rabba (að), v. to babble, prate.
raddaðr, pp. having a voice of a certain tone (vel, illa r.).
raddar-grein, f. articulation; -stafr, m. vowel; -tól, n. organ of speech.
radd-lit, n. band of singers; -maðr, m. a man with (great) vocal powers.
raf, n. amber; -band, n. necklace of amber beads.
rafr (pl. -ir), m. the amber-like fat and fins of a halibut.
raggatar-klæði, n. pl. shaggy clothes. Cf. ‘rögg’.
rag-mennska, f. cowardice; -mæli, n. ignominious calumny, charging one with ragmennska.
ragna (að), v. to imprecate, invoke upon one (r. e-t at e-m).
ragna-, gen. from ‘regin’; -rök, n. pl. the doom or destruction of the gods; the last day, the end of the world; -røkkr, n. the twilight of the gods, world’s end.
ragr, a. (1) craven, cowardly (bið þú þá, ef þú ert eigi r.); (2) emasculate, effeminate; = argr (þegi þú, rög vættr).
rag-skapr, m. (1) dastardliness, cowardice; (2) vile effeminacy.
rak, n. wick of a candle.
rak, n.; pl. rök, rakings of hay.
raka (að), v. (1) to sweep away (G. rakaði mýinu brott með hendi sinni); (2) to rake (r. hey, ljá, töðu); r. upp hey, to rake it up into cocks (tók hón eigi at r. upp, þótt þat væri mælt); r. saman fé, to rake money together; (3) to shave (r. sik, r. skegg sitt).
rak-hlaup, n. a straight run.
rakka-hjörtr, m. poet. ‘parrel-hart,’ ship; -víg, n. dog fight.
rakki, m. (1) dog; (2) naut., parrel.
rakk-látr, a. bold, brave; -læti, n. boldness, courage.
rakkr, a. erect (þú heldr nökkuru rakkara halanum en fyrir stundu).
rak-leið, f. a straight course (fara -leið norðr til Björgynjar); -leitt, a. n. straight, direct (þeir sigldu -leitt norðr til bœjarins).
rakna (að), v. (1) to be unwound, unwind itself (þráðrinn raknaði af hörhnoða); láta r. hendr sínar af e-u, to loosen one’s grasp of; (2) to be paid back, restored, discharged (enda verða at r. leigurnar allar fyrst); láta e-t r., to give it up; (3) r. við, to recover one’s senses, come to oneself (þorsteinn raknaði skjótt við).
ramm-aukinn, pp. very powerful (as a wizard); -bygðr, pp. strong-built; -byggiliga, adv. strongly; -görr, a. strong-built, very strong; -hugatr, a. strong of mind; -liga, adv. strongly (binda -liga); -ligr, a. strong (-ligr skíðgarðr).
rammr, a. (1) strong, of bodily strength (r. at afli); við ramman er reip at draga, it is pulling a rope against a strong man; (2) mighty, powerful (rammar vættir); (3) bitter, biting, opp. to ‘sœtr’.
ramm-skiþaðr, pp. strongly manned.
rang-dœma (-da, -dr), v. to judge unjustly; -dœmi, n. unjust sentence; -eygr, a. squint-eyed; -fenginn, pp. got by iniquity, wrongly got.
rangindi, n. pl. unfair dealings, injustice (gøra, þola, rangindi); með rangindum, wrongfully.
rang-látr, a. unrighteous, unjust; -leikr, m. = -læti; -liga, adv. wrongly; -ligr, a. wrong, unjust; -læti, n. injustice, unrighteousness (illgirni ok ranglæti).
ranglætis-maðr, m. unrighteous man; -verk, n. unjust deed.
rangr, a. (1) wry, crooked, opp. to rétr’; (2) wrong (telja þat rangt, er rétt et, en þat rétt er rangt er); neut. ‘rangt’, as adv. wrongly, in a wrong way (stefna rangt); at röngu, með röngu, wrongfully.
rang-sáttr, a. disagreeing, at variance; -semi, f. unrighteousness; -settr, pp. misplaced; -snúa (see snúa), v. (1) to distort, pervert; (2) to misrepresent; -sýni, f. wrong view; -sýnn, a. erring in judgment; -sœlis, adv. against the sun, = and-sœlis (nú gengr Þ. -sœlis um bœinn); -sœri, n. false oath, perjury; -trúaðr, a. heretic; -turna (að), v. = -snúa; -virða (-rða, -rðr), v. to misjudge; -virðing, f. wrong judgment.
rani, m. (1) snout (of a hog, snake); (2) the point of a ‘svínfylking’.
rann, n. large house (margt er þat í karls húsi, er eigi er í konungs ranni).
rann-sak, n. ransacking.
rann-saka (að), v. to ransack, search (-saka bœ, herbergi, hirzlur); -saka liðit, to muster the troops; -sakan, -sókn, f. ransacking (for stolen goods).
rapta-bulungr, m. pile of rafters.
raptr (-s, -ar), v. (1) log (Þórir þreif einn rapt ór eldinum); (2) esp. pl. the rafters of a roof.
ras, n. impetuosity, hurry (þegar eigi er of mikit ras á þér).
rasa (að), v. (1) to rush on headlong (sliks er mér ván, þú fórt rasandi mjök); r. fyrir ráð fram, to blunder grievously; (2) to stumble (hestr rasaði undir honum).
