Hér hefr upp landnám í Vestfirðingafjórðungi, er margt stórmenni hefir byggðan.
Maðr hét Kalman, suðreyskr at ætt. Hann fór til Íslands ok kom í Hvalfjörð ok sat við Kalmansá. Þar drukknuðu synir hans tveir á Hvalfirði. En síðan nam hann land fyrir vestan Hvítá á milli Fljóta ok Kalmanstungu alla ok svá allt austr undir jökla sem grös eru vaxin ok bjó í Kalmanstungu. Hann drukknaði í Hvítá, er hann hafði farit suðr í Hraun at hitta friðlu sína, ok er haugr hans á Hvítárbakka fyrir sunnan. Hans sonr var Sturla goði, er bjó á Sturlustöðum uppi undir Tungufelli upp frá Skáldskelmisdal, en síðan bjó hann í Kalmanstungu.
Hans sonr var Bjarni, er deildi við Hrólf inn yngra ok sonu hans um Tunguna litlu. Þá hét Bjarni at taka kristni. Eftir þat braut Hvítá út farveg þann, er nú fellr hon. Þá eignaðist Bjarni Tunguna litlu ok ofan um Grindr ok Sölmundarhöfða.
Kýlan hét bróðir Kalmans. Hann bjó fyrir neðan Kollshamar. Hans sonr var Kári, er deildi við Karla Konálsson á Karlastöðum, leysingja Hrólfs ór Geitlandi, um oxa, ok reyndist svá, at Karli átti. Síðan eggjaði Kári þræl sinn til at drepa Karla. Þrællinn lét sem ærr væri ok hljóp suðr um hraun. Karli sat á þreskildi. Þrællinn hjó hann banahögg. Síðan drap Kári þrælinn. Þjóðólfr, sonr Karla, drap Kýlan Kárason í Kýlanshólmum. Síðan brenndi Þjóðólfr Kára inni, þar sem nú heitir á Brennu.
Bjarni Sturluson tók skírn ok bjó á Bjarnastöðum í Tungunni litlu ok lét þar gera kirkju.
Þrándr nefja hét maðr ágætr, faðir Þorsteins, er átti Lofthænu, dóttur Arinbjarnar hersis ór Fjörðum. Systir Lofthænu var Arnþrúðr, er átti Þórir hersir Hróaldsson. Var þeira sonr Arinbjörn hersir. Móðir þeira Arnþrúðar var Ástríðr slækidrengr, dóttir Braga skálds ok Lofthænu, dóttur Erps lútanda. Sonr Þorsteins ok Lofthænu var Hrosskell, er átti Jóreiði Ölvisdóttur, Finnasonar, Möttulssonar konungs. Hallkell hét sonr þeira.
Hrosskell fór til Íslands ok kom í Grunnafjörð. Hann bjó fyrst á Akranesi. Þá ömuðust þeir Ketill bræðr við hann. Síðan nam hann Hvítársíðu milli Kjarrár ok Fljóta. Hann bjó á Hallkelsstöðum ok Hallkell, sonr hans, eftir hann, ok átti hann Þuríði dyllu, dóttur Gunnlaugs ór Þverárhlíð ok Vélaugar Örlygsdóttur frá Esjubergi.
Hrosskell gaf land Þorvarði, föður Smiðkels, föður þeira Þórarins ok Auðunar, er réðu fyrir Hellismönnum. Hann bjó á Þorvarðsstöðum ok átti Fljótsdal allan upp með Fljótum.
Hrosskell gaf Þorgauti, skipverja sínum, land niðri í Síðu. Hann bjó á Þorgautsstöðum. Hans synir váru Gíslar tveir.
Börn þeira Hallkels ok Þuríðar váru þau Þórarinn ok Finnvarðr, Tindr ok Illugi inn svarti ok Gríma, er átti Þorgils Arason. Þórarin vá Músa-Bölverkr, er hann bjó í Hraunsási. Þá lét hann gera þar virki ok veitti Hvítá í gegnum ásinn, en áðr fell hon um Melrakkadal ofan. Illugi ok Tindr sóttu Bölverk í virkit.
Ásbjörn inn auðgi Harðarson keypti land fyrir sunnan Kjarrá, upp frá Sleggjulæk til Hvítbjarga. Hann bjó á Ásbjarnarstöðum. Hann átti Þorbjörgu, dóttur Miðfjarðar-Skeggja. Þeira dóttir var Ingibjörg, er átti Illugi inn svarti.
Örnólfr hét maðr, er nam Örnólfsdal ok Kjarradal fyrir norðan upp til Hvítbjarga.
Ketill blundr keypti land at Örnólfi, allt fyrir norðan Klif, ok bjó í Örnólfsdal. Örnólfr gerði þá bú upp í Kjarradal, þar er nú heita Örnólfsstaðir. Fyrir ofan Klif heitir Kjarradalr, því at þar váru hrískjörr ok smáskógar milli Kjarrár ok Þverár, svá at þar mátti eigi byggja. Blund-Ketill var maðr stórauðigr. Hann lét ryðja víða í skógum ok byggja.
Hrómundr hét bróðir Gríms ins háleygska, sonr Þóris Gunnlaugssonar, Hrólfssonar, Ketilssonar kjölfara. Hrómundr kom skipi sínu í Hvítá. Hann nam Þverárdal ok Þverárhlíð ofan til Hallarmúla ok fram til Þverár. Hann bjó á Hrómundarstöðum. Þar er nú kallat at Karlsbrekku. Hans sonr var Gunnlaugr ormstunga, er bjó á Gunnlaugsstöðum fyrir sunnan Þverá. Hann átti Vélaugu, sem fyrr er ritat, [Örlygsdóttur frá Esjubergi, þeira dóttir Þuríðr, móðir Illuga ins svarta, föður Hermundar, föður Hreins, föður Styrmis, föður Hreins ábóta, föður Valdísar, móður Snorra á Melum, föður Hallberu, er Markús Þórðarson átti].
Högni hét skipveri Hrómundar. Hann bjó á Högnastöðum. Hans sonr var Helgi at Helgavatni, faðir Arngríms goða, er var at Blund-Ketils brennu. Högni var bróðir Finns ins auðga.
Ísleifr ok Ísröðr, bræðr tveir, námu land ofan frá Sleggjulæk milli Örnólfsdalsár ok Hvítár, it nyrðra ofan til Rauðalækjar, en it syðra ofan til Hörðhóla. Ísleifr bjó á Ísleifsstöðum, en Ísröðr á Ísröðarstöðum ok átti land it syðra með Hvítá. Hann var faðir Þorbjarnar, föður Ljóts á Veggjum, er fell í Heiðarvígi.
Ásgeirr hét skipveri Hrómundar, er bjó á Hamri upp frá Helgavatni. Hann átti Hildi stjörnu, dóttur Þorvalds Þorgrímssonar brækis. Þeira synir váru þeir Steinbjörn inn sterki ok inn stórhöggvi ok Þorvarðr, faðir Mæfu, er Hrifla átti, ok Þorsteinn inn þriði, fjórði Helgi, faðir Þórðar, föður Skáld-Helga.
Arnbjörg hét kona. Hon bjó at Arnbjargarlæk. Hennar synir váru þeir Eldgrímr, er bjó á hálsinn upp frá Arnbjargarlæk á Eldgrímsstöðum, ok Þorgestr, er fekk banasár, þá er þeir Hrani börðust, þar sem nú heitir Hranafall.
Þórunn hét kona, er bjó í Þórunnarholti. Hon átti land ofan til Víðilækjar ok upp til móts við Þuríði spákonu, systur sína, er bjó í Gröf. Við hana er kenndr Þórunnarhylr í Þverá, ok frá henni eru Hamarbyggjar komnir.
Þorbjörn, sonr Arnbjarnar Óleifssonar langháls, hann var bróðir Lýtings í Vápnafirði. Þorbjörn nam Stafaholtstungu milli Norðrár ok Þverár. Hann bjó í Arnarholti. Hans sonr var Teitr í Stafaholti, faðir Einars [ok Þorvalds, föður Þorkötlu, er átti Hyrningr Kleppjárnsson].
Þorbjörn blesi nam land í Norðrárdal fyrir sunnan á upp frá Króki ok Hellisdal allan ok bjó á Blesastöðum. Hans sonr var Gísli at Melum í Hellisdal. Við hann eru kennd Gíslavötn. Annarr sonr Blesa var Þorfinnr á Þorfinnsstöðum, faðir Þorgerðar heiðarekkju, móður Þórðar erru, föður Þorgerðar, móður Helga at Lundi.
Geirmundr, sonr Gunnbjarnar gands, nam tunguna á milli Norðrár ok Sandár ok bjó í Tungu. Hans sonr var Brúni, faðir Þorbjarnar at Steinum, er fell í Heiðarvígi.
Örn inn gamli nam Sanddal ok Mjóvadal ok svá Norðrárdal ofan frá Króki til Arnarbælis ok bjó á Háreksstöðum.
Rauða-Björn nam Bjarnardal ok þá dali, er þar ganga af. [Hann bjó at Dalsmynni, hann blés fyrstr manna rauða á Íslandi, ok var hann af því kallaðr Rauða-Björn], ok átti annat bú niðri frá Mælifellsgili, en annat niðri í heraði, sem ritat er.
Karl nam Karlsdal upp frá Hreðuvatni ok bjó undir Karlsfelli. Hann átti land ofan til Jafnaskarðs til móts við Grím.
Gríss ok Grímr hétu leysingjar Skalla-Gríms. Þeim gaf hann lönd uppi við fjöll, Grísi Grísartungu, en Grími Grímsdal.
Bersi goðlauss hét maðr, sonr Bálka Blæingssonar ór Hrútafirði. Hann nam Langavatnsdal allan ok bjó þar [á Torfhvalastöðum]. Hans systir var Geirbjörg, er átti Þorgeirr í Tungufelli. Þeira sonr var Véleifr inn gamli.
Bersi goðlauss fekk Þórdísar, dóttur Þórhadds ór Hítardal, ok tók með henni Hólmslönd. Þeira sonr var Arngeirr, faðir Bjarnar Hítdælakappa.
Sigmundr hét einn leysingi Skalla-Gríms. Honum gaf hann land milli Gljúfrár ok Norðrár. Hann bjó at Haugum, áðr hann færði sik í Munaðarnes; við hann er kennt Sigmundarnes.
Rauða-Björn keypti land at Skalla-Grími milli Gljúfrár ok Gufuár. Hann bjó at Rauða-Bjarnarstöðum upp frá Eskiholti. Hans sonr var Þorkell trefill í Skarði ok [Þorgeirr reyðr], Helgi í Hvammi ok Gunnvaldr, faðir Þorkels, er átti Helgu, dóttur Þorgeirs á Víðimýri. [Sonr Trefils var Þormóðr, er orti Hrafnsmál um Snorra goða].
Þorbjörn krumr ok Þórðr beigaldi hétu bræðr tveir. Þeim gaf Skalla-Grímr lönd fyrir útan Gufuá, ok bjó Þorbjörn í Hólum, en Þórðr á Beigalda.
Þóri þurs ok Þorgeiri jarðlang ok Þorbjörgu stöng, systur þeira, gaf Skalla-Grímr land upp með Langá fyrir sunnan. Bjó Þórir á Þursstöðum, en Þorgeirr á Jarðlangsstöðum, Þorbjörg í Stangarholti.
Einn maðr hét Áni, sá er Grímr gaf land ofan með Langá, milli ok Háfslækjar. Hann bjó at Ánabrekku. Hans sonr var Önundr sjóni, faðir Steinars ok Döllu, móður Kormáks.
Þorfinnr inn strangi hét merkismaðr Þórólfs Skalla-Grímssonar. Honum gaf Skalla-Grímr Sæunni, dóttur sína, ok land fyrir útan Langá út til Leirulækjar ok upp til fjalls. Hann bjó at Forsi. Þeira dóttir var Þórdís, móðir Bjarnar Hítdælakappa.
Yngvar hét maðr, faðir Beru, er Skalla-Grímr átti. Honum gaf Grímr land á milli Leirulækjar ok Straumfjarðar. Hann bjó á Álftanesi. Önnur dóttir hans var Þórdís, er átti Þorgeirr lambi á Lambastöðum, faðir Þórðar, er þrælarnir Ketils gufu brenndu inni. Sonr Þórðar var Lambi inn sterki.
Steinólfr hét maðr, er nam Hraundal hvárntveggja allt [millim Álftár ok Hítár ok upp] til Grjótár at leyfi Skalla-Gríms [ok bjó í inum syðra Hraundal]. Hann var faðir Þorleifs, er Hraundælir eru frá komnir. [Þórunn hét dóttir Steinólfs, er átti Þorbjörn Vífilsson, faðir Þorgerðar, móður Ásmundar, föður Sveinbjarnar, föður Odds, föður Gró, móður Odds á Álftanesi].
Þórhaddr, sonr Steins mjöksiglanda Vígbjóðssonar, Böðmóðssonar ór Búlkarúmi, hann nam Hítardal til Grjótár it syðra, en it ytra til Kaldár ok á milli Hítár ok Kaldár til sjóvar. Hans sonr var Þorgeirr, faðir Hafþórs, föður Guðnýjar, móður Þorláks ins auðga, [föður Þorleifs beiskalda, föður Þorleiks, föður Ketils, föður Valgerðar, móður þeira Narfasona, Þorláks ok Þórðar]. Þorgeirs synir váru þeir Grímr í Skarði ok Þórarinn, Finnbogi, Eysteinn, Gestr, Torfi.
Þorgils knappi, leysingi Kolla Hróaldssonar, nam Knappadal. Hans synir váru þeir Ingjaldr ok Þórarinn [ok Þórir, er bjó] at Ökrum, ok eignaðist land á milli Hítár ok Álftár ok upp til móts við Steinólf.
Sonr Þóris var Þrándr, er átti Steinunni, dóttur Hrúts á Kambsnesi. Þeira synir váru þeir Þórir ok Skúmr, faðir Torfa, föður Tanna. Hans sonr var Hrútr, er átti Kolfinnu, dóttur Illuga ins svarta.
Nú eru þeir menn talðir, er lönd hafa byggt í landnámi Skalla-Gríms.
Grímr hét maðr Ingjaldsson, Hróaldssonar ór Haddingjadal, bróðir Ása bersis. Hann fór til Íslands í landaleit ok sigldi fyrir norðan landit. Hann var um vetrinn í Grímsey á Steingrímsfirði. Bergdís hét kona hans, en Þórir sonr þeira.
Grímr reri til fiska um haustit með húskarla sína, en sveinninn Þórir lá í stafni ok var í selbelg, ok dreginn at hálsinum. Grímr dró marmennil, ok er hann kom upp, spurði Grímr: «Hvað spár þú oss um forlög vár, eða hvar skulum vér byggja á Íslandi?»
Marmennill svarar: «Ekki þarf ek at spá yðr, en sveininum, er liggr í selbelginum. Hann skal þar byggja ok land nema, er Skálm, merr yður, leggst undir klyfjum.»
Ekki fengu þeir fleiri orð af honum. En síðar um vetrinn reru þeir Grímr svá, at sveinninn var á landi. Þá týndust þeir allir.
Þau Bergdís ok Þórir fóru um várit ór Grímsey ok vestr yfir heiði til Breiðafjarðar. Þá gekk Skálm fyrir ok lagðist aldri. Annan vetr váru þau á Skálmarnesi í Breiðafirði, en um sumarit eftir sneru þau suðr. Þá gekk enn Skálm fyrir, þar til er þau kómu af heiðum suðr til Borgarfjarðar, þar sem sandmelir tveir rauðir stóðu fyrir. Þar lagðist Skálm niðr undir klyfjum undir inum ytra melnum. Þar nam Þórir land fyrir sunnan Gnúpá til Kaldár fyrir neðan Knappadal milli fjalls ok fjöru. Hann bjó at Rauðamel inum ytra. Hann var höfðingi mikill.
