ek at illa geti
hveim er við kaldrifiaðan kømr.

Vafþrúðnir kvað:

Segðú mér, Gagnráðr,
allz þú á gólfi vill
þíns um freista frama,
hvé sá hestr heitir
er hverian dregr
dag of dróttmögo.

Óðinn:

Skinfaxi heitir,
er inn skíra dregr
dag um dróttmögu;
hesta beztr
þykkir hann með reiðgotom,
ey lýsir mön af mari.

Vafþrúðnir:

Segðu þat, Gagnráðr,
allz þú á gólfi vill
þíns um freista frama,
hvé sú á heitir
er deilir með iötna sonom
grund ok med goðom.

Óðinn:

Ífingr heitir á,
er deilir með iötna sonom
grund ok með goðom;
opin renna
hón skal um aldrdaga,
verðrat íss á á.

Vafþrúðnir:

Segðu þat, Gagnráðr,
allz þú á gólfi vill
þíns um freista frama,
hvé sá völlr heitir
er finnaz vígi at
Surtr ok in sváso goð.

Óðinn:

Vígriðr heitir völlr,
er finnaz vígi at
Surt ok in sváso goð;
hundrað rasta
hann er a hverian veg,
sá er þeim völlr vitaðr.

Vafþrúðnir:

Fróðr ertu nú, gestr,
far þú á bekk iötuns,
ok mælomk í sessi saman,
hövði veðia
vit skolom höllo í,
gestr, um geðspeki.

Óðinn:

Segðu þat it eina,
ef þitt æði dugir
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan iörð um kom
eða uphiminn
fyrst, inn fróði iötunn.

Vafþrúðnir:

Ór Ymis holdi
var iörð um sköpuð,
en ór beinom biörg,
himinn ór hausi
ins hrímkalda iötuns,
en ór sveita siór.

Óðinn:

Segðu þat annat,
ef þítt æði dugir
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan máni um kom,
svá at ferr menn yfir,
eða sól it sama.

Vafþrúðnir:

Mundilfæri heitir,
hann er mána faðir
ok svá Sólar it sama;
himin hverfa
þau skolo hverian dag
öldom at ártali.

Óðinn:

Segðu þat it þríðia,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan dagr um kom,
sá er ferr drótt yfir,
eða nótt med niðom.

Vafþrúðnir:

Dellingr heitir,
hann er Dags faðir,
en Nótt var Nörvi borin;
ný ok nið
skópo nýt regin
öldom at ártali.

Óðinn:

Segðu þat it fiórða,
allz þik fróðan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan vetr um kom
eða varmt sumar
fyrst með fróð regin.

Vafþrúðnir:

Vindsvalr heitir,
hann er Vetrar faðir,
en Svásuðr sumars

Óðinn:

Segþu þat it fimat,
allz þik fróðan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hverr ása elztr
eða Ymis niðia
yrði í árdaga.

Vafþrúðnir:

Örófi vetra
áðr væri iörð sköpuð,
þá var Bergelmir borinn,
Þrúðgelmir
var þess faðir,
en Aurgelmir afi.

Óðinn kvað:

Segðu þat it sétta,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan Aurgelmir kom
með iötna sonom
fyrst, inn fróði iötunn.

Vafþrúðnir:

Ór Élivagom
stukkoo eitrdropar,
svá óx, unz varð ór iötunn;
þar órar ættir
kómu allar saman,
því er þat æ allt til atalt.

Óðinn kvað:

Segðu þat it siaunda,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvé sá börn gat,
enn baldni iötunn,
er hann hafðit gýgiar gaman.

Vafþrúðnir kvað:

Undir hendi vaxa
kvaðu hrímþursi
mey ok mög saman;
fótr við fæti
gat ins fróða iötuns
sexhöfðaðan son.

Óðinn kvað:

Segðu þat it átta,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvat þú fyrst mant
eða fremst um veitzt,
þú ert alsviðr, iötunn.