raska (að), v. (1) to disturb, disarrange (þótti henni heldr raskat um hýbýli sín); (2) to violate, encroach upon (hann hegndi hart allt þat er guðs rétti var raskat).
raskóttr, a. rough (of weather).
rass, m. posteriors, = ars; -görn, f. í the great gut; -ragr, a. sodomitic.
rata (að), v. (1) to travel, roam; r. viða, to travel far (vits er þörf, þeim er víða ratar); fig., r. í e-t, to fall into (misfortune); ek hefi ratat í vandræði míkit, I have fallen into a great strait; (2) to meet wilh find, with acc. (laxa skulu vér veiða, ef vér rötum eigi sauðina); to find the way (ok ratar hann harðla stóra fjallvegu); (3) to collapise, fall down (grjótbjörg gnata, en gífr rata).
rati, m. the name of Odin’s gimlet.
rauða, f. (1) yolk of an egg; (2) red colour; (3) blood.
rauða-blátstr, m. smelting of red iron ore (raudi).
rauða-galinn, pp. stark-mad; -víkingr, m. great pirate.
rauð-álfr, m. red elf; -bleikr, a. reddish-yellow; -brúnaðr, pp., -brúnn, a. reddish-brown; -dropóttr, a. red-spotted, speckled with red; -dýri, n. red deer; -eygðr, -eygr, a. red-eyed; -feldr, m. red cloak, a nickname; -flekkóttr, a. flecked (spotted) with red; -freknóttr, a. red-freckled; -gulr, a. reddish-yellow; -hárr, a., -hæðr, a. red-haired.
rauði, m. bog iron ore; blása rauða, to smelt iron ore.
rauðkápu-maðr, m. the man in the red cloak (þeir heilsuðu -manni).
rauð-kembingr, m. a fabulous whale; -kinni, -kinnr, m. a kind of bear; -klæddr, pp. clad in red; -leitr, ruddy (of the face); -lita (að), v. to dye red; -litr, a. reddish.
rauðr, a. red; jarl setti þá rauðan (= varð r.) sem blóð, the earl turned red as blood; snýta rauðu, to bleed at the nose; r. víkingr = rauðavíkingr.
rauð-skeggjaðr, a. red-bearded.
rauf (pl. -ar), f. hole, rent; Flosi hugði at handklæðinu, ok var þat raufar einar, it was all in rags.
raufa (að), v. (1) to break up, open (r. til bagga); r. seyði, to break up the (cooking) fire; r. brjóst e-m, to cut the breast open; (2) to pierce, make holes in (skeytum raufaðr).
raufa (að), v. to rob, plunder (Vindr lögðust á valinn ok raufuðu).
raufari, m. robber.
raufar-steinn, m. a stone with a hole in it (r. var bundinn við hálsinn).
rauföttr, a. riddled with holes.
raukn, n. pl. beasts of burthen; steeds (r. bitluð).
raumr, m. big and ugly þerson.
raumska (að), v. to begin to wake.
raun, f. (1) trial, test (S. konungr sagði, at bann vildi at vísu, at málit fœri til raunar); (2) trial, grief (ef þú vissir, hve míkla r. ek hefi af þessu); (3) trial of courage, strait, danger (ef vér komum í nökkura r., sjáum þá, ef ek stend at baki öðrum); (4) experience; at minni r., to my experience; r. verðr á e-u, it is proved by experience (hann var binn mesti fullhugi, sem opt höfðu raunir á orðit); r. berr vitni, it turns out, proves (ei bar r. svá vitni, at hann hefði undan skotizt); berr r. á = r. berr vitni (sagði þeim svá hugr um, sem siðarr bar r. á); koma (komast) at raunum um, to ascertain, make sure of, get to know (nú em ek at raunum komin um þat, er mik hefir lengi grunat); (5) proof (þú mant sjálfr gefa þér r., hverr þú ert); (6) reality; gen. ‘raunar’ as adv. really, indeed (B. vildi gøra sætt við Knút konung, en þar bjuggu raunar svik undir).
raunar-laust, adv. without proof or trial; -stefna, f. a summons to try a point of law; -stund, f., -tími, m. time of trial.
raun-digr, a. very thick; -drjúgr, a. solid; -illr, a. very bad; -litt, adv. very little indeed, very poorly; -mjök, adv. very much; -tregr, a. very unwilling; -vel, adv. very well indeed; -œfr, a. very vehement; -øruggr, a. quite steadfast or reliable.
raup, n. boasting, vaunting.
raus, n. much talk, verbiage.
rausa (að), v. to talk loud and fast.
rausn, f. magnificence, splendour, great state (konungr hafði mikla r. um jólin).
rausn, f. forecastle (aptr frá stafninum á til austrrúms var kallat á r.).
rausnar-bú, n. great estate; -kona, f. magnificent lady; -liga, adv. magnificently; -maðr, m. magnificent man; -ráð, n. great means; -samliga, adv. grandly, magnificently; -samligr, a. grand, magnificent; -verk, n. great deed.
rausn-samr, a. magnificent.
raust (pl. -ir), f. voice (fagrar raustir syngjandi manna); kveða við r., to recite or sing loudly; renna raustum, to sing.
rauta (að), v. to roar.