Þá var Þórir gamall ok blindr, er hann kom út síð um kveld ok sá, at maðr reri útan í Kaldárós á járnnökkva, mikill ok illiligr, ok gekk þar upp til bæjar þess, er í Hripi hét, ok gróf þar í stöðulshliði. En um nóttina kom þar upp jarðeldr, ok brann þá Borgarhraun. Þar var bærinn, sem nú er borgin.
Sonr Sel-Þóris var Þorfinnr, er átti Jófríði, dóttur Tungu-Odds. Þeira synir váru þeir Þorkell ok Þorgils, Steinn ok Galti, Ormr ok Þórormr ok Þórir. [Steinn Þorfinnsson var faðir Arnóru, móður Hallbjargar, móður Oddnýjar, móður Geirlaugar, móður Snælaugar, móður Markúss á Melum]. Dóttir Þorfinns var Þorbjörg, er átti Þorbrandr ór Álftafirði.
Þeir Sel-Þórir frændr hinir heiðnu dóu í Þórisbjörg.
Þeir Þorkell ok Þorgils, synir Þorfinns, áttu báðir Unni, dóttur Álfs ór Dölum.
Skálm, merr Þóris, dó í Skálmarkeldu.
[Kolbeinn klakkhöfði Atlason ór Atleyju af Fjölum fór til Íslands ok keypti lönd öll millim Kaldár ok Hítár fyrir neðan Sandbrekku ok bjó á Kolbeinsstöðum. Hans sonr var Finnbogi í Fagraskógi ok Þórðr skáld].
Þormóðr ok Þórðr gnúpa, synir Odds ins rakka, Þorviðarsonar, Freyviðarsonar, Álfssonar af Vors, þeir bræðr fóru til Íslands ok námu land frá Gnúpá til Straumsfjarðarár. Hafði Þórðr Gnúpudal ok bjó þar. Hans sonr var Skafti, faðir Hjörleifs goða ok Finnu, er átti Refr inn mikli, faðir Steinunnar móður Hofgarða-Refs.
Þormóðr bjó á Rauðkollsstöðum. Hann var kallaðr Þormóðr goði. Hann átti Gerði, dóttur Kjallaks ins gamla. Þeira sonr var Guðlaugr inn auðgi. Hann átti Þórdísi, dóttur Svarthöfða Bjarnarsonar gullbera ok Þuríðar Tungu-Oddsdóttur, er þá bjó í Hörgsholti.
Guðlaugr inn auðgi sá, at Rauðamelslönd váru betri en önnur lönd suðr þar í sveit. Hann skoraði á Þorfinn til landa ok bauð honum hólmgöngu. Þeir fellu báðir á hólmi, en Þuríðr Tungu-Oddsdóttir græddi þá báða ok sætti þá.
Guðlaugr nam síðan land frá Straumfjarðará til Furu milli fjalls ok fjöru ok bjó í Borgarholti. Frá honum eru Straumfirðingar komnir. Hans sonr var Guðleifr, er skip átti annat, en annat Þórólfr, sonr Lofts ins gamla, þá er þeir börðust við Gyrð jarl Sigvaldason. Annarr sonr Guðlaugs var Þorfinnr, faðir Guðlaugs, föður Þórdísar, móður Þórðar, föður Sturlu í Hvammi. Valgerðr hét dóttir Guðlaugs ins auðga.
Váli inn sterki hét hirðmaðr Haralds konungs ins hárfagra. Hann vá víg í véum ok varð útlægr. Hann fór til Suðreyja ok staðfestist þar, en synir hans þrír fóru til Íslands. Hlíf hestageldir var móðir þeira. Hét einn Atli, annarr Alfarinn, þriði Auðunn stoti. Þeir fóru allir til Íslands. Atli Válason ok Ásmundr, sonr hans, námu land frá Furu til Lýsu.
Ásmundr bjó í Langaholti at Þórutóftum. Hann átti Langaholts-Þóru. Þá er Ásmundr eldist, bjó hann í Öxl, en Þóra bjó þá eftir ok lét gera skála sinn um þvera þjóðbraut ok lét þar jafnan standa borð, en hon sat úti á stóli ok laðaði þar gesti, hvern er mat vildi eta.
Ásmundr var heygðr í Ásmundarleiði ok lagðr í skip ok þræll hans hjá honum. Vísu þessa heyrði maðr kveðna í haugi hans, er hann gekk hjá:
Einn byggvik stöð steina,
stafnrúm Atals hrafni.
Esat of þegn á þiljum
þröng. Býk á mar ranga.
Rúm es böðvitrum betra,
brimdýri knák stýra,
lifa mun þat með lofðum
lengr, en illt of gengi.
Eftir þat var leitað til haugsins, ok var þrællinn tekinn ór skipinu.
[Atli var sonr Ásmundar, faðir Surts, föður Guðleifs, föður Guðbrands, föður Surts smiðs, föður Eyjólfs prests munks].
Hrólfr inn digri, sonr Eyvindar eikikróks [bróðir Illuga Fellsgoða ausatn af Síðu], nam land frá Lýsu til Hraunhafnarár. Hans sonr var Helgi í Hofgörðum, faðir Finnboga ok Bjarnar ok Hrólfs. Björn var faðir Gests, föður Skáld-Refs.
Sölvi hét maðr, er nam land milli Hellis ok Hraunhafnar. Hann bjó í Brenningi, en síðar á Sölvahamri, því at hann þóttist þar vera gagnsamari.
Sigmundr, sonr Ketils þistils, þess er numit hafði Þistilsfjörð norðr, hann átti Hildigunni. Sigmundr nam land á milli Hellishrauns ok Beruvíkrhrauns. Hann bjó at Laugarbrekku ok er þar heygðr. Hann átti þrjá sonu. Einn var Einarr, er síðan bjó at Laugarbrekku. Þeir feðgar seldu Lónland Einari, er síðan bjó þar. Hann var kallaðr Lón-Einarr. [Hval rak á fjöru hans, ok skar hann af nökkut. Hann sleit veðr út ok rak á land Einars Sigmundarsonar. Lón-Einarr talði fjölkynngi Hildigunnar því valda. En þá er hvalinn hafði út rekit frá Lón-Enari, fór hann at leita, ok kom svá at, at Einarr Sigmunarson skar hvalinn með húskarla sína. Hann hjó þegar einn þeira banahögg. Laugarbrekku-Einarr bað nafna sinn frá fara, — «því at yðr mun eigi duga at at sækja.» Lón-Einarr hvarf frá, því at hann var liðvana. Einarr Sigmundarson flutti heim hvalinn].
Eftir andlát Sigmundar fór Einarr til Laugarbrekku með sjaunda mann ok stefndi Hildigunni um fjölkynngi. [Hon var dóttir Beins Mássonar, Naddoðssonar ór Færeyjum].
En Einarr, sonr hennar, var eigi heima. Hann kom heim, þá er Lón-Einarr var nýfarinn á braut. Hildigunnr sagði honum þessi tíðendi ok færði honum kyrtil nýgervan. Einarr tók skjöld sinn ok sverð ok verkhest ok reið eftir þeim. Hann sprengði hestinn á Þúfubjörgum. [Þá rann Einarr sem hann mátti, en þá er hann kom hjá Dröngum, sá hann tröllkall sitja þar á uppi ok láta róa fætr, svá at þeir tóku brimit, ok skelldi þeim saman, svá at sjódrif varð af, ok kvað vísu:
Vask, þars fell af fjalli
flóðkorn jötuns móður
hám bergrisa ór himni
heiðins á náleiðar.
Gerir fár jötunn fleiri
fold í vingamoldu
hömlu heiðar þumlu
hamváta mér báta.
Einarr gaf engan gaum þessu. Þeir fundust þar, sem heita Mannfallsbrekkur, ok börðust þar. En kyrtil Einars bitu eigi járn. Fjórir menn fellu af Lón-Einari, en tveir flýðu]. Þeir nafnar sóttust lengi, áðr sundr gekk bróklindi Lón-Einars, ok er hann tók þar til, hjó nafni hans hann banahögg.
Þræll Laugarbrekku-Einars hét Hreiðarr. Hann hljóp eftir þeim ok sá af Þúfubjörgum, hvar þrælar Lón-Einars fóru. Hann rann eftir þeim ok drap þá báða í Þrælavík. Fyrir þat gaf Einarr honum frelsi ok land svá vítt sem hann fengi gert um þrjá daga. Þat heitir Hreiðarsgerði, er hann bjó síðan.
Einarr at Laugarbrekku átti Unni, dóttur Þóris, bróður Ásláks í Langadal. Hallveig var dóttir þeira, er Þorbjörn Vífilsson átti.
Breiðr hét annarr sonr Sigmundar, bróðir Einars. Hann átti Gunnhildi, dóttur Ásláks ór Langadal. Þeira sonr var Þormóðr, er átti Helgu Önundardóttur, systur Skáld-Hrafns, þeira dóttir Herþrúðr, er Símon átti, þeira dóttir Gunnhildr, er Þorgils átti, þeira dóttir Valgerðr, móðir Finnboga ins ramma Geirssonar.
Þorkell hét inn þriði sonr Sigmundar. Hann átti Jóreiði, dóttur Tinds Hallkelssonar.
Laugarbrekku-Einarr var heygðr skammt frá Sigmundarhaugi, ok er haugr hans ávallt grænn vetr ok sumar. Þorkell hét sonr Lón-Einars. Hann átti Grímu Hallkelsdóttur fyrr en Þorgils Arason. Finnvarðr var sonr þeira. Önnur dóttir Laugarbrekku-Einars var Arnóra, er átti Þorgeirr Vífilsson. Þeira dóttir var Ingveldr, er átti Þorsteinn, sonr Snorra goða. Þar var Inguðr, dóttir þeira, er átti Ásbjörn Arnórsson.
Grímkell hét maðr, sonr Úlfs kráku Hreiðarssonar, bróðir Gunnbjarnar, er Gunnbjarnarsker eru við kennd. Hann nam land frá Beruvíkrhrauni til Neshrauns ok út um Öndvertnes ok bjó at Saxahváli. Hann rak á brott þaðan Saxa Alfarinsson, Válasonar, ok bjó hann síðan í Hrauni hjá Saxahváli. Grímkell átti Þorgerði, dóttur Valþjófs ins gamla. Þeira sonr var Þórarinn korni. Hann var hamrammr mjök ok liggr í Kornahaugi. [Þat kvað maðr, er brotit hafði hauginn:
Hljóp ek í hauginn forna.
Hvílt hefik lengr of morna.
Lét ek á braut of borna
beltis hringju Korna].
Þórarinn korni átti Jórunni, dóttur Einars í Stafaholti. Þeira dóttir var Járngerðr, er átti Úlfr Uggason.
Klængr hét annarr sonr Grímkels. Hann átti Oddfríði, dóttur Helga af Hvanneyri. Sonr þeira var Kolli, er átti Þuríði, dóttur Ásbrands frá Kambi. Þeira sonr var Skeggi, faðir Þorkötlu, er átti Illugi, sonr Þorvalds Tindssonar, faðir Gils, er vá Gjafvald. Bárðr hét annarr sonr Kolla. Hann átti Valgerði Viðarsdóttur. Vigdís var dóttir þeira, er átti Þorbjörn inn digri, þeira dóttir Þórdís, er átti Þorbrandr at Ölfusvatni. Þórir var sonr þeira ok Bjarni á Breiðabólstað ok Torfi, en dóttir Valgerðr, er átti Runólfr byskupsson. Ásdís hét önnur dóttir Bárðar. Hana átti fyrr Þorbjörn Þorvaldsson, bróðir Mána-Ljóts sammæðri, börn þeira Þuríðr, er átti Þorgrímr Oddsson, börn þeira Geirmundr í Mávahlíð ok fjórtán önnur. Ásdísi átti síðar Skúli Jörundarson. Valgerðr frá Mosfelli var dóttir þeira.
Alfarinn Válason hafði fyrst numit nesit á milli Beruvíkrhrauns ok Ennis. Hans synir váru þeir Höskuldr, er bjó at Höskuldsám, ok Ingjaldr, er bjó á Ingjaldshváli, en Goti at Gotalæk, en Hólmkell at Forsi við Hólmkelsá.
Óláfr belgr hét maðr, er nam land fyrir innan Enni allt til Fróðár ok bjó í Ólafsvík.
Ormr inn mjóvi hét maðr, er kom skipi sínu í Fróðárós ok bjó á Brimilsvöllum um hríð. Hann rak á brott Óláf belg ok nam Víkina gömlu milli Ennis ok Höfða ok bjó þá at Fróðá. Hans sonr var Þorbjörn inn digri. Hann átti fyrr Þuríði, dóttur Ásbrands frá Kambi, ok váru þeira börn Ketill kappi, Hallsteinn ok Gunnlaugr ok Þorgerðr, er átti Önundr sjóni. Þorbjörn átti síðar Þuríði, dóttur Barkar ins digra ok Þórdísar Súrsdóttur.
Þorbjörn inn digri stefndi Geirríði Bægifótsdóttur um fjölkynngi, eftir þat er Gunnlaugr, sonr hans, dó af meini því, er hann tók, þá er hann fór at nema fróðleik at Geirríði. Hon var móðir Þórarins í Mávahlíð. Um þá sök var Arnkell goði kvaddr tólftarkvöð, ok bar hann af, því at Þórarinn vann eið at stallahring ok hratt svá málinu.
En eftir þat hurfu Þorbirni stóðhross á fjalli. Þat kenndi hann Þórarni ok fór í Mávahlíð ok setti duradóm. Þeir váru tólf, en þeir Þórarinn váru sjau fyrir: Álfgeirr Suðreyingr ok Nagli ok Björn austmaðr ok húskarlar þrír. Þeir hleypðu upp dóminum ok börðust þar í túninu. Auðr, kona Þórarins, hét á konur at skilja þá. Einn maðr fell af Þórarni, en tveir af Þorbirni. Þeir Þorbjörn fóru á brott ok bundu sár sín hjá stakkgarði upp með Vágum. Hönd Auðar fannst í túni. Því fór Þórarinn eftir þeim ok fann þá hjá garðinum. Nagli hljóp grátandi um þá ok í fjall upp. Þá vá Þórarinn Þorbjörn ok særði Hallstein til ólífis. Fimm menn fellu þar af Þorbirni.
Þeir Arnkell ok Vermundr veittu Þórarni ok höfðu setu at Arnkels. Snorri goði mælti eftir Þorbjörn ok sekði þá alla, er at vígum höfðu verit, á Þórsnesþingi. Eftir þat brenndi hann skip þeira Álfgeirs í Salteyrarósi. Arnkell keypti þeim skip í Dögurðarnesi ok fylgði þeim út um eyjar. Af þessu gerðist fjandskapr þeira Arnkels ok Snorra goða. Ketill kappi var þá útan. Hann var faðir Hróðnýjar, er átti Þorsteinn, sonr Víga-Styrs.
Sigurðr svínhöfði var kappi mikill. Hann bjó á Kvernvágaströnd. Herjólfr, sonr hans, var þá átta vetra, er hann drap skógbjörn fyrir þat, er hann hafði bitit geit fyrir honum. Þar um var þetta kveðit:
Bersi brunninrazi
beit geit fyrir Herjólfi,
en Herjólfr hokinrazi
hefndi geitr á bersa.
Þá var Herjólfr tólf vetra, er hann hefndi föður síns. Hann var inn mesti afreksmaðr.
Herjólfr fór til Íslands í elli sinni ok nam land milli Búlandshöfða ok Kirkjufjarðar. Hans sonr var Þorsteinn kolskeggr, faðir Þórólfs, föður Þórarins ins svarta Máhlíðings ok Guðnýjar, er átti Vermundr inn mjóvi. Þeira sonr Brandr inn örvi [ok Þorfinna, er átti Þorsteinn Kuggason].