Vafþrúðnir kvað:

Örófi vetra
áðr væri iörð om sköpuð,
þá var Bergelmir borinn;
þat ek fyrst um man
er sá inn fróði iötunn
var á lúðr um lagiðr.

Óðinn kvað:

Segðu þat it níunda,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan vindr um kömr,
svá at ferr vág yfir;
æ menn han siálfan um siá.

Vafþrúðnir kvað:

Hræsvelgr heitir,
er sitr á himins enda,
iötunn í arnar ham;
af hans vængiom
kvæða vind koma
alla menn yfir.

Óðinn:

Segðu þat it tíunda,
allz þú tíva rök
öll, Vafþruðnir, vitir,
hvaðan Niörðr um kom
með ása sonom,
hofom og hörgom
hann ræðr hunnmörgom,
ok varðat hann ásom alinn.

Vafþrúðnir:

Í Vanaheimi
skópo hann vís regin
ok seldo at gíslingo goðum;
í aldar rök
hann mun aprt koma
heim með vísom vönom.

Óðinn:

Segðu þat et ellipta
hvar ýtar túnom í
höggvaz hverian dag.

Vafþrúðnir:

Allir einheriar
Óðins túnum í
höggvaz hverian dag;
val þeir kiósa
ok ríða vígi frá,
sitia meirr um sáttir saman.

Óðinn:

Segðu þat it tólfta,
hví þú tíva rök
öll, Vafþrúðnir, vitir;
frá iötna rúnom
ok allra goða
segir þú it sannasta,
inn alsvinni iötunn.

Vafþrúðnir:

Frá iötna rúnom
ok allra goða
ek kann segia satt,
þvíat hvern hefi ek heim um komit;
nío kom ek heima
fyr Níflhel neðan,
hinig deyia ór helio halir.

Óðinn:

Fiölð ek fór,
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynda regin;
hvat lifir manna,
þá er inn mæra líðr
fimbulvetr með firom?

Vafþrúðnir:

Líf ok Lifþrasir,
en þau leynaz muno
í holti Hoddmímis;
morgindöggvar
þau sér at mat hafa;
þaðan af aldir alaz.

Óðinn:

Fiölð ek fór,
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynda regin;
hvaðan kömr sól
á inn slétta himin,
þá er þessa hefir Fenrir farit?

Vafþrúðnir:

Eina dóttur
berr Álfröðull,
áðr hana Fenrir fari;
sú skal ríða,
þá er regin deyia,
móður brautir, mær.

Óðinn:

Fiölð ek fór,
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynda regin;
hveriar ro þær meyiar
er líða mar yfir,
fróðgeðiaðar fara?

Vafþrúðnir kvað:

Þriár þióðár
falla þorp yfir
meyia Mögþrasis,
hamingior einar
þeira í heimi ero
þó þær með iötnom alaz.

Óðinn kvað:

Fiölð ek fór
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynða regin;
hverir ráða æsir
eignom goða,
þá er sloknar Surtalogi?

Vafþrúðnir:

Víðarr ok Váli
byggia vé goða,
þá er sloknar Surtalogi,
Móði ok Magni
skolo Miöllni hafa
Vingnis at vígþroti.

Óðinn kvað:

Fiölð ek fór
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynða regin;
hvat verðr Óðni
at aldrlagi,
þá er riúfaz regin?

Vafþrúðnir kvað:

Úlfr gleypa
mun Aldaföðr,
þess mun Víðarr reka;
kalda kiapta
hann klyfia mun
vitnis vígi at.

Óðinn kvað:

Fiölð ek fór
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynða regin;
hvat mælti Óðinn,
áðr á bál stigi,
siálfr í eyra syni?

Vafþrúðnir kvað:

Ey manne þat veit,
hvat þú í ardaga
sagðir í eyra syni;
feigom munni
mælta ek mína forna stafi
ok um ragna rök;
nú ek við Oðin deildak
mína orðspeki;
þú ert æ vísastr vera!

Текст с сайта Netútgáfan