rá (gen. rár, pl. rár), f. sail-yard.
rá, f. roe (cf. ‘rábukkr’).
rá, f. (1) corner, nook (rá er hyrning húss); (2) berth in a ship (skammar ‘ro skips rár).
rá-bukkr, m. roe-buck.
ráð, n. (1) counsel, advice; H. bað hann r. á leggja, H. asked his advice; leggja e-t til ráðs með e-m, to advise one; bera r. sín saman, to consult together; hafa r. e-s, to follow one’s advice (þá væri hann vitr, ef hann hefði yður ráð); fara fram ráðum e-s, to act upon one’s advice (skaltu mínum ráðum fram fara); eiga r. við e-n, to take counsel with one (átti jarl þá r. við menn sína); gøra r. fyrir e-u, to expect, look out for a thing; leita ráða við e-n, to seek counsel from one (leitar jarl ráða við lenda menn); gefa ráð til, to give one a counsel (hann gaf þatr ráð til, at); (2) expedient, means (hitta, kunna r. til e-s); sjá mun ek r. til þess, I can see help for that; (3) resolved action, plan; gøra r. sitt, to form a plan; gøra e-t at ráði, to resolve (var þetta at ráði gørt); taka til ráðs, til ráða, to adopt a plan (hvat skulu vit nú til ráða taka); (4) wise counsel, what is advisable; Illugi kvað þat ekki r., I said it was not advisable; vera til ráðs, til ráða, to be advisable; hvat er nú til ráða, what is now to be done? verða at ráði, to succeed, to turn out well (varð allt at ráði, þat er hann réð mönnum); (5) consent, will, wish, agreement (var sú gjöf gör með ráði konungs); at ráði frænda hernnar, with the consent of her kinsmen; (6) authority, command (vöru öll r. af honum tekin); bera e-n ráðum, to overrule one; koma ráði við e-n, to be able to control (ek kem trautt ráði við hann); (7) state of life, condition, lot (vilda ek bróðir, at þú bœttir r. þitt ok bœðir þér konu); heim skaltu fara ok una vel við r. þitt, and be content with thy lot; breyttu þau faðir hans ok móðir ráði sínu ok fóru útan, they broke up their household and left Iceland; (8) marriage, match (unn frænda þínum góðs ráðs); ek réð ráði hennar fyrri, I chose a husband for her before; (9) councillor (annat várt hit œzta ráð); (10) council (konungrinn ok hans ráð).
ráða (ræð; réð, réðum; ráðinn), v. (1) to advise, counsel, r. e-m e-t (réðu vinir hans honum þat, at hann berðist eigi við þik); r. e-m ráð, to give one counsel; (2) to consult about, discuss, with dat. (r. landráðum); r. ráðum sínum, to hold a conference; (3) to devise, plan; þeir ráða atför við Gunnar, thev plan an onslaught on G.; réð hón þeim bana, she plotted that man’s death; (4) to plot or cause one’s death, = r. e-m bana (þær atluðu, at konungr mundi hafa ráðit hann); Reginn mik réð, R. betrayed me; (5) to agree on; réðu þeir þat þá með sér, they settled this among themselves; (6) to fix, decide, resolve, with acc.; ek hefi áðr ráðit brúðlaup mitt, I have fixed my wedding day; réðu þeir þá þat at fara ofan til Rangár, then they resolved to ride down to Rang river; r. e-t til staðar, to settle, fix definitively, = staðráða e-t (vil ek finna konung áðr en ek ráða þetta til staðar); (7) to hire, take into service (r. skipverja, r. sér hjón); bóndi sagði húsfreyju, at hann hafði Hrapp ráðit með sér, that he had taken H. into his company; (8) to rule, govern, with dat. (r. landi, ríki; Einarr jarl ráð þá Orkneyjum); (9) to rule, command, have one’s way, prevail, decide, settle (skal hón sjálf r. hvárt hón vill hann eða eigi); skal r. afl með þeim, the majority shall decide; Ólafr bað móður sína. eina r., to settle the matter alone; landfall ræðr fyrir sunnan, makes the boundary towards the south; with dat., hvárt ræðr þú því, er, is it your doing that..?; r. engu, to have no authority, be of no avail (orðheill þín skal engu r.); r. landamerkjum, to make the boundary (Hafslœkr réð þar landamerkjum); r. búi sínu, to conduct, manage one’s estate; hann réð sér sjálfr, he was independent; ertu nökkurs ráðandi hér, have you any authority here? (10) to have, possess, be master of, enjoy; r. fé ok fjörvi, to enjoy wealth and life; (11) to explain, read; r. gátu, to read a riddle; r. draum, to interpret a dream; r. e-t at líkindum, to judge from probabilities (engar munu fríðari en þínar dœtr, ef at líkindum skal r.); (12) to read and understand (r. rúnar, stafi, rit); réð ek þær rúnar, er reist þín systir, I have read the runes thy sister engraved; (13) to punish, chastise, with dat. (fóstri hans var harðr við hann ok réð honum mjök); (14) to undertake; ráða stórt, to aim high, undertake great things; (15) periphrastically with an infin., to do; ráðumk ganga, we (I) do go; hón réð vakna (= hón vaknaði), she awoke; þau lög, er hann réð upp at segja, the laws which he pronounced; (16) with