Vestarr, sonr Þórólfs blöðruskalla, átti Svönu Herröðardóttur. Þeira sonr var Ásgeirr. Vestarr fór til Íslands með föður sinn afgamlan ok nam Eyrarlönd ok Kirkjufjörð. Hann bjó á Öndurðri-Eyri. Þeir Þórólfr feðgar eru heygðir at Skallanesi báðir.
Ásgeirr Vestarsson átti Helgu Kjallaksdóttur. Þeira sonr var Þorlákr, hans sonr Steinþórr ok þeira Þuríðar, dóttur Auðunar stota, ok Þórðr blígr, er átti Otkötlu Þorvaldsdóttur, Þormóðssonar goða. Þriði var Þormóðr, er átti Þorgerði, dóttur Þorbrands ór Álftafirði, fjórði Bergþórr, er fell á Vigrafirði. Systir þeira Helga, er átti Ásmundr Þorgestsson. Steinþórr átti Þuríði, dóttur Þorgils Arasonar. Gunnlaugr var sonr þeira, er átti Þuríði ina spöku, dóttur Snorra goða.
Kolr hét maðr, er nam land útan frá Fjarðarhorni til Tröllaháls ok út um Berserkseyri til Hraunsfjarðar. Hans sonr var Þórarinn ok Þorgrímr. Við þá er kennt Kolssonafell. Þeir feðgar bjuggu allir at Kolgröfum. Frá þeim eru Kolgreflingar komnir.
Auðunn stoti, sonr Vála ins sterka, nam Hraunsfjörð allan fyrir ofan Hraun, á milli Svínavatns ok Tröllaháls. Hann bjó í Hraunsfirði ok var mikill fyrir sér ok sterkr. Auðunn átti Mýrúnu, dóttur Maddaðar Írakonungs.
Auðunn sá um haust, at hestr apalgrár rann ofan frá Hjarðarvatni ok til stóðhrossa hans. Sá hafði undir stóðhestinn. Þá fór Auðunn til ok tók inn grá hestinn ok setti fyrir tveggja öxna sleða ok ók saman alla töðu sína. Hesturinn var góðr meðfarar um miðdegit, en er á leið, steig hann í völlinn til hófskeggja, en eftir sólarfall sleit hann allan reiðing ok hljóp til vatnsins. Hann sást aldri síðan.
Sonr Auðunar var Steinn, faðir Helgu, er átti Án í Hrauni. Þeira sonr var Már, faðir Guðríðar, móður Kjartans ok Ánar í Kirkjufelli. Ásbjörn hét annarr sonr Auðunar, þriði Svarthöfði, en dóttir Þuríðr, er Ásgeirr átti á Eyri, þeira sonr Þorlákr.
Björn hét sonr Ketils flatnefs ok Yngvildar, dóttur Ketils veðrs hersis af Hringaríki. Björn sat eftir at eignum föður síns, þá er Ketill fór til Suðreyja. En er Ketill helt sköttum fyrir Haraldi konungi inum hárfagra, þá rak konungr Björn, son hans, af eignum sínum ok tók undir sik. Þá fór Björn vestr um haf ok vildi þar ekki staðfestast. Því var hann kallaðr Björn inn austræni. Hann átti Gjaflaugu Kjallaksdóttur, systur Bjarnar ins sterka.
Björn inn austræni fór til Íslands ok nam land á milli Hraunsfjarðar ok Stafár. Hann bjó í Bjarnarhöfn á Borgarholti ok hafði selför upp til Selja ok átti rausnarbú. Hann dó í Bjarnarhöfn ok er heygðr við Borgarlæk, því at hann einn var óskírðr barna Ketils flatnefs.
Sonr þeira Bjarnar ok Gjaflaugar var Kjallakr inn gamli, er bjó í Bjarnarhöfn eftir föður sinn, ok Óttarr, faðir Bjarnar, föður Vigfúss í Drápuhlíð, er Snorri goði lét drepa. Annarr sonr Óttars var Helgi. Hann herjaði á Skotland ok tók þar at herfangi Niðbjörgu, dóttur Bjólans konungs ok Kaðlínar, dóttur Göngu-Hrólfs. Hann fekk hennar. Var sonr þeira Ósvífr inn spaki ok Einarr skálaglamm, er drukknaði á Einarsskeri í Selasundi, ok kom skjöldr hans í Skjaldey, en feldr á Feldarhólm. Einarr var faðir Þorgerðar, móður Herdísar, móður Steins skálds. Ósvífr átti Þórdísi, dóttur Þjóðólfs ór Höfn. Þeira börn váru þau Óspakr, faðir Úlfs stallara, [föður Jóns á Reyrvelli, föður Erlends hímalda, föður Eysteins erkibyskups], ok Þórólfr, Torráðr, Einarr, Þorbjörn ok Þorkell, — þeir urðu sekir um víg Kjartans Óláfssonar, — ok Guðrún, móðir Gellis ok Bolla ok Þorleiks ok Þórðar kattar. Vilgeirr hét sonr Bjarnar ins austræna.
Kjallakr inn gamli átti Ástríði, dóttur Hrólfs hersis ok Öndóttar, systur Ölvis barnakarls. Þeira sonr var Þorgrímr goði. Hann átti Yngvildi. Váru synir þeira Víga-Styrr ok Vermundr mjóvi ok Brandr, faðir Þorleiks. Dætr Kjallaks ins gamla Gerðr, er Þormóðr goði átti, ok Helga, er Ásgeirr á Eyri átti.
Þórólfr, sonr Örnólfs fiskreka, bjó í Mostr. Því var hann kallaðr Mostrarskegg. Hann var blótmaðr mikill ok trúði á Þór. Hann fór fyrir ofríki Haralds konungs hárfagra til Íslands ok sigldi fyrir sunnan land. En er hann kom vestr fyrir Breiðafjörð, þá skaut hann fyrir borð öndvegissúlum sínum. Þar var skorinn á Þórr. Hann mælti svá fyrir, at Þórr skyldi þar á land koma, sem hann vildi, at Þórólfr byggði. Hét hann því at helga Þór allt landnám sitt ok kenna við hann.
Þórólfr sigldi inn á fjörðinn ok gaf nafn firðinum ok kallaði Breiðafjörð. Hann tók land fyrir sunnan fjörðinn, nær miðjum firðinum. Þar fann hann Þór rekinn í nesi einu. Þat heitir nú Þórsnes. Þeir lendu þar inn frá í váginn, er Þórólfr kallaði Hofsvág. Þar reisti hann bæ sinn ok gerði þar hof mikit ok helgaði Þór. Þar heita nú Hofstaðir. Fjörðurinn var þá byggðr lítt eða ekki.
Þórólfr nam land frá Stafá inn til Þórsár ok kallaði þat allt Þórsnes. Hann hafði svá mikinn átrúnað á fjall þat, er stóð í nesinu, er hann kallaði Helgafell, at þangat skyldi engi maðr óþveginn líta, ok þar var svá mikil friðhelgi, at engu skyldi granda í fjallinu, hvárki fé né mönnum, nema sjálft gengi á braut. Þat var trúa þeira Þórólfs frænda, at þeir dæi allir í fjallit.
Þar á nesinu, sem Þórr kom á land, hafði Þórólfr dóma alla, ok þar var sett heraðsþing með ráði allra sveitarmanna. En er menn váru þar á þinginu, þá skyldi víst eigi hafa álfreka á landi, ok var ætlat til þess sker þat, er Dritsker heitir, því at þeir vildu eigi saurga svá helgan völl sem þar var.
En þá er Þórólfr var dauðr, en Þorsteinn, sonr hans, var ungr, þá vildu þeir Þorgrímr Kjallaksson ok Ásgeirr, mágr hans, eigi ganga í skerit örna sinna. Þat þolðu eigi Þórsnesingar, er þeir vildu saurga svá helgan völl. Því börðust þeir Þorsteinn þorskabítr ok Þorgeirr kengr við þá Þorgrím ok Ásgeir þar á þinginu um skerit, ok fellu þar nökkurir menn, en margir urðu sárir, áðr þeir urðu skilðir. Þórðr gellir sætti þá, ok með því at hvárigir vildu láta af sínu máli, þá var völlrinn óheilagr af heiftarblóði. Þá var þat ráð tekit at færa brott þaðan þingit ok inn í nesit, þar sem nú er. Var þar þá helgistaðr mikill, ok þar stendr enn Þórssteinn, er þeir brutu þá menn um, er þeir blótuðu. Ok þar hjá er sá dómhringr, er menn skyldu til blóts dæma. Þar setti ok Þórðr gellir fjórðungsþing með ráði allra fjórðungsmanna.
Sonr Þórólfs Mostrarskeggja var Hallsteinn Þorskafjarðargoði, faðir Þorsteins surts ins spaka. Ósk var móðir Þorsteins surts, dóttir Þorsteins rauðs. Annarr sonr Þórólfs var Þorsteinn þorskabítr. Hann átti Þóru, dóttur Óláfs feilans, systur Þórðar gellis. Þeira sonr var Þorgrímr, faðir Snorra goða, ok Börkr inn digri, faðir Sáms, er Ásgeirr vá.
Geirröðr hét maðr, er fór til Íslands, ok með honum Finngeirr, sonr Þorsteins öndurs ok Úlfar kappi. Þeir fóru af Hálogalandi til Íslands. Geirröðr nam land inn frá Þórsá til Langadalsár. Hann bjó á Eyri. Geirröðr gaf land Úlfari, skipverja sínum, tveim megin Úlfarsfells ok fyrir innan fjall. Geirröðr gaf Finngeiri lönd uppi um Álftafjörð. Hann bjó þar, er nú heitir á Kársstöðum. Finngeirr var faðir Þorfinns, föður Þorbrands í Álftafirði, er átti Þorbjörgu, dóttur Þorfinns Sel-Þórissonar.
Geirríðr hét systir Geirröðar, er átt hafði Björn, sonr Bölverks blindingatrjónu. Þórólfr hét sonr þeira.
Þau Geirríðr fóru til Íslands eftir andlát Bjarnar ok váru inn fyrsta vetr á Eyri. Um várit gaf Geirröðr systur sinni bústað í Borgardal, en Þórólfr fór útan ok lagðist í víking. Geirríðr sparði ekki mat við menn ok lét gera skála sinn um þjóðbraut þvera. Hon sat á stóli ok laðaði úti gesti, en borð stóð inni jafnan ok matr á.
Þórólfr kom til Íslands eftir andlát Geirríðar. Hann skoraði á Úlfar til landa ok bauð honum hólmgöngu. Úlfarr var þá gamall ok barnlauss. Hann fell á hólmi, en Þórólfr varð sárr á fæti ok gekk haltr ávallt síðan. Því var hann bægifótr kallaðr. Þórólfr tók land eftir Úlfar, en sum Þorfinnr í Álftafirði. Hann setti á leysingja sína, Úlfar ok Örlyg.
Geirröðr á Eyri var faðir Þorgeirs kengs, er bæinn færði ór eyrinni upp undir fjallit. Hann var faðir Þórðar, föður Atla. Þórólfr bægifótr var faðir Arnkels goða ok Geirríðar, er átti Þórólfr í Mávahlíð.
Synir Þorbrands í Álftafirði váru þeir Þorleifr kimbi ok Þóroddr, Snorri, Þorfinnr, Illugi, Þormóðr. Þeir deildu við Arnkel um arf leysingja sinna ok váru at vígi hans með Snorra goða á Örlygsstöðum. Eftir þat fór Þorleifr kimbi útan. Þá laust Arnbjörn, sonr Ásbrands ór Breiðavík, hann með grautarþvöru. Kimbi brá á gaman. Þórðr blígr brá honum því á Þórsnesþingi, þá er hann bað Helgu, systur hans. Þá lét Kimbi ljósta Blíg með sandtorfu. Af því gerðust deilur þeira Eyrbyggja ok Þorbrandssona ok Snorra goða. Þeir börðust í Álftafirði ok á Vigrafirði.
Þorbergr hét maðr, er fór ór Íafirði til Íslands ok nam Langadal hvárntveggja ok bjó í inum ytra. Hans sonr var Áslákr, er átti Arnleifu, dóttur Þórðar gellis. Þeira börn váru þau Illugi inn rammi ok Gunnhildr, er Breiðr átti fyrr, en síðar Halldórr á Hólmslátri.
Illugi inn rammi átti Guðleifu, dóttur Ketils smiðjudrumbs, þeira synir Eyjólfr ok Eindriði, Kollr ok Gellir, en dóttir Herþrúðr, er Þorgrímr Vermundarson átti ins mjóva, ok Friðgerðr, er Oddr Draflason átti, ok Guðríðr, er Bergþórr sonr Þormóðar Þorlákssonar, átti fyrr, en síðar Jörundr í Skorradal, ok Jódís, er átti Már, sonr Illuga Arasonar, ok Arnleif, er átti Kollr, sonr Þórðar blígs. Frá Illuga eru Langdælir komnir.
Steinn mjöksiglandi Vígbjóðsson, bróðir Þóris haustmyrkrs nam Skógarströnd til móts við Þorberg ok inn til Laxár. Hann bjó á Breiðabólstað. Hans sonr var Þórhaddr í Hítardal ok Þorgestr, er átti Arnóru dóttur Þórðar gellis, synir þeira Steinn lögsögumaðr ok Ásmundr ok Hafliði ok Þórhaddr.
Þorvaldr, sonr Ásvalds Úlfssonar, Yxna-Þórissonar, ok Eiríkr rauði, sonr hans, fóru af Jaðri fyrir víga sakir ok námu land á Hornströndum ok bjuggu at Dröngum. Þar andaðist Þorvaldr.
Eiríkr fekk þá Þjóðhildar, dóttur Jörundar Úlfssonar ok Þorbjargar knarrarbringu, er þá átti Þorbjörn inn haukdælski. Réðst Eiríkr þá norðan ok ruddi lönd í Haukadal. Hann bjó á Eiríksstöðum hjá Vatnshorni.
Þá felldu þrælar Eiríks skriðu á bæ Valþjófs á Valþjófsstöðum, en Eyjólfr saurr, frændi hans, drap þrælana hjá Skeiðsbrekkum upp frá Vatnshorni. Fyrir þá sök vá Eiríkr Eyjólf saur. Hann vá ok Hólmgöngu-Hrafn at Leikskálum. Geirsteinn ok Oddr á Jörva, frændr Eyjólfs, mæltu eftir hann.
Þá var Eiríkr gerr ór Haukadal. Hann nam þá Brokey ok Öxney ok bjó at Töðum í Suðrey inn fyrsta vetr. Þá léði hann Þorgesti setstokka. Síðan fór Eiríkr í Öxney ok bjó á Eiríksstöðum. Þá heimti hann setstokkana ok náði eigi. Eiríkr sótti setstokkana á Breiðabólstað, en Þorgestr fór eftir honum. Þeir börðust skammt frá garði at Dröngum. Þar fellu tveir synir Þorgests ok nökkurir menn aðrir. Eftir þat höfðu hvárirtveggju setu. Styrr veitti Eiríki ok Eyjólfr ór Svíney ok synir Þorbrands ór Álftafirði ok Þorbjörn Vífilsson, en Þorgesti veittu synir Þórðar gellis ok Þorgeirr ór Hítardal, Áslákr ór Langadal ok Illugi, sonr hans.
Þeir Eiríkr urðu sekir á Þórsnesþingi. Hann bjó skip í Eiríksvági, en Eyjólfr leyndi honum í Dímunarvági, meðan þeir Þorgestr leituðu hans um eyjar. Þeir Þorgeirr ok Eyjólfr ok Styrr fylgðu Eiríki út um eyjar. Hann sagði þeim, at hann ætlaði at leita lands þess, er Gunnbjörn, sonr Úlfs kráku, sá, er hann rak vestr um Ísland, þá er hann fann Gunnbjarnarsker. Hann kveðst aftr mundu leita til vina sinna, ef hann fyndi landit.
Eiríkr sigldi undan Snæfellsnesi, en hann kom útan at Miðjökli, þar sem Bláserkr heitir. Hann fór þaðan suðr með landi at leita þess, ef þannig væri byggjanda. Hann var inn fyrsta vetr í Eiríksey, nær miðri inni vestri byggð. Um várit eftir fór hann til Eiríksfjarðar ok tók sér þar bústað. Hann fór þat sumar í ina vestri óbyggð ok gaf víða örnefni. Hann var annan vetr í Eiríkshólmum við Hvarfsgnípu, en it þriðja sumar fór hann allt norðr til Snæfells ok inn í Hrafnsfjörð. Þá lézt hann kominn fyrir botn Eiríksfjarðar. Hvarf hann þá aftr ok var inn þriðja vetr í Eiríksey fyrir mynni Eiríksfjarðar.
Eftir um sumarit fór hann til Íslands ok kom í Breiðafjörð. Hann var þann vetr á Hólmslátri með Ingólfi. Um várit börðust þeir Þorgestr, ok fekk Eiríkr þá ósigr. Eftir þat váru þeir sættir.
Þat sumar fór Eiríkr at byggja land þat, er hann hafði fundit ok hann kallaði Grænland, því at hann lét þat menn mjök mundu fýsa þangat, ef landit héti vel.
Svá segja fróðir menn, at þat sumar fóru hálfr þriði tögr skipa til Grænlands ór Breiðafirði ok Borgarfirði, en fjórtán komust út. Sum rak aftr, en sum týndust. Þat var fimmtán vetrum fyrr en kristni var í lög tekin á Íslandi.
Herjólfr hét maðr Bárðarson, Herjólfssonar, frændi Ingólfs landnámamanns. Þeim Herjólfi gaf Ingólfr land á milli Vágs ok Reykjaness.
Herjólfr inn yngri fór til Grænlands, þá er Eiríkr inn rauði byggði landit. Með honum var á skipi suðreyskr maðr kristinn, sá er orti Hafgerðingadrápu. Þar er þetta stef í:
Mínar biðk at munka reyni
meinalausan farar beina.
Heiðis haldi hárar foldar
hallar dróttinn of mér stalli.
Herjólfr nam Herjólfsfjörð ok bjó á Herjólfsnesi. Hann var inn göfgasti maðr.
Eiríkr nam síðan Eiríksfjörð ok bjó í Brattahlíð, en Leifr, sonr hans, eftir hann. Þessir menn námu land á Grænlandi, er þá fóru út með Eiríki: Herjólfr Herjólfsfjörð, hann bjó á Herjólfsnesi, Ketill Ketilsfjörð, Hrafn Hrafnsfjörð, Sölvi Sölvadal, Helgi Þorbrandsson Álftafjörð, Þorbjörn glóra Siglufjörð, Einarr Einarsfjörð, Hafgrímr Hafgrímsfjörð ok Vatnahverfi, Arnlaugr Arnlaugsfjörð, en sumir fóru til Vestribyggðar.
Maðr hét Þorkell farserkr, systrungr Eiríks rauða. Hann fór til Grænlands með Eiríki ok nam Hvalseyjarfjörð ok víðast milli Eiríksfjarðar ok Einarsfjarðar ok bjó í Hvalseyjarfirði. Frá honum eru Hvalseyjarfirðingar komnir. Hann var mjök rammaukinn. Hann lagðist eftir geldingi gömlum út í Hvalsey ok flutti útan á baki sér, þá er hann vildi fagna Eiríki, frænda sínum, en ekki var sæfært skip heima. Þat er löng hálf vika.
Þorkell var dysjaðr í túni í Hvalseyjarfirði ok hefir jafnan gengit þar um hýbýli.
Ingólfr inn sterki nam land inn frá Laxá til Skraumuhlaupsár ok bjó á Hólmslátri. Hans bróðir var Þorvaldr, faðir Þorleifs, er þar bjó síðan.
Óleifr inn hvíti hét herkonungr. Hann var sonr Ingjalds konungs Helgasonar, Óláfssonar, Guðröðarsonar, Hálfdanarsonar hvítbeins Upplendingakonungs. Óleifr inn hvíti herjaði í vestrvíking ok vann Dyflinni á Írlandi ok Dyflinnarskíri ok gerðist þar konungr yfir. Hann fekk Auðar innar djúpúðgu, dóttur Ketils flatnefs. Þorsteinn rauðr hét sonr þeira. Óleifr fell á Írlandi í orrostu, en Auðr ok Þorsteinn fóru þá í Suðreyjar. Þar fekk Þorsteinn Þuríðar, dóttur Eyvindar austmanns, systur Helga ins magra. Þau áttu mörg börn. Óláfr feilan hét sonr þeira, en dætr Gróa ok Álöf, Ósk ok Þórhildr, Þorgerðr ok Vigdís.
Þorsteinn gerðist herkonungr. Hann réðst til félags með Sigurði inum ríka, syni Eysteins glumru. Þeir unnu Katanes ok Suðrland, Ross ok Merrhæfi ok meir en hálft Skotland. Gerðist Þorsteinn þar konungr yfir, áðr Skotar sviku hann, ok fell hann þar í orrostu.
Auðr var þá á Katanesi, er hon spurði fall Þorsteins. Hon lét þá gera knörr í skógi á laun, en er hann var búinn, helt hon út í Orkneyjar. Þar gifti hon Gró, dóttur Þorsteins rauðs, Hon var móðir Grélaðar, er Þorfinnr hausakljúfr átti. Eftir þat fór Auðr at leita Íslands. Hon hafði á skipi með sér tuttugu karla frjálsa.
Kollr hét maðr Veðrar-Grímsson, Ásasonar hersis. Hann hafði forráð með Auði ok var virðr mest af henni. Kollr átti Þorgerði, dóttur Þorsteins rauðs.
Erpr hét leysingi Auðar. Hann var sonr Melduns jarls af Skotlandi, þess er fell fyrir Sigurði jarli inum ríka. Móðir Erps var Myrgjol, dóttir Gljómals Írakonungs. Sigurðr jarl tók þau at herfangi ok þjáði. Myrgjol var ambátt konu jarls ok þjónaði henni trúliga. Hon var margkunnandi. Hon varðveitti barn dróttningar óborit, meðan hon var í laugu. Síðan keypti Auðr hana dýrt ok hét henni frelsi, ef hon þjónaði svá Þuríði, konu Þorsteins rauðs, sem dróttningu. Þau Myrgjol ok Erpr, sonr hennar fóru til Íslands með Auði.
Auðr helt fyrst til Færeyja ok gaf þar Álöfu, dóttur Þorsteins rauðs. Þaðan eru Götuskeggjar komnir. Síðan fór hon at leita Íslands. Hon kom á Vikarsskeið ok braut þar. Fór hon þá á Kjalarnes til Helga bjólu, bróður síns. Hann bauð henni þar með helming liðs síns, en henni þótti þat varboðit, ok kvað hon hann lengi mundu lítilmenni vera. Hon fór þá vestr í Breiðafjörð til Bjarnar, bróður síns. Hann gekk mót henni með húskarla sína ok lézt kunna veglyndi systur sinnar. Bauð hann henni þar með alla sína menn, ok þá hon þat.
Eftir um várit fór Auðr í landaleit inn í Breiðafjörð ok lagsmenn hennar. Þau átu dögurð fyrir sunnan Breiðafjörð, þar er nú heitir Dögurðarnes. Síðan fóru þau inn eyjasund. Þau lendu við nes þat, er Auðr tapaði kambi sínum. Þat kallaði hon Kambsnes.
Auðr nam öll Dalalönd í innanverðum firðinum frá Dögurðará til Skraumuhlaupsár. Hon bjó í Hvammi við Aurriðaárós. Þar heita Auðartóftir. Hon hafði bænahald sitt á Krosshólum. Þar lét hon reisa krossa, því at hon var skírð ok vel trúuð. Þar höfðu frændr hennar síðan átrúnað mikinn á hólana. Var þá gerr hörgr, er blót tóku til. Trúðu þeir því, at þeir dæi í hólana, ok þar var Þórðr gellir leiddr í, áðr hann tók mannvirðing, sem segir í sögu hans.
Auðr gaf land skipverjum sínum ok leysingjum.
Ketill hét maðr, er hon gaf land frá Skraumuhlaupsá til Hörðadalsár. Hann bjó á Ketilsstöðum. Hann var faðir Vestliða ok Einars, föður Kleppjárns ok Þorbjarnar, er Styrr vá, ok Þórdísar, móður Þorgests.
Hörðr hét skipveri Auðar. Honum gaf hon Hörðadal. Hans sonr var Ásbjörn, er átti Þorbjörgu, dóttur Miðfjarðar-Skeggja, þeira börn Hnaki, — hann átti Þorgerði, dóttur Þorgeirs höggvinkinna, — ok Ingibjörg, er Illugi inn svarti átti.
Vífill hét leysingi Auðar. Hann spurði þess Auði, hví hon gaf honum engan bústað sem öðrum mönnum. Hon kvað þat eigi skipta, kvað hann þar göfgan mundu þykkja, sem hann væri. Honum gaf hon Vífilsdal. Þar bjó hann ok átti deilur við Hörð.
Sonr Vífils var Þorbjörn, faðir Guðríðar, er átti Þorsteinn, sonr Eiríks ins rauða, [en síðar Þorfinnr karlsefni. Þeira sonr var Björn, faðir Steinunnar, möður Ketils, föður Þorláks, föður Ketils prests, föður Helgu, er Snorri Markússon átti. Þorbjörn Vífilsson átti Hallveigu Einarsdóttur, Sigmundarsonar frá Laugarbrekku. Frá þeim eru] byskupar komnir: Björn Þorlákr, Brandr.
Annarr sonr Vífils var Þorgeirr, er átti Arnóru, dóttur Lón-Einars, þeira dóttir Yngvildr, er átti Þorsteinn, sonr Snorra goða.
Hundi hét leysingi Auðar skozkr. Honum gaf hon Hundadal. Þar bjó hann lengi.
Sökkólfr hét leysingi Auðar. Honum gaf hon Sökkólfsdal. Hann bjó á Breiðabólstað, ok er margt manna frá honum komit.
Erpi syni Melduns jarls, er fyrr var getit, gaf Auðr frelsi ok Sauðafellslönd. Frá honum eru Erplingar komnir.
Ormr hét sonr Erps, annarr Gunnbjörn, faðir Arnóru, er átti Kolbeinn Þórðarson, þriði Ásgeirr, faðir Þórörnu, er átti Sumarliði Hrappsson. Dóttir Erps var Halldís, er átti Álfr í Dölum. Dufnall var enn sonr Erps, faðir Þorkels, föður Hjalta, föður Beinis. Skati var enn sonr Erps, faðir Þórðar, föður Gísla, föður Þorgerðar.
Þorbjörn hét maðr, er bjó at Vatni í Haukadal. Hann átti — —, ok var þeira dóttir Hallfríðr, er átti Höskuldr í Laxárdal. Þau áttu mörg börn. Bárðr var sonr þeira ok Þorleikr, faðir Bolla, er átti Guðrúnu Ósvífrsdóttur. Þeira synir váru þeir Þorleikr ok Höskuldr, Surtr ok Bolli, Herdís ok Þorgerðr dætr þeira. Þórðr Ingunnarson átti fyrr Guðrúnu, ok váru þeira börn Þórðr köttr ok Arnkatla. Þorkell Eyjólfsson átti Guðrúnu síðast, þeira börn Gellir ok Rjúpa. Bárðr Höskuldsson var faðir Hallbjargar, er átti Hallr, sonr Víga-Styrs. Hallgerðr snúinbrók var dóttir Höskulds ok Þorgerðr ok Þuríðr.
[Kollr nam Laxárdal allan ok] allt til Haukadalsár. Hann var kallaðr Dala-Kollr. Hann átti Þorgerði dóttur Þorsteins rauðs. Börn þeira váru þau Höskuldr ok Gróa, er átti Véleifr inn gamli, ok Þorkatla, er Þorgeirr goði átti, Höskuldr átti Hallfríði, dóttur Þorbjarnar frá Vatni. Þorleikr var sonr þeira. Hann átti Þuríði, dóttur Arnbjarnar Sléttu-Bjarnarsonar. Þeira sonr var Bolli.
Höskuldr keypti Melkorku, dóttur Mýrkjartans Írakonungs. Þeira sonr var Óláfr pá ok Helgi, dætr Höskulds Þuríðr ok Þorgerðr ok Hallgerðr snúinbrók. Óláfr átti Þorgerði, dóttur Egils Skalla-Grímssonar, þeira sonr Kjartan ok Halldórr, Steinþórr ok Þorbergr, dætr Óláfs Þuríðr, Þorbjörg digra ok Bergþóra. Kjartan átti Hrefnu, dóttur Ásgeirs æðikolls, þeira sonr Ásgeirr ok Skúmr.
Herjólfr, sonr Eyvindar elds, fekk síðar Þorgerðar, dóttur Þorsteins rauðs. Hrútr var sonr þeira. Honum galt Höskuldr í móðurarf sinn Kambsnessland milli Haukadalsár ok hryggjar þess, er gengr ór fjalli ofan í sjó.
Hrútr bjó á Hrútsstöðum. Hann átti Hallveigu, dóttur Þorgríms ór Þykkvaskógi, systur Ármóðs ins gamla. Þau áttu mörg börn. Þeira sonr var Þórhallr, faðir Halldóru, móður Guðlaugs, föður Þórdísar, móður Þórðar, föður Sturlu í Hvammi. Grímr var ok sonr Hrúts ok Már, Eindriði ok Steinn, Þorljótr ok Jörundr, Þorkell, Steingrímr, Þorbergr, Atli, Arnórr, Ívarr, Kárr, Kúgaldi, en dætr Bergþóra, Steinunn, Rjúpa, Finna, Ástríðr.
Auðr gaf dóttur Þorsteins rauðs, Þórhildi, Eysteini meinfret, syni Álfs ór Ostu. Þeira sonr var Þórðr, faðir Kolbeins, föður Þórðar skálds, ok Álfr í Dölum. Hann átti Halldísi, dóttur Erps. Þeira sonr var Snorri, faðir Þorgils Höllusonar. Dætr Álfs í Dölum váru þær Þorgerðr, er átti Ari Másson, ok Þórelfr, er átti Hávarr, sonr Einars Kleppssonar, þeira sonr Þorgeirr. Þórólfr refr var ok sonr Eysteins, er fell á Þingnessþingi ór liði Þórðar gellis, þá er þeir Tungu-Oddr börðust. Hrappr hét inn fjórði Eysteins sonr.
Auðr gaf Ósk, dóttur Þorsteins, Hallsteini goða. Þeira sonr var Þorsteinn surtr. Vigdísi Þorsteinsdóttur gaf Auðr Kampa-Grími, þeira dóttir Arnbjörg, er Ásólfr flosi átti í Höfða, þeira börn Oddr ok Vigdís, er átti Þorgeirr Kaðalsson.
Auðr fæddi Óláf feilan, son Þorsteins rauðs. Hann fekk Álfdísar innar barreysku, dóttur Konáls Steinmóðssonar, Ölvissonar barnakarls. Sonr Konáls var Steinmóðr, faðir Halldóru, er átti Eilífr, sonr Ketils ins einhenda, þeira börn Þórðr gellir ok Þóra, móðir Þorgríms, föður Snorra goða. Hon var ok móðir Barkar ins digra ok Más Hallvarðssonar. Ingjaldr ok Grani váru synir Óláfs feilans. Vigdís hét dóttir Óláfs feilans. — — Helga hét in þriðja dóttir Óláfs. Hana átti Gunnarr Hlífarson, þeira dóttir Jófríðr, er Þóroddr Tungu-Oddsson átti, en síðar Þorsteinn Egilsson. Þórunn var önnur dóttir Gunnars, er Hersteinn Blund-Ketilsson átti. Rauðr ok Höggvandill váru synir Gunnars. Þórdís hét in fjórða dóttir Óláfs feilans. Hana átti Þórarinn Ragabróðir. Þeira dóttir var Vigdís, er Steinn Þorfinnsson átti at Rauðamel.