preps., r. e-t af, to resolve, make up one’s mind (réð hann þat af at sigla súðr til Danmerkr); to discontinue, put a stop to (ek hygg, at Þóroddr ætli nú at af r. hingatkvámur þínar); to do away with (þú verðr nú þetta vandræði af at r.); r. e-n af e-u, to make one leave off (af hefir þú mik ráðit brekvísi við þik); r. e-u af (e-u), to get off; Þ. bað menn taka forka ok r. af skipinu, to get the ship off, set her afloat; r. e-n af = r. e-n af lífi, af dögum, to put out of the way, put to death (hann kvazt mundu af r. illmenni þessi); r. at e-m, to attack (njósnarmenn hlupu upp ok réðu at þeim); r. á e-t, to set about a thing (þeir réðu á íshöggit); r. á e-n, to attack one (þorðu aldri úvinir hans á hann at r.); r. bót (bœtr) á e-u, to remedy, make good (þóttust menn eigi kunna bœtr á þessu r.); r. eptir e-m, to pursue one; r. e-n frá e-u, to deprive one of, exclude one from (r. e-n frá landi, ríki); r. fyrir e-u, to command, have authority over, be master of (r. fyrir skipi, hofi, fé, eldi); r. í e-t, to guess at, find out (Gormr konungr réð ekki í þetta); r. móti, í móti e-m, to attack one (í móti Kára réð Mörðr); r. e-n ofan, to overthrow; r. ór e-u, to find an expedient, solve a difficulty (er nú vant ór at r.); r. til e-s, to rush in upon, attack (hann reiddi upp øxina ok réð til Þórvarðs); to take to (set about) a thing, try, make an attempt; S. kom fótum undir sik, ok réð til í annat sinn, and tried again the second time; ok er nú til at r., ef þér vilit, now is the time for action, if you are willing; skal r. til árinnar eða eigi, shall we try to pass the river or not?; r. til orrostu, to go to battle; r. til uppgöngu, to make an ascent; r. til ferðar, to start on a journey; r. skipi til hlunns, to draw a ship on to land; r. um e-t, to dispose of (megum vér eigi r. um hennar gjaforð); to deliberate on (konungr gaf jarli orlof at r. um þetta við menn sina); r. um at gøra e-t, to be about to do a thing (hann tók um strenginn ok réð um at fara upp í skipit); r. um við e-n, to put an end to, finish off (var Alfr þá kominn ok ætlaði skjótt um at r. við Finnboga); r. e-t or e-u undan e-m, to deprive one of (hón vildi eigi giptast, því at hón vildi eigi r. fé undan dóttur sinni); r. e-t undir e-n, to put in the charge of (þá réðu þeir goðorð sitt undir Rafn); r. e-t upp, to read up (þessi sömu bréf lét erkibiskup upp r. í Danmörku); r. við e-n, to be able to master one (muntu nú einn við mik r.); r. e-t við sik, to make up one’s mind; r. yfir e-u, to rule, govern; (17) refl., ráðast, to be resolved, settled (eigi mun þetta r. þessu sinni); to turn out; réðst mikit mann-fall, there was a great slaughter; r. at hjóni, to hire oneself out, enter service (réðst hann þá þar at hjóni); r. á, to come to blows (svá kom, at þeir ráðast á); r. frá, to leave; r. í e-t, to enter, undertake; r. í hernað, to go on warfare; hann réðst í flokk með þeim, he joined him self to their company; r. í braut, to go away; r. ór hernaði, give up, leave off freebooting; r. til e-s, to remove to one (bið Una selja jörð sína ok r. hingat til mín); r. til ferðar með e-m, to undertake a journey with one; r. til skips með e-m, to sail with one; réðst til allgiptusamliga, it turned out very happily; r. um við e-n, to consult with one (Pálnatóki réðst um við félaga sína); vel hefir ór ráðizt, things have turned out well.
ráða-bið, n. short stay (Asa tók við Þórði á -bið); -bót, n. bettering of one’s condition; -breytni, f. change in one’s life or condition; -brot, n. pl. plans; -fátt, a. n. lacking counsel, at one’s wit’s ends (þeim varð ekki -fátt); -gørð, f. plan, design (töluðu þeir leyniliga -gørð sína); hafa áhyggjur ok -gørðir, to make plans.
ráðagørða-maðr, m. a man of many devices (mikill, lít ill, -maðr).
ráða-hagr, m. (1) state of life, condition (eyðist fé fyrir þeim, ok gørist -hagrinn úhœgr); way of life (nú vil ek breyta ráðahag okkrum); (2) marriage (þér mun kostr -hags við Sigríði systur mína); -kona, f. housekeeper; -kostr, m. = -hagr; -lauss, a. shiftless, helpless; -leitan, f. asking in marriage; -maðr, m. (1) influential man (Birgir var hinn þriði mestr -maðr ílandinu); (2) manager, steward (hann var húskarl Þóris ok ráðamaðr fyrir búi hans).
ráða-rúm, n. = ráðrúm; -skortr, m. lack of shifts or expedients; -skot, n. resources; -stoð, f. help with counsels; -stofnan, -ætlan, f. plan, project, design.
ráðbanna-maðr, m. = ráðbani.
ráð-bani, m. contriver of a person’s death; -drjúgr, a. full of devices; -fár, a. shiftless, helpless; -fréttast, v. refl. to consult (af e-m, við e-n); -fýsi, f. instigation, exhortation.