Auðr var vegskona mikil. Þá er hon var ellimóð, bauð hon til sín frændum sínum ok mágum ok bjó dýrliga veizlu. En er þrjár nætr hafði veizlan staðit, þá valði hon gjafar vinum sínum ok réð þeim heilræði. Sagði hon, at þá skyldi standa veizlan enn þrjár nætr. Hon kvað þat vera skyldu erfi sitt. Þá nótt eftir andaðist hon ok var grafin í flæðarmáli, sem hon hafði fyrir sagt, því at hon vildi eigi liggja í óvígðri moldu, er hon var skírð. Eftir þat spilltist trúa frænda hennar.
Kjallakr hét maðr, sonr Bjarnar ins sterka, bróður Gjaflaugar, er átti Björn inn austræni. Hann fór til Íslands ok nam land frá Dögurðará til Klofninga ok bjó á Kjallaksstöðum. Hans sonr var Helgi hrogn ok Þorgrímr þöngull undir Felli, Eilífr prúði, Ásbjörn vöðvi á Orrastöðum, Björn hvalmagi í Túngarði, Þorsteinn þynning, Gizurr glaði í Skorravík, Þorbjörn skröfuðr á Ketilsstöðum, Æsa í Svíney, móðir Eyjólfs ok Tin-Forna.
Ljótólfr hét maðr. Honum gaf Kjallakr bústað á Ljótólfsstöðum inn frá Kaldakinn. Hans synir váru Þorsteinn ok Björn ok Hrafsi. Hann var risaættar at móðerni. Ljótólfr var járnsmiðr. Þeir réðust út í Fellsskóga á Ljótólfsstaði. Vífill var vinr þeira, er bjó á Vífilstóftum. Þórunn at Þórunnartóftum var móðir Oddmars ok fóstra Kjallaks, sonar Bjarnar hvalmaga.
Álöf, dóttir Þorgríms undir Felli, tók ærsl. Þat kenndu menn Hrafsa, en hann tók Oddmar hjá hvílu hennar, ok sagði hann sik valda. Þá gaf Þorgrímr honum Deildarey. Hrafsi kvaðst mundu höggva Oddmar á Birni áðr hann bætti fyrir hann. Eigi vildi Kjallakr láta eyna. Hrafsi tók fé þeira ór torfnausti. Kjallakssynir fóru eftir ok náðu eigi. Eftir þat stukku þeir Eilífr ok Hrafsi í eyna. [Ör kom í þarminn Eilífs ígrás, ok hamaðist hann. Björn hvalmagi] vá Björn Ljótólfsson at leik. Þeir Ljótólfr keyptu at Oddmari, at hann kæmi Birni í færi. Kjallakr ungi rann eftir honum. Eigi varð hann sóttr, áðr þeir tóku sveininn. Kjallak vágu þeir á Kjallakshóli. [Hann var þá sjau vetra]. Eftir þat sóttu Kjallakssynir Ljótólf ok Þorstein í jarðhús í Fellsskógum, ok fann Eilífr annan munna. Gekk hann á bak þeim ok vá þá báða. Hrafsi gekk inn á Orrastöðum at boði. Hann var í kvenfötum. Kjallakr sat á palli með skjöld. Hrafsi hjó hann Ásbjörn banahögg ok gekk út um vegg. Þórðr Vífilsson sagði Hrafsa, at yxni hans lægi í keldu. Hann bar skjöld hans. Hrafsi fleygði honum fyrir kleif, er hann sá Kjallakssonu. Eigi gátu þeir sótt hann, áðr þeir felldu viðu at honum. Eilífr sat hjá, er þeir sóttu hann.
Hjörleifr Hörðakonungr átti Æsu ina ljósu. Þeira sonr var Ótryggr, faðir Óblauðs, föður Högna ins hvíta, föður Úlfs ins skjálga. Annarr sonr Hjörleifs var Hálfr, er réð Hálfsrekkum. Hans móðir var Hildr in mjóva, dóttir Högna í Njarðey. Hálfr konungr var faðir Hjörs konungs, þess er hefndi föður síns með Sölva Högnasyni.
Hjörr herjaði á Bjarmaland. Hann tók þar at herfangi Ljúfvinu dóttur Bjarmakonungs. Hon var eftir á Rogalandi, þá er Hjörr konungr fór í hernað. Þá ól hon sonu tvá. Hét annarr Geirmundr, en annarr Hámundr. Þeir váru svartir mjök. Þá ól ok ambátt hennar son. Sá hét Leifr, sonr Loðhattar þræls. Leifr var hvítr. Því skipti dróttning sveinum við ambáttina ok eignaði sér Leif. En er konungr kom heim, var hann illa við Leif ok kvað hann vera smámannligan.
Næst er konungr fór í víking, bauð dróttning heim Braga skáldi ok bað hann skynja um sveinana. Þá váru þeir þrévetrir. Hon byrgði sveinana í stofu hjá Braga, en fal sik í pallinum. Bragi kvað þetta:
Tveir eru inni,
trúi ek báðum vel,
Hámundr ok Geirmundr,
Hjörvi bornir,
en Leifr þriði
Loðhattarson.
Fæðat þú þann, kona.
Fáir munu verri.
Hann laust sprotanum á pall þann, er dróttning var í. Þá er konungr kom heim, sagði dróttning honum þetta ok sýndi honum sveinana. Hann lézt eigi slík heljarskinn sét hafa. Því váru þeir svá síðan kallaðir báðir bræðr.
Geirmundr heljarskinn var herkonungr. Hann herjaði í vestrvíking, en átti ríki á Rogalandi. En er hann kom aftr, þá er hann hafði lengi í brottu verit, þá hafði Haraldr konungr barizt í Hafrsfirði við Eirík Hörðakonung ok Súlka konung af Rogalandi ok Kjötva inn auðga ok fengit sigr. Hann hafði þá lagt undir sik allt Rogaland ok tekit þar marga menn af óðulum sínum. Sá þá Geirmundr engan annan sinn kost en ráðast brott, því at hann fekk þar engar sæmðir.
Hann tók þá þat ráð at leita Íslands. Til ferðar réðust með honum þeir Úlfr inn skjálgi, frændi hans, ok Steinólfr inn lági, sonr Hrólfs hersis af Ögðum ok Öndóttar, systur Ölvis barnakarls. Þeir Geirmundr höfðu samflot, ok stýrði sínu skipi hvárr þeira. Þeir tóku Breiðafjörð ok lágu við Elliðaey. Þá spurðu þeir, at fjörðrinn var byggðr it syðra, en lítt eða ekki it vestra. Geirmundr helt inn at Meðalfellsströnd ok nam land frá Fábeinsá til Klofasteina. Hann lagði í Geirmundarvág, en var inn fyrsta vetr í Búðardal. Steinólfr nam land inn frá Klofasteinum, en Úlfr fyrir vestan fjörð, sem enn mun sagt verða.
Geirmundi þótti landnám sitt of lítit, er hann hafði rausnarbú ok fjölmennt, svá at hann hafði átta tigi frelsingja. Hann bjó á Geirmundarstöðum undir Skarði.
Maðr hét Þrándr mjóbeinn. Hann fór til Íslands með Geirmundi heljarskinni. Hann var ættaðr af Ögðum. Þrándr nam eyjar fyrir vestan Bjarneyjaflóa ok bjó í Flatey. Hann átti dóttur Gils skeiðarnefs. Þeira sonr var Hergils hnappraz, er bjó í Hergilsey. Dóttir Hergils var Þorkatla, er átti Már á Reykjahólum. Hergils átti Þórörnu, dóttur Ketils ilbreiðs, Ingjaldr var sonr þeira, er bjó í Hergilsey ok veitti Gísla Súrssyni. Fyrir þat gerði Börkr inn digri af honum eyjarnar, en hann keypti Hlíð í Þorskafirði. Sonr hans var Þórarinn, er átti Þorgerði, dóttur Glúms Geirasonar. Þeira sonr var Helgu-Steinarr. Þórarinn var með Kjartani í Svínadal, þá er hann fell.
Þá bjó Þrándr mjóbeinn í Flatey, er Oddr skrauti ok Þórir, sonr hans, kómu út. Þeir námu land í Þorskafirði. Bjó Oddr í Skógum, en Þórir fór útan ok var í hernaði. Hann fekk gull mikit á Finnmörk. Með honum váru synir Halls af Hofstöðum. En er þeir kómu til Íslands, kallaði Hallr til gullsins, ok urðu þar um deilur miklar. Af því gerðist Þorskfirðinga saga. Gull-Þórir bjó á Þórisstöðum. Hann átti Ingibjörgu, dóttur Gils skeiðarnefs, ok var þeira sonr Guðmundr. Þórir var it mesta afarmenni.
Geirmundr fór vestr á Strandir ok nam þar land frá Rytagnúp vestan til Horns ok þaðan austr til Straumness. Þar gerði hann fjögur bú, eitt í Aðalvík, þat varðveitti ármaðr hans, annat í Kjaransvík, þat varðveitti Kjaran, þræll hans, þriðja á Almenningum inum vestrum, þat varðveitti Björn, þræll hans, er sekr varð um sauðatöku eftir dag Geirmundar, af hans sekðarfé urðu Almenningar, fjórða í Barðsvík, þat varðveitti Atli þræll hans, ok hafði hann fjórtán þræla undir sér.
En er Geirmundr fór meðal búa sinna, hafði hann jafnan átta tigi manna. Hann var vellauðigr at lausafé ok hafði of kvikfjár. Svá segja menn, at svín hans gengi á Svínanesi, en sauðir á Hjarðarnesi, en hann hafði selför í Bitru. Sumir segja, at hann hafi ok bú átt í Selárdal á Geirmundarstöðum í Steingrímsfirði.
Þat segja vitrir menn, at hann hafi göfgastr verit allra landnámsmanna á Íslandi. Lítt átti hann hér deilur við menn. Hann kom heldr gamall út. Þeir Kjallakr deildu um land þat, er var á meðal Klofninga ok Fábeinsár, ok börðust á ekrunum fyrir útan Klofninga. Þar vildu hvárirtveggju sá. Þar veitti Geirmundi betr. Þeir Björn inn austræni ok Vestarr af Eyri sættu þá. Þá lendi Vestarr í Vestarsnesi, er hann fór til fundarins.
Geirmundr fal fé sitt mikit í Andarkeldu undir Skarði. Hann átti Herríði Gautsdóttur, Gautrekssonar. Ýr var dóttir þeira, [er átti Ketill, þeira sonr Þórhallr ok Oddi, faðir Hallvarar, er átti Börkr, sonr Þormóðs Þjóstarssonar, ok Þorbjarnar, föður Þorgerðar, móður Odda, föður Þorgils, föður Hallberu, móður Halls, föður Þuríðar, móður Halldóru, er átti Markús Þórðarson]. Síðan átti Geirmundr Þorkötlu, dóttur Ófeigs Þórólfssonar, þeira börn Geirríðr ok — —.
Geirmundr andaðist á Geirmundarstöðum, ok er hann lagðr í skip þar út í skóginum frá garði. [Geirmundr gaf Hrólfi Kjallaksyni, vini sínum, bústað at Ballará. Hans sonr var Illugi inn rauði ok Sölvi, faðir Þórðar, föður Magnúss, föður Sölva, föður Páls prests í Reykjaholti].
Steinólfr inn lági, sonr Hrólfs hersis af Ögðum, nam land inn frá Klofasteinum til Grjótvallarmúla ok bjó í Fagradal á Steinólfshjalla. Hann gekk þar inn á fjallit ok sá fyrir innan dal mikinn ok vaxinn allan viði. Hann sá eitt rjóðr í dal þeim. Þar lét hann bæ gera ok kallaði Saurbæ, því at þar var mýrlent mjök, ok svá kallaði hann allan dalinn. Þat heitir nú Torfnes, er bærinn var gerr.
Steinólfr átti Eirnýju Þiðrandadóttur. Þorsteinn búandi var sonr þeira, en Arndís in auðga var dóttir þeira, móðir Þórðar, föður Þorgerðar, er Oddr átti. Þeira sonr var Hrafn Hlymreksfari, er átti Vigdísi, dóttur Þórarins fylsennis. Þeira sonr var Snörtr, faðir Jódísar, er átti Eyjólfr Hallbjarnarson, þeira dóttir Halla, er átti Atli Tannason, þeira dóttir Yngvildr, er átti Snorri Húnbogason.
Steinólfi hurfu svín þrjú. Þau fundust tveim vetrum síðar í Svínadal, ok váru þau þá þrír tigir svína.
Steinólfr nam ok Steinólfsdal í Króksfirði.
Sléttu-Björn hét maðr. Hann átti Þuríði, dóttur Steinólfs ins lága. Hann nam með ráði Steinólfs inn vestra dal í Saurbæ. Hann bjó á Sléttu-Bjarnarstöðum upp frá Þverfelli. Hans sonr var Þjóðrekr, er átti Arngerði, dóttur Þorbjarnar Skjalda-Bjarnarsonar. Þeira sonr var Víga-Sturla, er bæinn reisti á Staðarhóli, ok Knöttr, faðir Ásgeirs, ok Þorbjörn ok Þjóðrekr, er borgin er við kennd á Kollafjarðarheiði.
Þjóðreki Sléttu-Bjarnarsyni þótti of þrönglent í Saurbæ. Því réðst hann til Ísafjarðar. Þar gerðist saga þeira Þorbjarnar ok Hávarðar ins halta.
Óláfr belgr, er Ormr inn mjóvi rak á brott ór Óláfsvík, nam Belgsdal ok bjó á Belgsstöðum, áðr þeir Þjóðrekr ráku hann á brott. Síðan nam hann inn frá Grjótvallarmúla ok bjó í Óláfsdal. Hans sonr var Þorvaldr, sá er sauðatökusök seldi á hendr Þórarni gjallanda Ögmundi Völu-Steinssyni. Fyrir þat vá hann Ögmund á Þorskafjarðarþingi.
Gils skeiðarnef nam Gilsfjörð milli Óláfsdals ok Króksfjarðarmúla. Hann bjó á Kleifum. Hans sonr var Heðinn, faðir Halldórs Garpsdalsgoða, föður Þorvalds í Garpsdal, er átti Guðrúnu Ósvífrsdóttur.
Þórarinn krókr nam Króksfjörð til Hafrafells frá Króksfjarðarnesi. Hann deildi um Steinólfsdal við Steinólf inn lága ok reri eftir honum með tíunda mann, er hann fór ór seli með sjaunda mann. Þeir börðust við Fagradalsárós á eyrinni. Þá kómu menn til frá húsi at hjálpa Steinólfi. Þar fell Þórarinn krókr ok þeir fjórir, en sjau menn af Steinólfi. Þar eru kuml þeira.
Ketill ilbreiðr nam Berufjörð, sonr Þorbjarnar tálkna. Hans dóttir var Þórarna, er átti Hergils hnappraz, sonr Þrándar mjóbeins. Ingjaldr hét sonr þeira. Hann var faðir Þórarins, er átti Þorgerði, dóttur Glúms Geirasonar. Þeira sonr var Helgu-Steinarr. Þrándr mjóbeinn átti dóttur Gils skeiðarnefs. Þeira dóttir var Þórarna, er átti Hrólfr, sonr Helga ins magra. Þorbjörg knarrarbringa var önnur dóttir Gils skeiðarnefs. Herfiðr hét sonr hans, er bjó í Króksfirði.
Úlfr inn skjálgi, sonr Högna ins hvíta, nam Reykjanes allt milli Þorskafjarðar ok Hafrafells. Hann átti Björgu, dóttur Eyvindar austmanns, systur Helga ins magra. Þeira sonr var Atli rauði, er átti Þorbjörgu, systur Steinólfs lága. Þeira sonr var Már á Hólum. Hann átti Þorkötlu dóttur Hergils hnappraz. Þeira sonr var Ari.
Hann varð sæhafi til Hvítramannalands. Þat kalla sumir Írland it mikla. Þat liggr vestr í haf nær Vínlandi inu góða. Þat er kallat sex dægra sigling vestr frá Írlandi. Þaðan náði Ari eigi brott at fara ok var þar skírðr. Þessa sögu sagði fyrst Hrafn Hlymreksfari, er lengi hafði verit í Hlymreki á Írlandi.
Svá kvað Þorkell Gellisson segja íslenzka menn, þá er heyrt höfðu frá segja Þorfinn í Orkneyjum, at Ari hefði kenndr verit á Hvítramannalandi ok náði eigi brott at fara, en var þar vel virðr.
Ari átti Þorgerði, dóttur Álfs ór Dölum. Þeira sonr var Þorgils ok Guðleifr ok Illugi. Þat er Reyknesingaætt.
Jörundr hét sonr Úlfs ins skjálga. Hann átti Þorbjörgu knarrarbringu. Þeira dóttir var Þjóðhildr, er átti Eiríkr rauði, þeira sonr Leifr inn heppni á Grænlandi. Jörundr hét sonr Atla ins rauða. Hann átti Þórdísi, dóttur Þorgeirs suðu. Þeira dóttir var Otkatla, er átti Þorgils Kollsson. Jörundr var ok faðir Snorra.
Hallsteinn, sonr Þórólfs Mostrarskeggs, nam Þorskafjörð ok bjó á Hallsteinsnesi. Hann blótaði þar til þess, at Þórr sendi honum öndvegissúlur. Eftir þat kom tré á land hans, þat er var sextigi ok þriggja álna ok tveggja faðma digrt. Þat var haft til öndvegissúlna, ok eru þar af gervar öndvegissúlur nær á hverjum bæ um þverfjörðuna. Þar heitir nú Grenitrésnes, er tréit kom á land.
Hallsteinn hafði herjat á Skotland ok tók þar þræla þá, er hann hafði út. Þá sendi hann til saltgerðar í Svefneyjar. Þar höfðu þeir Hallsteins þræla hag fram.
Hallsteinn átti Ósku, dóttur Þorsteins rauðs. Þeira sonr var Þorsteinn surtr, er fann sumarauka. Þorsteinn surtr átti — —. Þeira sonr var Þórarinn, en dóttir Þórdís, er átti Þorkell trefill, ok Ósk, er átti Steinn mjöksiglandi. Þorsteinn hvíti hét sonr þeira. Sámr hét sonr Þorsteins surts óskilgetinn. Hann deildi um arf Þorsteins við Trefil, því at hann vildi halda í hendr börnum Þórarins.
Þorbjörn loki hét maðr, sonr Böðmóðs ór Skut. Hann fór til Íslands ok nam Djúpafjörð ok Grónes til Gufufjarðar. Hans sonr var Þorgils á Þorgilsstöðum í Djúpafirði, faðir Kolls, er átti Þuríði Þórisdóttur, Hallaðarsonar jarls, Rögnvaldssonar Mærajarls. Þorgils var sonr þeira. Hann átti Otkötlu, dóttur Jörundar Atlasonar ins rauða. Þeira sonr var Jörundr. Hann átti Hallveigu dóttur Odda Ýrarsonar ok Ketils gufu. Snorri var Jörundarson. Hann átti Ásnýju, dóttur Víga-Sturlu. Þeira sonr var Gils, er átti Þórdísi Guðlaugsdóttur ok dóttur Þorkötlu Halldórsdóttur, Snorrasonar goða, en sonr Gils var Þórðr. Hann átti Vigdísi Svertingsdóttur. Þeira sonr var Sturla í Hvammi.
Ketill gufa hét maðr Örlygsson, Böðvarssonar, Vígsterkssonar. Örlygr átti Signýju Óblauðsdóttur, systur Högna ins hvíta.
Ketill, sonr þeira, kom út síð landnámatíðar. Hann hafði verit í vestrvíking ok haft ór vestrvíking þræla írska. Hét einn Þormóðr, annarr Flóki, þriði Kóri, fjórði Svartr ok Skorrar tveir.
Ketill tók Rosmhvalanes. Sat hann inn fyrsta vetr at Gufuskálum, en um várit fór hann inn á Nes ok sat á Gufunesi annan vetr.
Þá hljópu þeir Skorri inn eldri ok Flóki frá honum með konur tvær ok fé mikit. Þeir váru á laun í Skorradal í Skorraholti, en þeir váru drepnir í Flókadal ok Skorradal.
Ketill fekk engan bústað á Nesjum, ok fór hann inn í Borgarfjörð ok sat inn þriðja vetr at Gufuskálum við Gufá. Snemma um várit fór hann vestr í Breiðafjörð at leita sér landa. Þar var hann á Geirmundarstöðum ok bað Ýrar, dóttur Geirmundar, ok gat. Vísaði hann þá Katli til landa fyrir vestan fjörð.
En meðan Ketill var vestr, þá hljópu þrælar hans á braut ok kómu fram um nótt á Lambastöðum. Þar bjó þá Þórðr, sonr Þorgeirs lamba ok Þórdísar Yngvarsdóttur, móðursystur Egils Skalla-Grímssonar. Þrælarnir báru eld at húsum ok brenndu Þórð inni ok hjón hans öll. Þeir brutu þar upp gervibúr ok tóku vöru mikla ok lausafé. Síðan ráku þeir heim hross ok klyfjuðu. Þeir sneru á leið til Álftaness. Lambi inn sterki, sonr Þórðar, kom af þingi um morgininn, þá er þeir váru farnir á braut. Hann fór eftir þeim, ok drífa þá menn til af bæjum. En er þrælarnir sá þat, hljóp sinn veg hverr þeira. Þeir tóku Kóra í Kóranesi, en sumir gengu á sund. Svart tóku þeir í Svartsskeri, en Skorra í Skorraey fyrir Mýrum, en Þormóð út í Þormóðsskeri. Þat er vika undan landi.
En er Ketill gufa kom aftr, þá fór hann vestr fyrir Mýrar ok var inn fjórða vetr á Snæfellsnesi at Gufuskálum. Hann nam síðan Gufufjörð ok Skálanes til Kollafjarðar. Þau Ketill ok Ýri áttu tvá sonu. Var Þórhallr annarr, faðir Hallvarar, er átti Börkr, sonr Þormóðar Þjóstarssonar. Annarr var Oddi, er átti Þórlaugu Hrólfsdóttur frá Ballará ok Þuríðar, dóttur Valþjófs Örlygssonar frá Esjubergi.
Hof-Kolli Hróaldsson nam Kollafjörð ok Kvígandanes ok Kvígandafjörð. Hann seldi ýmsum mönnum landnám sitt, [en hann fór í Laxárdal á Höskuldsstaði, er hann kvángaðist. Hann var kallaðr Dala-Kollr. Hans sonr var Höskuldr, er átti Hallfríði, dóttur Bjarnar, er nam Bjarnarfjörð fyrir norðan Steingrímsfjörð. Þeira sonr var Þorleikr, faöir Bolla, er átti Guðrúnu Ósvífrsdóttur].
Knjúkr hét sonr Þórólfs sparrar, er út kom með Örlygi. Hann var kallaðr Nesja-Knjúkr. Hann nam nes öll til Barðastrandar frá Kvígandafirði ok bjó — —. Annarr sonr Knjúks var Einarr, faðir Steinólfs, föður Salgerðar, móður Bárðar svarta. Þóra hét dóttir Knjúks, er átti Þorvaldr sonr Þórðar Víkingssonar. Þeira sonr var Mýra-Knjúkr, faðir Þorgauts, föður Steinólfs, föður Höllu, móður Steinunnar, móður Hrafns á Eyri [ok Herdísar, er átti Hallr Gizurarson lögmaðr. Dóttir Hrafns var Steinunn, móðir herra Hrafns ok Höllu, ok Herdís, er Svarthöfði Dugfússon átti, þeira sonr Óli, er átti Salgerði Jónsdóttur, þeira dóttir Steinunn, er Haukr Erlendsson átti].
Knjúkr átti Eyju, dóttur Ingjalds Helgasonar magra. Þeira sonr var Eyjólfr, faðir Þorgríms Kötlusonar. Glúmr átti fyrr Kötlu, ok var þeira dóttir Þorbjörg kolbrún, er Þormóðr orti um. Steingrímr hét sonr Þorgríms, faðir Yngvildar, er átti Úlfheðinn á Víðimýri.
Geirsteinn kjálki nam Kjálkafjörð ok Hjarðarnes með ráði Knjúks. Hans sonr var Þorgils, er átti Þóru, dóttur Vestars af Eyri. Þeira sonr var Steinn inn danski. Hann átti Hallgerði Örnólfsdóttur, Ármóðssonar ins rauða. Örnólfr átti Vigdísi, dóttur Þorgils. Vigdís hét dóttir Steins ins danska ok Hallgerðar, er átti Illugi Steinbjarnarson. Þeira dóttir var Þórunn, móðir Þorgeirs langhöfða, [föður Þorfinns ábóta]..
Geirleifr, sonr Eiríks Högnasonar ins hvíta, nam Barðaströnd milli Vatnsfjarðar ok Berghlíða. Hann var faðir þeira Oddleifs ok Helga skarfs.
Oddleifr var faðir Gests ins spaka ok Þorsteins ok Æsu, er átti Þorgils sonr Gríms ór Grímsnesi. Þeira synir váru þeir Jörundr í Miðengi ok Þórarinn at Búrfelli. Gestr átti — —. Váru þeira börn Þórðr ok Halla, er Snorri Dala-Álfsson átti. Þorgils var sonr þeira. Önnur dóttir Gests var Þórey, er Þorgils átti. Þórarinn var sonr þeira, faðir Jódísar, móður Illuga, föður Birnu, móður Illuga ok Arnórs ok Eyvindar, [föður Steingríms, föður Helgu, móður Jórunnar, móður Hauks Erlendssonar].
Helgi skarfr var faðir Þorbjargar kötlu, er átti Þorsteinn Sölmundarson, þeira synir Refr í Brynjudal ok Þórðr, faðir Illuga, föður Hróðnýjar, er Þorgrímr sviði átti. Þórdís hét önnur dóttir Helga skarfs, er átti Þorsteinn Ásbjarnarson ór Kirkjubæ austan. Þeira sonr var Surtr, faðir Sighvats lögmanns.
Geirleifr átti Jóru Helgadóttur. Þorfinnr hét inn þriði sonr Geirleifs. Hann átti Guðrúnu Ásólfsdóttur. Ásmundr hét sonr þeira. Hann átti Hallkötlu, dóttur Bjarnar Mássonar, Ásmundarsonar. Hlenni hét sonr þeira. Hann átti Ægileifu dóttur Þorsteins Kröflusonar. Þorfiðr var sonr þeira, faðir Þorgeirs langhöfða. Þorsteinn Oddleifsson var faðir Ísgerðar, er átti Bölverkr, sonr Eyjólfs ins grá, þeira sonr Gellir lögsögumaðr. Véný var enn dóttir Þorsteins, móðir Þórðar krákunefs. Þaðan eru Krákneflingar komnir.
Ármóðr inn rauði Þorbjarnarson, fóstbróðir Geirleifs, nam Rauðasand. Hans synir váru þeir Örnólfr ok Þorbjörn, faðir Hrólfs ins rauðsenzka.
Þórólfr spörr kom út með Örlygi ok nam Patreksfjörð fyrir vestan ok Víkr fyrir vestan Barð nema Kollsvík. Þar bjó Kollr, fóstbróðir Örlygs. Þórólfr nam ok Keflavík fyrir sunnan Barð ok bjó at Hvallátrum. Þeir Nesja-Knjúkr ok Ingólfr inn sterki ok Geirþjófr váru synir Þórólfs sparrar. Þórarna var dóttir Ingólfs, er Þorsteinn Öddleifsson átti.
Þorbjörn tálkni ok Þorbjörn skúma, synir Böðvars blöðruskalla, kómu út með Örlygi. Þeir námu Patreksfjörð hálfan ok Tálknafjörð allan til Kópaness.
Ketill ilbreiðr, sonr Þorbjarnar tálkna, nam dali alla frá Kópanesi til Dufansdals. Hann gaf Þórörnu, dóttur sína, Hergilsi hnappraz. Réðst hann þá suðr í Breiðafjörð ok nam Berufjörð hjá Reykjanesi.
Örn hét maðr ágætr. Hann var frændi Geirmundar heljarskinns. Hann fór af Rogalandi fyrir ofríki Haralds konungs. Hann nam land í Arnarfirði svá vítt sem hann vildi. Hann sat um vetrinn á Tjaldanesi, því at þar gekk eigi sól af um skammdegi.
Án rauðfeldr, sonr Gríms loðinkinna ór Hrafnistu ok sonr Helgu, dóttur Ánar bogsveigis, varð missáttr við Harald konung inn hárfagra ok fór því ór landi í vestrvíking. Hann herjaði á Írland ok fekk þar Grélaðar, dóttur Bjartmars jarls. Þau fóru til Íslands ok kómu í Arnarfjörð vetri síðar en Örn. Án var inn fyrsta vetr í Dufansdal. Þar þótti Grélöðu illa ilmat ór jörðu.
Örn spurði til Hámundar heljarskinns, frænda síns, norðr í Eyjafirði, ok fýstist hann þangat. Því seldi hann Áni rauðfeld lönd öll milli Langaness ok Stapa. Án gerði bú á Eyri. Þar þótti Grélöðu hunangsilmr ór grasi.
Dufann var leysingi Ánar. Hann bjó eftir í Dufansdal.
Bjartmarr var sonr Ánar, faðir Végesta tveggja ok Helga, föður Þuríðar arnkötlu, er átti Hergils. Þeira dóttir var Þuríðr arnkatla, er átti Helgi Eyþjófsson. Þórhildr var dóttir Bjartmars, er átti Vésteinn Végeirsson. Vésteinn ok Auðr váru börn þeira. Hjallkárr var leysingi Ánar. Hans sonr var Björn, þræll Bjartmars. Hann gaf Birni frelsi. Þá græddi hann fé, en Végestr vandaði um ok lagði hann spjóti í gegnum, en Björn laust hann með grefi til bana.
Geirþjófr Valþjófsson nam land í Arnarfirði, Forsfjörð, Reykjarfjörð, Trostansfjörð, Geirþjófsfjörð, ok bjó í Geirþjófsfirði. Hann átti Valgerði, dóttur Úlfs ins skjálga. Þeira sonr var Högni. Hann átti Auði, dóttur Óláfs jafnakolls ok Þóru Gunnsteinsdóttur. Atli var sonr þeira. Hann átti Þuríði Þorleifsdóttur, Eyvindarsonar knés ok Þuríðar rymgyltu. Þorleifr átti Gró, dóttur Þórólfs brækis. Höskuldr var sonr Atla, faðir [Atla, föður] Bárðar ins svarta, [föður Sveinbjarnar, föður Hrafns, föður Steinunnar, móður herra Hrafns].