ráðgast (að), v. refl. to take counsel.
ráð-girni, f. ambition; -gjafi, m. counsellor; -gjarn, a. ambitious, imperious; -hagr, m. = ráðahagr; -hollr, a. giving faithful (good) advice.
ráðigr, a. = ráðugr.
ráðinn, pp. (1) resolved, determined (r. til e-s, í e-u); (2) certain (þat hygg ek at r. sé úfriðrinn); (3) clever (vitr maðr ok r.).
ráð-krókr, m. shift, contrivance; -kœnn, a. shrewd, shifty; -lausliga, adv. foolishly; -lauss, a. shiftless, having lost one’s head; -leggja (see leggja), v. to give advice, advise (e-m e-t); -leitinn, a. shifty, shrewd; -leitni, f. sagacity; -leysi, n. shiftlessness, confusion, foolishness; -liga, adv. cleverly; -ligr, a. advisable; -maðr, m. counsellor.
ráðning, f. (1) interpretation; (2) chastisement, rebuke.
ráð-ríkr, a. imperious; -rúm, n. respite for taking counsel; -samr, a. = -ríkr; -semi, f. sagacity.
ráðs-kona, f. housekeeper; -maðr, m. (1) manager of an estate, steward; (2) influential man, leader.
ráð-snild, f. sagacity; -snjallr, a. wise in counsel, sagacious; -snotr, -spakr, a. = -snjallr; -speki, f. wisdom; -spella (að), v. to violate.
ráðstafa-lauss, a. unprovided for, homeless.
ráð-stafi, m. home, shelter; hann kvaðst sét hafa -stafa fyrir honum, he had provided for him; -svinnr, a. = -snjallr.
ráðugr, a. sagacious, shrewd.
ráðu-ligr, a. = ráðligr; -nautr, m. counsellor; -neyti, n. body of cousellors; council.
ráð-valdr, m. ruler; -vandr, a. honest, upright; -vendi, f. probity, honesty; -þægr, a. open to advice, pliable (ráðþægir sínum ráðgjöfum).
ráf, ráfr, n. roof, = rjáfr, ræfr.
rámr, a. hoarse (háss ok r.).
rán, n. (1) any unlawful seizure or holding of property; (2) robbery, plundering; (3) plunder, booty.
Rán, f. goddess of the sea (R. er nefnd kona Ægis); Ránar dœtr, the sea-nymphs; the waves of the sea.
rán-fengi, n., -fengr, m. booty, plunder (-fengr Þjaza jötuns).
ráns-fé, n. proceeds of plunder; -fengr, m. = ránfengr; -flokkr, m. band of highwaymen; -hönd, f. robbing hand (stela með ránshendi).
rán-skapr, m. rapine.
ráns-maðr, m. robber.
rás, f. (1) race, running (ek setta hestinn á r.); taka (hafa, hefja) á r., to take to one’s heels, run off (tók Egill þegar á rás frá bœnum); (2) course, channel (um leyniligar jarðarinnar rásir); (3) company, host (allar rásir heilagra manna).
rás-fimr, a. fleet (of a horse); -hallr, a. steeply sloping.
refði, n. staff, cudgel.
refill (dat. refli, pl. reflar), m. tapestry, hangings.
refil-stigr, m. mysterious path.
refjur, f. pl. cheats, tricks.
refju-samr, a. tricky (hann var refjusamr í fjárreiðum).
ref-keila, f. she-fox, vixen.
refla (að), v. to make enquiry.
reforma-sótt, f. ringworm disease.
ref-ormr, m. ringworm.
refr (-s, -ar), m. fox.
refsa (að, or -ta, -tr), v. to punish, with dat. of the person (r. e-m); with acc. of the thing (r. níðingsverk).
refsan, f., refsing, f. punishment.
refsingar-dómr, m. sentence of punishment; -laust, adv. without punishment, unpunished; -leysi, n. remissness in punishing; -maðr, m. punisher; -sverð, n., -vöndr, m. sword, wand of punishment.
refsinga-samr, a. given to punishing (mönnum þótti hann harðr ok r.).
refsi-þing, n. a kind of criminal court (in old Sweden).
regi, f. cowardice; -ligr, a. obscene (-lig kvæði); -maðr, m. coward.
regin (gen. ragna), n. pl. the ruling powers, the gods, = rögn.
regin-dómr, m. the mighty doom, the last judgement; -grjót, n. the holy stones, altars; -kunnigr, -kunnr, a. sprung from the gods; -nagl, m. sacred nail (in a temple-pillar).
regla, f. (1) rule; (2) rule of a religious order; (3) bar (of gold).
reglu-bróðir, m. friar, brother (of a religious order); -hald, n. convent life, discipline; ganga undir -hald, to enter an order; -ligr, a. belonging to convent life; -staðr, m. monastery.
regn, n. rain (r. hafði verit mikit).
regna (-di, -t), v. to rain, = rigna.
regn-bogi, m. rainbow; -él, n. rainshower; -ligr, a. rainy, likely to rain; -samr, a. rainy; -skúr, f. shower of rain; -vatn, n. rain-water.
reið (pl. -ar), f. (1) ride, riding (var honum þá fenginn hestr til reiðar); vera einn í r., to ride alone; þeir vóru beztir hestar at r., they were the best of riding-horses; var þá ok sén r. þeirra, they were seen riding; (2) vehicle, carriage, chariot (Þórr á r. þá, er hann ekr, en hafrarnir draga reiðna); (3) clap of thunder (því næst flugu eldingar ok reiðar).
reiða (-dda, -ddr), v. (1) to cary on horseback; hverr reiddi yðr yfir Markarfljót, who put you across M.?; (2) r. e-t um (of) öxl, to carry a thing (poised) on one’s shoulder (heinn hafði hann fyrir vápn ok reiddi of öxl); (3) to make one rock, shake, push (reiðit hana af baki, svá at hún falli í lœkinn ofan); (4) to toss, of wind and waves (bátinn undir honum reiddi vindr ok straumr norðr með landi); impers. to be tossed about (reiddi þá ymsa vega); tók þá at r. saman skipin, the ships began to drive against one another; e-u reiðir e-n veg af, it ends (turns out) in a certain way (vóru þá margir hræddir um, hversu af mundi r.); (5) to carry about, spread abroad (kann vera, at þeir menn reiði orð mín úvitrlig fyrir alþýðu); (6) to brandish, swing, raise in the air (hann greip øxina ok reiddi upp); (7) to weigh in a balance (r. silfr, fé); (8) to pay (r. fé af hendi, r. verð fyrir e-t).
reiða, f. (1) attendance, service (vist ok öll r.); vinna e-m reiðu, to serve, attend; (2) accomodation (á þeim skógi var svá hörð reiðan þeirra, at ekki var at eta, nema börk af viði); (3) vera til reiðu, to be ready at hand (til reiðu er yðr hér vetrvist); konungr lét þat þegar til reiðu, the king granted that at once; (4) henda reiður á e-u, to notice, heed (jarl spurði, hvert hann fœri þaðan; þeir kváðust eigi reiður hafa á hent).
reiða-lauss, a. without rigging.
reiðar-duna, -þruma, f. clap of thunder (eldingar ok -þrumur).
reiðast (dd), v. refl. to become wroth, get angry, e-u, at a thing (konungr reiddist Þórr jötninum).
reið-fara, -fari, a., verða vel -fara, to have a good voyage (urðu þeir vel -fara ok tóku Þrándheim); -gata, f. riding-way, bridle-path; -góðr, a. good for riding (of a horse); -hestr, m. riding-horse.
reiði, m. (1) tackle, rigging (allr var r. vandaðr mjök með skipunu); (2) harness of a horse, riding-gear.
reiði, n. = reiði, m. (knörr með rá ok reiði; hestr með öllu reiði).
reiði, f. wrath, anger; r. hleypr (rennr) á e-n, one gets angry; r. rennr e-m or af e-m, one’s anger passes off; biðja af sér r. e-s, to ask one’s pardon.
reiði-bola, f. fit of anger.
reiði-duna, f. thunder, = reiðarduna.
reiði-hugr, m. wrath, anger; -liga, adv. angrily, frowningly; -ligr, a. angry-looking, frowning; -mál, n. angry language (var þat meirr -mál en sannyrði); -mæli, n. = -mál.
reiðing, f. (1) uproar, wild confusion; (2) spreading (of a report).
reiðingr, m. harness, riding-gear.
reiðinn, a. prone to anger, hot-tempered (kappsamr mjök ok r.).
reiði-raust, f. angry voice; -sproti, m. rod of anger; -svipr, m. angry look, frown; -verk, n. a deed done in anger; -þokki, m. = -svipr.
reiði-þruma, f. clap of thunder.
reið-klæði, n. pl. riding-clothes.
reið-lyndi, n. irascibility; -lyndr, a. prone to anger, hot-tempered.
reiðr, a. passable on horseback, ridable (var þar reitt at fjörum).
reiðskjóta-maðr, m. groom.
reið-skjóti, -skjótr, m. riding-horse.
reiðsla, f. = reizla.
reiðu-búinn, pp. ready, prepared; -liga, adv. readily, promptly.
reiðu-liga, adv. angrily, with an angry frown; -ligr, a. angry-looking, frowning, scowling.
reiðu-peningr, m. ready, money; -stóll, m. easy chair (?).
reifa (-ða, -ðr), v. (1) to enrich, present with (hringum rauðum reifði hón húskarla); (2) to mention, disclose (r. engan hlut eðr kvittu í konungshöll); (3) r. mál, to sum up a case; (4) to end or result in (r. illu); þat mun eigi góðu r., that will bear no good.
reifa-barn, n. an infant in swaddling bands; -lindi, m. swaddling belt or girdle.
reifar, f. pl. swaddling bands.
reifing, f. summing-up of a case.
reifr, a. glad, cheerful (r. við e-n).
reigjast (ð), v. refl. to bridle up, to show stiffness or displeasure (hón reiðist við honum).
reik, f. the parting of the hair.
reik, n. (1) strolling, wandering; wavering (þar var helzt r. á ráðinu, hvárt ek munda af ráða); (2) condition; vera vel (illa) til reika, to be in a good (bad) condition; fagrliga klæddr ok vel til reika, finely clad and in good trim.
reika (að), v. (1) to stroll, walk (Þrándr reikaði eptir fjörunni); (2) r. á fótum, á fótunum, to totter on one’s legs; (3) to waver (ok reikaði hans hugr mjök).