Eiríkr hét maðr, er nam [Keldudal fyrir sunnan], Dýrafjörð ok Sléttanes til Stapa ok til Háls ins ytra í Dýrafirði. Hann var faðir Þorkels, föður Þórðar, föður Þorkels, föður Steinólfs, föður Þórðar, föður Þorleifar, móður Þorgerðar, móður Þóru, móður Guðmundar gríss, [er átti Solveigu, dóttur Jóns Loftssonar. Þeira börn váru Magnús góði ok Þorlákr, faðir Árna byskups, ok Þóra, móðir Gizurar jarls]. Þorleif var móðir Línu, móður Cecilíu, móður Bárðar ok Þorgerðar, er átti Björn inn enski. Þeira börn váru þau Arnis ábóti ok Þóra, er átti Ámundi Þorgeirsson.
Vésteinn, sonr Végeirs, bróðir Vébjarnar Sygnakappa, nam land milli Hálsa í Dýrafirði ok bjó í Haukadal. Hann átti Þórhildi Bjartmarsdóttur, þeira börn Vésteinn ok Auðr.
Þorbjörn súrr kom út at albyggðu landi. Honum gaf Vésteinn hálfan Haukadal. Hans synir váru þeir Gísli ok Þorkell ok Ari, en dóttir Þórdís, er Þorgrímr átti, þeira sonr Snorri goði. Síðan átti Þórdísi Börkr inn digri, þeira dóttir Þuríðr, er átti Þorbjörn digri, en síðar Þóroddr skattkaupandi. Þeira sonr var Kjartan at Fróðá.
Dýri hét maðr ágætr. Hann fór af Sunnmæri til Íslands at ráði Rögnvalds jarls, en fyrir ofríki Haralds konungs hárfagra. Dýri nam Dýrafjörð ok bjó at Hálsum. Hans sonr var Hrafn á Ketilseyri, faðir Þuríðar, er átti Vésteinn Vésteinsson, þeira synir Bergr ok Helgi.
Þórðr hét maðr Víkingsson eða sonr Haralds konungs hárfagra. Hann fór til Íslands ok nam land milli Þúfu á Hjallanesi ok Jarðfallsgils. Hann bjó í Alviðru. Þórðr átti Þjóðhildi, dóttur Eyvindar austmanns, systur Helga ins magra.
Þorkell Alviðrukappi ok inn auðgi var sonr þeira. Hann átti — —. Þórðr hét sonr þeira, annarr Eyjólfr, faðir Gísla, er átti Hallgerði Vermundardóttur ins mjóva. Þeira sonr var Brandr, faðir Guðmundar prests í Hjarðarholti, en dóttir Þóra, er átti Brandr Þórhaddsson, þeira dóttir Steinvör, móðir Rannveigar, móður Sæhildar, er Gizurr átti. Helgi hét annarr sonr Eyjólfs. Hans börn váru þau Óláfr ok Guðleif, er Fjarska-Fiðr átti.
Þorvaldr hvíti hét annarr sonr Þórðar Víkingssonar. Hann átti Þóru dóttur Nesja-Knjúks. Þeira sonr var Mýra-Knjúkr, faðir Þorgauts, föður Steinólfs, er átti Herdísi Tindsdóttur. Þeira börn váru þau Þorkell á Mýrum ok Halla, er átti Þórðr Oddleifsson. Annarr sonr Þorvalds hvíta var Þórðr örvöndr, er átti Ásdísi Þorgrímsdóttur, Harðrefssonar. Móðir Ásdísar var Rannveig, dóttir Grjótgarðs Hlaðajarls. Ásdís var móðir Úlfs stallara, en systir Ljóts ins spaka ok Halldísar, er Þorbjörn Þjóðreksson átti. Dóttir þeira Þórðar örvandar var Oddkatla, er átti Sturla Þjóðreksson, þeira sonr Þórðr, er átti Hallberu dóttur Snorra goða, þeira dóttir Þuríðr, er átti Hafliði Másson. Snorri var sonr Þórðar Sturlusonar, er átti Oddbjörgu, dóttur Gríms Loðmundarsonar. Þeira börn váru þau Flugu-Grímr ok Hallbera, er Mág-Snorri átti. Dætr Sturlu váru sex. Ein var Ásný, er Snorri Jörundarson átti, þeira dóttir Þórdís, móðir Höskulds læknis, [föður Margrétar, móður Þorfinns ábóta]. Sonr þeira Snorra ok Ásnýjar var Gils, faðir Þórðar, föður Sturlu í Hvammi.
Ingjaldr Brúnason nam Ingjaldssand milli Hjallaness ok Ófæru. Hann var faðir Harðrefs, föður Þorgríms, föður þeira Ljóts ins spaka, sem áðr var ritat.
Ljótr inn spaki bjó at Ingjaldssandi, sonr Þorgríms Harðrefssonar, en móðir hans var Rannveig, dóttir Grjótgarðs jarls. Þorgrímr gagarr var sonr Ljóts. Halldísi, systur Ljóts, átti Þorbjörn Þjóðreksson, en Ásdísi, aðra systur Ljóts, nam Óspakr Ósvífrsson. Um þá sök sótti Ljótr Óspak til sekðar. Úlfr hét sonr þeira. Þann fæddi Ljótr.
Grímr kögurr bjó á Brekku. Hans synir váru þeir Sigurðr ok Þorkell, litlir menn ok smáir. Þórarinn hét fóstrsonr Ljóts. Ljótr kaupir slátr at Grími til tuttugu hundraða ok galt læk, er fell meðal landa þeira. Sá hét Ósómi. Grímr veitti hann á eng sína ok gróf land Ljóts, en hann gaf sök á því, ok var fátt með þeim.
Ljótr tók við Austmanni í Vaðli. Sá lagði hug á Ásdísi.
Gestr Oddleifsson sótti haustboð til Ljóts. Þá kom þar Egill Völu-Steinsson ok bað Gest, at hann legði ráð til, at föður hans bættist helstríð, er hann bar um Ögmund, son sinn. Gestr orti upphaf af Ögmundardrápu. Ljótr spurði Gest, hvat manna Þorgrímr gagarr mundi verða. Gestr kvað Þórarin, fóstra hans, frægra mundu verða ok bað Þórarin við sjá, at eigi vefðist hár þat um höfuð honum, er lá á tungu hans. Óvirðing þótti Ljóti þetta ok spurði um morguninn, hvat fyrir Þorgrími lægi. Gestr kvað Úlf, systurson hans, mundu frægra verða.
Þá varð Ljótr reiðr ok reið þó á leið með Gesti ok spurði: «Hvað mun mér at bana verða?»
Gestr kvaðst eigi sjá örlög hans, en bað hann vera vel við nábúa sína.
Ljótr spurði: «Munu jarðlýsnar, synir Gríms kögurs, verða mér at bana?»
«Sárt bítr soltin lús,» kvað Gestr.
«Hvar mun þat verða?» kvað Ljótr.
«Heðra nær,» kvað Gestr.
Austmaðr reiddi Gest á heiði upp ok studdi Gest á baki, er hestr rasaði undir honum.
Þá mælti Gestr: «Happ sótti þik nú, en brátt mun annat. Gættu, at þér verði þat eigi at óhappi.»
Austmaðrinn fann grafsilfr, er hann fór heim, ok tók af tuttugu penninga ok ætlaði, at hann mundi feta til síðar, en er hann leitaði, fann hann eigi. En Ljótr fekk tekit hann, er hann var at grefti, ok gerði af honum þrjú hundruð fyrir hvern penning.
Þat haust var veginn Þorbjörn Þjóðreksson.
Um várit sat Ljótr at þrælum sínum á hæð einni. Hann var í kápu, ok var höttrinn lerkaðr um hálsinn ok ein ermr á. Þeir Kögurssynir hljópu á hæðina ok hjuggu til hans báðir senn. Eftir þat snaraði Þorkell höttinn at höfði honum. Ljótr bað þá láta gott í búsifjum sínum, ok hröpuðu þeir af hæðinni á götu þá, er Gestr hafði riðit. Þar dó Ljótr. Þeir Grímssynir fóru til Hávarðs halta. Eyjólfr grái veitti þeim öllum ok Steingrímr, sonr hans.
Önundr Víkingsson, bróðir Þórðar í Alviðru, nam Önundarfjörð ok bjó á Eyri.
Hallvarðr súgandi var í orrostu móti Haraldi konungi í Hafrsfirði. Hann fór af þeim ófriði til Íslands ok nam Súgandafjörð ok Skálavík til Stiga ok bjó þar.
Þuríðr sundafyllir ok Völu-Steinn, sonr hennar, fór af Hálogalandi til Íslands ok nam Bolungarvík ok bjuggu í Vatnsnesi. Hon var því kölluð sundafyllir, at hon seiddi til þess í hallæri á Hálogalandi, at hvert sund var fullt af fiskum. Hon setti ok Kvíarmið á Ísafjarðardjúpi ok tók til á kollótta af hverjum bónda í Ísafirði. Synir Völu-Steins váru þeir Ögmundr ok Egill.
Helgi hét sonr Hrólfs ór Gnúpufelli. Hann var getinn austr ok upplenzkr at móðurætt. Helgi fór til Íslands at vitja frænda sinna. Hann kom í Eyjafjörð, ok var þar þá albyggt. Eftir þat vildi hann útan ok varð aftrreka í Súgandafjörð. Hann var um vetrinn með Hallvarði, en um várit fór hann at leita sér bústaðar. Hann fann fjörð einn ok hitti þar skutil í flæðarmáli. Þat kallaði hann Skutilsfjörð. Þar byggði hann síðan.
Hans sonr var Þorsteinn ógæfa. Hann fór útan ok vá hirðmann Hákonar jarls Grjótgarðssonar, en Eyvindr, ráðgjafi jarlsins, sendi Þorstein til handa Vébirni Sygnatrausta. Hann tók við honum, en Védís, systir hans, latti þess. Fyrir þat seldi Vébjörn eigur sínar ok fór til Íslands, er hann treystist eigi at halda manninn.
Þórólfr brækir nam sunnan Skutilsfjörð ok Skálavík ok bjó þar.
Eyvindr kné fór af Ögðum til Íslands ok Þuríðr rymgylta, kona hans. Þau námu Álftafjörð ok Seyðisfjörð ok bjuggu þar. Þeira sonr var Þorleifr, er fyrr var getit, ok Valbrandr, faðir Hallgríms ok Gunnars ok Bjargeyjar, er átti Hávarðr halti. Þeira sonr var Óláfr.
Geirr hét maðr ágætr í Sogni. Hann var kallaðr Végeirr, því at hann var blótmaðr mikill. Hann átti mörg börn. Vébjörn Sygnakappi var elztr sona hans ok Vésteinn, Véþormr, Vémundr, Végestr ok Véþorn, en Védís dóttir. Eftir andlát Végeirs varð Vébjörn ósáttr við Hákon jarl, sem fyrr var getit. Því fóru þau systkin til Íslands. Þau höfðu útivist harða ok langa.
Þau tóku um haustit Hlöðuvík fyrir vestan Horn. Þá gekk Vébjörn at blóti miklu. Hann kvað Hákon þann dag blóta þeim til óþurftar. En er hann var at blótinu, eggjuðu bræðr hans hann til brautfarar, ok gáði hann eigi blótsins, ok létu þeir út. Þeir brutu þann dag skip sitt undir hömrum miklum í illviðri. Þar kómust þau nauðugliga upp, ok gekk Vébjörn fyrir. Þat er nú kölluð Sygnakleif.
En um vetrinn tók við þeim öllum Atli í Fljóti, þræll Geirmundar heljarskinns, [ok bað þau engu launa vistina, sagði Geirmund eigi vanta mat. En er Atli fann Geirmund, spurði Geirmundr, hví hann var svá djarfr at taka slíka menn upp á kost hans.
Atli svaraði: «Því, at þat mun uppi, meðan Ísland er byggt, hversu mikils háttar sá maðr mundi vera, at einn þræll þorði at gera slíkt útan hans orlofs.»
Geirmundr svarar: «Fyrir þetta þitt tiltæki skaltu þiggja frelsi ok bú þetta, er þú hefir varðveitt.» Ok varð Atli] síðan mikilmenni.
Vébjörn nam um várit eftir land milli Skötufjarðar ok Hestfjarðar, svá vítt sem hann gengi um á dag ok því meir, sem hann kallaði Folafót.
Vébjörn var vígamaðr mikill, ok er saga mikil frá honum. Hann gaf Védísi Grímólfi í Unaðsdal. Þeir urðu missáttir, ok vá Vébjörn hann hjá Grímólfsvötnum. Fyrir þat var Vébjörn veginn á fjórðungsþingi á Þórsnesi ok þrír menn aðrir.
Gunnsteinn ok Halldórr hétu synir Gunnbjarnar Úlfssonar kráku, er Gunnbjarnarsker eru við kennd. Þeir námu Skötufjörð ok Laugardal ok Ögrvík til Mjóvafjarðar. Bersi var sonr Halldórs, faðir Þormóðar Kolbrúnarskálds. Þar í Laugardal bjó síðan Þorbjörn Þjóðreksson, er vá Óláf, sonr Hávarðar halta ok Bjargeyjar Valbrandsdóttur. Þar af gerðist saga Ísfirðinga ok víg Þorbjarnar.
Snæbjörn, sonr Eyvindar austmanns, bróðir Helga magra, nam land milli Mjóvafjarðar ok Langadalsár ok bjó í Vatnsfirði. Hans sonr var Hólmsteinn, faðir Snæbjarnar galta. Móðir Snæbjarnar var Kjalvör, ok váru þeir Tungu-Oddr systrasynir. Snæbjörn var fóstraðr í Þingnesi með Þóroddi, [en stundum var hann með Tungu-Oddi eða móður sinni].
Hallbjörn, sonr Odds frá Kiðjabergi Hallkelssonar, bróður Ketilbjarnar ins gamla, fekk Hallgerðar, dóttur Tungu-Odds. Þau váru með Oddi inn fyrsta vetr. Þar var Snæbjörn galti. Óástúðligt var með þeim hjónum.
Hallbjörn bjó för sína um várit at fardögum. En er hann var at búnaði, fór Oddr frá húsi til laugar í Reykjaholt. Þar váru sauðahús hans. Vildi hann eigi vera við, er Hallbjörn færi, því at hann grunaði, hvárt Hallgerðr mundi fara vilja með honum. Oddr hafði jafnan bætt um með þeim.
Þá er Hallbjörn hafði lagt á hesta þeira, gekk hann til dyngju, ok sat Hallgerðr á palli ok kembði sér. Hárit fell um alla hana ok niðr á gólfit. Hon hefir kvenna bezt verit hærð á Íslandi með Hallgerði snúinbrók. Hallbjörn bað hana upp standa ok fara. Hon sat ok þagði. Þá tók hann til hennar, ok lyftist hon ekki. Þrisvar fór svá. Hallbjörn nam staðar fyrir henni ok kvað:
Ölkarma lætr, arma
eik firrumk þat, leika
Lofn fyr lesnis stafni
línbundin mik sínum.
Bíða munk of brúði,
böl gervir mik fölvan,
snertumk harmr í hjarta
hrót, aldrigi bótir.
Eftir þat snaraði hann hárit um hönd sér ok vildi kippa henni af pallinum, en hon sat ok veikst ekki. Eftir þat brá hann sverði ok hjó af henni höfuðit, gekk þá út ok reið í brott. Þeir váru þrír saman ok höfðu tvau klyfjahross.
Fátt var manna heima, ok var þegar sent at segja Oddi. Snæbjörn var á Kjalvararstöðum, ok sendi Oddr honum mann, bað hann sjá fyrir reiðinni, en hvergi kveðst hann fara mundu.