reikan, f. strolling about, wandering.
reikanar-maðr, m. landlouper; -samr, a. wavering (e-m er -samt).
reikana (að), v. to reckon, count, calculate; refl., reiknast, to be reckoned (Þorlákr reiknast milli þeirra biskupa, er); to hold mutual reckoning; reiknuðust þeir þá við um frændsemi, they reckoned up their relationship.
reikningr, m. reckoning, account.
reikuðr, m. only in phr. fœra e-n í reikuð, to handle roughly.
reim (pl. -ar), f. lash, thong.
reima (að), v., r. af, to make the haunting leave off (mun af reimast meirr en eina nótt).
reim-leikr, m. hauntings (brátt eptir þetta gerðust -leikar miklir).
reimt, a. n. haunted; þar er r., the place is haunted by ghosts.
rein, f. strip of land (cf. ‘akr-rein’).
reini, m. stone horse, stallion.
reip, n. rope (hann sleit í sundr reipin); reipa reiði, rigging, tackling. (See also ‘rammr’.)
reipa (að), v. to fasten with a rope; var reipat tréit á skipinu, the mast was rigged; refl., reipast við e-t, to undertake (ef þú r. við at fara).
reisa (-ta, -tr), v. (1) to raise (lét hann r. viðuna ok draga seglit); r. e-n upp, to raise up; r. e-n upp af dauða, to raise up from the dead; r. upp lög, to restore the laws; (2) to raise, erect, build, of ships and houses (r. bœ, kirkju, hof, skip); r. upp hús, to restore of rebuild houses; (3) to raise, start, begin; r. úfrið, to make a rising; r. ferð, to start on a journey; r. bú or búnað, to set up house.
reista (-sta, -str), v. to bend (rare).
reisting, f. bending, twisting.
reisuligr, a. stately, imposing (Þ. gørir þar reisuligan bœ).
reita (-tta, -ttr), v. (1) to excite, irritate (r. e-n); (2) refl., reitist á e-t or á um e-t, it comes to a thing; mun á bardaga r., there will be a fight; reitist af um e-t, it falls off, drops (þá reitist ekki af um talit við hann).
reiting, f. irritation, offence.
reitr (pl. -ar and -ir), m. (1) a space marked out (þrír reitar fets breiðir); (2) square on a chessboard (reitir á taflborði).
reizla, f. (1) weighing; (2) means of weighing, steel-yard.
rek, n. pl. prosecution (kváðust ætla, at hér mundu mikil r. at gör).
reka (rek; rak, rákum; rekinn), v. (1) to drive (r. hesta, fé, svín, naut); r. aptr, to drive back; r. aptr kaup sín, to recall, cry off from one’s bargains; r. af (ór) landi, to drive out of the land, drive into exile; r. af höndum, r. burt, to drive away; r. flótta, to pursue a flying host; (2) to compel (segir, hver nauðsyn hann rekr til); þér vegit víg þau, er yðr rekr lítit til, ye slay men for small cause; (3) to perform, do; r. hernað, to wage war; r. erendi, to do an errand; (4) to thrust, push violently (hann rak hann niðr mikit fall); r. aptr hurð, to fling the door to; r. hendr e-s á bak aptr, to tie one’s hands behind the back; (5) various phrases, r. augu skygnur á e-t, to cast one’s eyes upon, see by chance; svá langt, at hann mátti hvergi auga yfir r., so far that he could not reach it with his eyes; r. minni til e-s, to recollect; r. upp hljóð, to set up a cry, utter a scream; (6) r. nagla, hæl, to drive a nail, peg; (7) impers., to be drifted, tossed (skipit rak inn á sundit); e-n rekr undan, one escapes (bað þá eigi láta Gretti undan r.); of a tempest, þá rak á fyrir þeim hríð, a storm rose upon them; (8) with gen., to pursue, take vengeance for (ef þér rekit eigi þessa réttar, þá munu þér engra skamma r.); (9) refl., rekast, to be tossed, wander (ek hefi rekizt úti á skógum í allan vetr); r. landa á milli, to go from one country to another; r. á e-m, to intrude oneself upon; r. eptir e-m, to accommodate oneself to a person; r. undan, to escape (ef Kjartan skal nú undan r.); rekast (vrekast) at virði, to quarrel over a meal.
reka, f. shovel, spade.
rekald, n. a thing drifted ashore.
reka-maðr, m. owner of shore-drift; -strönd, f. ‘drift-strand’, where whales or trees are driven ashore; -tré, n. drift-tree; -viðr, m. drift-timber.
rekendi, n. pl., rekendr, f. pl. chain.
rek-hvalr, m. a whale drifted ashore.
reki, m. (1) a thing drifted ashore (hverr maðr á reka fyrir landi sínu); (2) prosecution (of a suit for manslaughter, etc.); gøra mikinn reka at e-u, to follow up, prosecute with energy.
rekingr, m. outcast, wretch.
rekinn, pp. mounted, inlaid (Snorri gaf Auðgisli øxi rekna).