Snæbjörn reið eftir þeim með tólfta mann, ok er þeir Hallbjörn sá eftirreiðina, báðu förunautar hans hann undan ríða, en hann vildi þat eigi. Þeir Snæbjörn kómu eftir þeim við hæðir þær, er nú heita Hallbjarnarvörður. Þeir Hallbjörn fóru á hæðina ok vörðust þaðan. Þar fellu þrír menn af Snæbirni ok báðir förunautar Hallbjarnar. Snæbjörn hjó þá fót af Hallbirni í ristarlið. Þá hnekkði hann á ina syðri hæðina ok vá þar tvá menn af Snæbirni, ok þar fell Hallbjörn. Því eru þrjár vörðr á þeiri hæðinni, en fimm á hinni. Síðan fór Snæbjörn aftr.
Snæbjörn átti skip í Grímsárósi. Þat keypir hálft Hrólfr inn rauðsenzki. Þeir váru tólf hvárir. Með Snæbirni váru þeir Þorkell ok Sumarliði, synir Þorgeirs rauðs, Einarssonar Stafhyltings. Snæbjörn tók við Þóroddi ór Þingnesi, fóstra sínum, ok konu hans, en Hrólfr tók við Styrbirni, er þetta kvað eftir draum sinn:
Bana sé ek okkarn
bekkja tveggja,
allt ömurligt
útnorðr í haf,
frost ok kulða,
feikn hvers konar.
Veit ek af slíku
Snæbjörn veginn.
Þeir fóru at leita Gunnbjarnarskerja ok fundu land. Eigi vildi Snæbjörn kanna láta um nótt. Styrbjörn fór af skipi ok fann fésjóð í kumli ok leyndi. Snæbjörn laust hann með öxi. Þá fell sjóðrinn niðr. Þeir gerðu skála, ok lagði hann í fönn. Þorkell, sonr Rauðs, fann, at vatn var á forki, er stóð úti í skálaglugg. Þat var um gói. Þá grófu þeir sik út. Snæbjörn gerði at skipi, en þau Þóroddr váru at skála af hans hendi, en þeir Styrbjörn af Hrólfs hendi, aðrir fóru at veiðum. Styrbjörn vá Þórodd, en Hrólfr ok þeir báðir Snæbjörn, Rauðssynir sóru eiða ok allir aðrir til lífs sér.
Þeir tóku Hálogaland ok fóru þaðan til Íslands í Vaðil. Þorkell trefill gat sem farit hafði fyrir Rauðssonum. Hrólfr gerði virki á Strandarheiði. Trefill sendi Sveinung til höfuðs honum. Fór hann fyrst á Mýri til Hermundar, þá til Óláfs at Dröngum, þá til Gests í Haga. Hann sendi hann til Hrólfs, vinar síns. Sveinungr vá Hrólf ok Styrbjörn. Þá fór hann í Haga. Gestr skipti við hann sverði ok öxi ok fekk honum hesta tvá hnökkótta ok lét mann ríða um Vaðil allt í Kollafjörð ok lét Þorbjörn inn sterka heimta hestana. Þorbjörn vá hann á Sveinungseyri, því at sverðit brotnaði undir hjöltunum.
Því hældist Trefill við Gest, þá er saman var jafnat viti þeira, at hann hefði því komit á Gest, at hann sendi sjálfr mann til höfuðs vinum sínum.
Óláfr jafnakollr nam land frá Langadalsá til Sandeyrarár ok bjó í Unaðsdal. Hann átti Þóru Gunnsteinsdóttur. Þeira sonr var Grímólfr, er átti Védísi systur Vébjarnar.
Þórólfr fasthaldi hét maðr ágætr í Sogni. Hann varð ósáttr við Hákon jarl Grjótgarðsson ok fór til Íslands með ráði Haralds konungs. Hann nam land frá Sandeyrará til Gýgjarsporsár í Hrafnsfirði. Hann bjó at Snæfjöllum. Hans sonr var Ófeigr, er átti Otkötlu.
Örlygr, sonr Böðvars Vígsterkssonar, fór til Íslands fyrir ofríki Haralds konungs hárfagra. Hann var inn fyrsta vetr með Geirmundi heljarskinn, en um várit gaf Geirmundr honum bú í Aðalvík ok lönd þau, sem þar lágu til. Örlygr átti Signýju, dóttur Óblauðs, systur Högna ins hvíta. Þeira sonr var Ketill gufa, er átti Ýri Geirmundardóttur.
Nú taka til landnám Geirmundar, sem fyrr er ritat, allt til Straumness fyrir austan Horn.
Örlygr eignaðist Sléttu ok Jökulsfjörðu.
Hella-Björn, sonr Herfinns ok Höllu, var víkingr mikill. Hann var jafnan óvinr Haralds konungs. Hann fór til Íslands ok kom í Bjarnarfjörð með alskjölduðu skipi. Síðan var hann Skjalda-Björn kallaðr. Hann nam land frá Straumnesi til Dranga, ok í Skjalda-Bjarnarvík bjó hann, en átti annat bú á Bjarnarnesi. Þar sér miklar skálatóftir hans. Sonr hans var Þorbjörn, faðir Arngerðar, er átti Þjóðrekr Sléttu-Bjarnarson, þeira synir Þorbjörn ok Sturla ok Þjóðrekr.
Geirólfr hét maðr, er braut skip sitt við Geirólfsgnúp. Hann bjó þar síðan undir gnúpinum at ráði Bjarnar.
Þorvaldr Ásvaldsson, Úlfssonar, Yxna-Þórissonar, nam Drangaland ok Drangavík til Enginess ok bjó at Dröngum alla ævi. Hans sonr var Eiríkr rauði, er byggði Grænland, sem fyrr segir.
Herröðr hvítaský var göfugr maðr. Hann var drepinn af ráðum Haralds konungs, en synir hans þrír fóru til Íslands ok námu land á Ströndum: Eyvindr Eyvindarfjörð, Ófeigr Ófeigsfjörð, Ingólfr Ingólfsfjörð. Þeir bjuggu þar síðan.
Eiríkr snara hét maðr, er land nam frá Ingólfsfirði til Veiðilausu ok bjó í Trékyllisvík. Hann átti Álöfu, dóttur Ingólfs ór Ingólfsfirði. Þeira sonr var Flosi, er bjó í Vík, þá er Austmenn brutu þar skip sitt ok gerðu ór hrænum skip þat, er þeir kölluðu Trékylli. Á því fór Flosi útan ok varð aftrreka í Öxarfjörð. Þaðan af gerðist saga Böðmóðs gerpis ok Grímólfs.
Önundr tréfótr, sonr Ófeigs burlufótar, Ívarssonar beytils, Önundr var á móti Haraldi konungi í Hafrsfirði ok lét þar fót sinn. Eftir þat fór hann til Íslands ok nam land frá Kleifum til Ófæru, Kaldbaksvík, Kolbeinsvík, Byrgisvík, ok bjó í Kaldbak til elli. Hann var bróðir Guðbjargar, móður Guðbrands kúlu, föður Ástu, móður Óláfs konungs. Önundr átti fjóra sonu. Einn hét Grettir, annarr Þorgeirr flöskubak, þriði Ásgeirr æðikollr, faðir Kálfs ok Hrefnu, er Kjartan átti, ok Þuríðar, er Þorkell kuggi átti, en síðar Steinmóðr Óláfsson. Inn fjórði var Þorgrímr hærukollr, faðir Ásmundar, föður Grettis ins sterka.
Björn hét maðr, er nam Bjarnarfjörð. Hann átti Ljúfu. Þeira sonr var Svanr, er bjó á Svanshóli.
Steingrímr nam Steingrímsfjörð allan ok bjó í Tröllatungu. Hans sonr var Þórir, faðir Halldórs, föður Þorvalds aurgoða, föður Bitru-Odda, föður Steindórs, föður Odds, föður Há-Snorra, föður Odds munks ok Þórólfs ok Þórarins tosta.
Kolli hét maðr, er nam Kollafjörð ok Skriðinsenni ok bjó undir Felli, meðan hann lifði.
Þorbjörn bitra hét maðr. Hann var víkingr ok illmenni. Hann fór til Íslands með skuldalið sitt. Hann nam fjörð þann, er nú heitir Bitra, ok bjó þar.
Nökkuru síðar braut Guðlaugr, bróðir Gils skeiðarnefs, skip sitt þar út við höfða þann, er nú heitir Guðlaugshöfði. Guðlaugr komst á land ok kona hans ok dóttir, en aðrir menn týndust. Þá kom til Þorbjörn bitra ok myrði þau bæði, en tók meyna ok fæddi upp. En er þessa varð varr Gils skeiðarnef, fór hann til ok hefndi bróður síns. Hann drap Þorbjörn bitru ok enn fleiri menn.
Við Guðlaug er kennd Guðlaugsvík.
Bálki hét maðr Blæingsson, Sótasonar af Sótanesi. Hann var á mót Haraldi konungi í Hafrsfirði. Eftir þat fór hann til Íslands ok nam Hrútafjörð allan. Hann bjó á Bálkastöðum hvárumtveggjum, en síðast í Bæ ok dó þar.
Hans sonr var Bersi goðlauss, er fyrst bjó á Bersastöðum í Hrútafirði, en síðan nam hann Langavatnsdal ok átti þar annat bú, áðr hann fekk Þórdísar, dóttur Þórhadds ór Hítardal, ok tók með Hólmsland. Þeira sonr var Arngeirr, faðir Bjarnar Hítdælakappa. Geirbjörg var dóttir Bálka, móðir Véleifs ins gamla.
Arndís in auðga, dóttir Steinólfs ins lága, nam síðan land í Hrútafirði út frá Borðeyri. Hon bjó í Bæ. Hennar sonr var Þórðr, er bjó fyrr í Múla í Saurbæ.
Þröstr ok Grenjuðr, synir Hermundar hokins, námu land í Hrútafirði inn frá Borðeyri ok bjuggu at Melum. Frá Grenjaði var kominn Hesta-Gellir prestr, en Ormr frá Þresti. Sonr Þrastar var ok Þorkell á Kerseyri, faðir Guðrúnar, er átti Þorbjörn þyna, sonr Hrómundar halta. Þeir bjuggu at Fagrabrekku. Þorleifr Hrómundarfóstri var sonr þeira. Hásteinn hét enn sonr Hrómundar. Þeir váru allir um eitt ráð. Þórir hét sonr Þorkels Þrastarsonar. Hann bjó at Melum. Helga hét dóttir hans.
Í þann tíma kom Sleitu-Helgi út á Borðeyri ok Jörundr, bróðir hans. Þeir váru víkingar tólf frjálsir ok sveinar umfram. Þeir fóru allir til Mela. Þá fekk Helgi Helgu Þórisdóttur.
Þeim Hrómundi hurfu stóðhross. Þat kenndu þeir Helga, ok stefndi Miðfjarðar-Skeggi þeim um stulð til alþingis. En þeir Hrómundr skyldu gæta heraðs ok höfðu virki gott á Brekku. Austmenn bjuggu skip sitt.
Einn morgin kom hrafn á ljóra á Brekku ok gall hátt. Þá kvað Hrómundr:
Út heyrik svan sveita
sára þorns, es mornar,
bráð vekr borginmóða,
bláfjallaðan gjalla.
Svá gól fyrr, þás feigir
folknárungar váru,
Gunnar haukr, es gaukar
Gauts bragða spá sögðu.
Þorbjörn kvað:
Hlakkar hagli stokkinn,
hræs es kemr at sævi,
móðr krefr morginbráðar,
már valkastar báru.
Svá gól endr þás unda
eiðs af fornum meiði
hræva gaukr, es haukar
hildinga mjöð vildu.
Í þenna tíma kómu Austmenn í virkit, því at verkmenn höfðu eigi aftr látit. Þeir bræðr gengu út, en konur sögðu Hrómund of gamlan, en Þorleif of ungan at ganga út. Hann var fimmtán vetra. Þá kvað Hrómundr:
Vasat mér í dag dauði,
draugr flatvallar bauga,
búumsk við Ilmar jalmi
áðr, né gær of ráðinn.
Rækik lítt, þótt leiki
litvöndr Heðins fitjar,
oss vas áðr of markaðr
aldr, við rauða skjöldu.
Austmenn fellu sex í virkinu, en aðrir sex stukku brott.
Þá er Þorbjörn vildi lúka aftr virkinu, var hann skotinn í gegnum með atgeiri. Þorbjörn tók atgeirinn ór sárinu ok setti milli herða Jörundi, svá at út kom í brjóstit. Helgi kastaði honum á bak sér ok rann svá. Fallinn var Hrómundr, en Þorleifr sárr til ólífis. Hásteinn rann eftir þeim, þar til er Helgi kastaði af sér Jörundi dauðum. Þá hvarf hann aftr. Konur spurðu tíðenda. Hásteinn kvað:
Hér hafa sex, þeirs sævask
sútlaust, bana úti
svipnjörðungar, sverðum,
sárteins á brústeinum.
Hygg, at halfir liggi
heftendr laga eftir.
Eggskeindar létk undir
óbíðingum svíða.
Konur spurðu, hvé margir þeir væri. Hásteinn kvað:
Barka fúr með fleiri
fetla stígs at vígi.
Fyrir várum þar fjórir
frændr ofstopa vændir.
En tolf af glað Gylfa
gunnþings hvatir runnu,
köld ruðum vápn, þeirs vildu
várs fundar til skunda.
Konur spurðu, hvé margir væri fallnir af víkingum. Hásteinn kvað:
Sjau hafa sækitívar
Svölnis garðs til jarðar,
blóð fell varmt á virða
valdögg, nösum höggvit.
Munat fúrviðir fleiri
Fjölnis þings en hingat
út um Ekkils brautir
Jalks mærar skæ færa.
Hér megu hælibörvar
hljóms daltangar skjóma
dýrs, hvat drýgðu fjórir
dagverks séa merki.
En ek, hyrbrigðir, hugða,
hrafn sleit af ná beitu,
Gunnar ræfrs, at gæfim
griðbítum frið lítinn.
Unnum auðimönnum,
ák þunnan hjör, Gunnar,
drógumsk vér at vígi,
verkdreyruga serki.
Höfðu herðilofðar
hildar borðs und skildi,
þvarr hangrvölum hanga
hungr, vésæritungur.
Harðr vas gnýr, þás gerðum
grjótvarps lotu snarpa.
Gengu sverðs at söngvi
sundr gráklæði Þundar,
áðr á hæl til hvílðar,
hlutu þeir bana fleiri,
hjaldrs kom hríð á skjöldu,
hækings viðir æki.
Heyri svan, þars sára
sigrstalls viðir falla,
benskári drekkr báru
blóðfalls, of ná gjalla.
Þar fekk örn, en erni
eru greipr hræum sveipðar,
sylg, es Sleitu-Helgi
sekðauðigr felt rauðu.
Báru upp af ára
allþakkliga blakki
ýtar oss at móti
almþingssamir hjalma,
en á braut þeir báru
beiðendr goðum leiðir
hlíða herðimeiðar
hauðrmens skarar rauðar.
Þeir Helgi létu út inn sama dag, ok týndust allir á Helgaskeri fyrir Skriðinsenni. Þorleifr varð græddr ok bjó at Brekku. Hásteinn fór útan ok fell á Orminum langa.
Nú eru rituð landnám flest í Vestfirðingafjórðungi eftir því, sem fróðir menn hafa sagt. Má þat nú heyra, at þann fjórðung hefir margt stórmenni byggt, ok frá þeim eru margar göfugar ættir komnar, sem nú mátti heyra.
Þessir landnámsmenn eru göfgastir í Vestfirðingafjórðungi: Hrosskell, Skalla-Grímr, Sel-Þórir, Björn inn austræni, Þórólfr Mostrarskegg, Auðr djúpúðga, Geirmundr heljarskinn, Úlfr skjálgi, Þórðr Víkingsson, þótt langfeðr haldist stærra í sumum ættum. En þá er bændr váru talðir á Íslandi, þá váru níu hundruð bónda í þessum fjórðungi.
Источник: Íslendinga sögur. Guðni Jónsson bjó til prentunar. Bind I: Landssaga og landnám.
Текст книги взят с сайта Heimskringla.