rekja (rek, rakta, rakiðr or raktr), v. (1) to spread out, unwind, unfold, = r. í sundr (hón rakti motrinn ok leit á um hríð); refl., rekjast, to unwind itself (en þráðrinn raktist af tvinnahnoðanu); lát hendr þínar rekjast niðr fyrir þik, let they arms hang straight down; rekjast ór svefni, to start from sleep; (2) to track, trace (þeir rekja spor sem hundar); r. kyn, ættir, to trace a pedigree; r. fram, to expound (bað hann fram r. guðs lög); r. minni til, to remember.
rekkja (gen. pl. rekkna), f. bed; fara í rekkju, to go to bed; leggjast í rekkju, to take to one’s bed; rísa ór rekkju, to arise, get up.
rekkja (-ta, -t), v. (1) to sleep in a bed; r. hjá e-m, to sleep with another; (2) to make a a bed (r. undir sér).
rekkju-búnaðr, m. bed-furniture; -félagi, m. bed-fellow; -gólf, n. bed-closet; -illr, a. unruly in bed; -klæði, n. pl. bed-clothes; -kona, f. chamber-maid; -maðr, m. a person in bed; -refill, m. bed-curtain; -skraut, n. bed-ornaments; -stokkr, m. edge of a bed; -sveinn, m. chamber-boy; -tjald, n. bed-curtain; -vaðmál, n. woollen bed-cover.
rekkr (-s, -ar), m. man, warrior.
rekningr, m. (1) outcast; (2) vagrancy (bera meyna á rekning).
rek-saumr, m. ‘driving-nails’, opp. to ‘hnoðsaumr’.
rekstr (gen. -rar), m. driving, chasing; trouble, annoyance.
rek-tré, n. drift-tree, drift-timber.
rembast (d), v. refl. to puff oneself up, behave proudly.
rembi-liga, adv. haughtily, in a proud or conceited manner.
rembu-maðr, m. puffed-up fellow.
remja (að), v. to roar (of a lion).
remma, f. bitterness, acridity.
remma (-da, -dr), v. to strengthen.
rén, n. = rénan (var þá nökkut r. á hans sótt); réna (að), v. to dwindle, decrease, subside (orrostan rénaði).
rénan, f. decrease, diminution.
rendr, a. edged (skjöldr járni rendr).
rendr, a. brimmed (skjöldr járni r.).
rengi, n. the eatable fibrous substance from the plaited undersurface of the rorqual.
rengja (-da, -dr), v. (1) to distort; (2) to reject, set aside.
renna (renn; rann, runnum; runninn), v. (1) to run (rakkar þar renna); r. í köpp við e-n, to run a race with; hón á þann hest, er rennr lopt ok lög, that runs through the air and over the sea; r. e-m hvarf, to run out of one’s sight; (2) to run away, flee (rennr þú nú Úlfr hinn ragi); r. undan e-m, to run away from one (ek get þess, at þú vilir eigi r. undan þeim); (3) to run, flow (rennr þaðan lítill lœkr); (4) to melt, dissolve (ok hafði runnit málmrinn í eldsganginum); reiði rennr e-m, anger leaves one; (5) to arise (= r. upp); sól rennr, the sun rises; dagr rennr, it dawns; (6) with preps., r. af e-m, to leave one, pass away from one (reiði rann af honum); r. á e-n, to come over one; svefn, svefnhöfgi rennr á e-n, one falls asleep; reiði rennr á e-n, one gets angry; þá rann á byrr, then a fair wind arose; r. eptir e-m, to run after one (þá var runnit eptir þeim, er flóttann ráku); r. frá e-m, to run away from, leave one; r. í e-t, to run into; e-m rennr í skap, one is much (deeply) affected (er eigi trútt, at mér hafi eigi í skap runnit sonardauðinn); r. saman, to heal up (þá var saman runninn leggrinn); r. undir, to assist, give support (margar stoðir runnu undir, bæði frændr ok vinir); r. upp, to originate (var þess ván, at illr ávöxtr mundi upp r. af illri rót); of the sun or daylight, to rise; sól (dagr) rennr upp (cf. 5); (7) recipr., rennast at (á), to attack one another, begin a fight.
renna (-da, -dr), v. (1) to make (let) run, with dat. (keyrði hann hestinn sporum ok renndi honum at); (2) to put to flight (þeir renndu þeim tíu, er undan kómust); (3) to prevent, thwart (eigi má sköpunum r.); er rennt þeim ráðahag, that match is thwarted; (4) to slip, let loose; r. veiðarfœri, to let the fishing-line run out; Tjörvi renndi fyrir hann törgu, T. flung a target in his way; impers., atgeirinum renndi gegnum skjöldinn, the halberd was run through the shield; r. e-u niðr, to swallow; r. grunum á e-t, to suspect; (5) r. augum, to direct the eyes, to look (r. ástaraugum til e-s); (6) to pour (var gulli rennt í skurðina); (7) with acc., r. mjólk, to run millk, by pouring out the thin milk; r. ór tunnu, to let the liquid out from a cask; (8) with acc. to turn (r. tré, spánu); (9) absol. to move quickly, slide, glide (konungsskipin renndu at þeim); þá renndi hringrinn af hendi mér, the ring slipped off my hand; (10) refl., rennast augum til, to look to one another; þá renndust skipin hjá, the ships passed by one another.
renna, f. run, course; ok nú er skírðr allr Danaherr í þessi rennu, in one run, at one sweep.
renni-drif, n. snow raised by the wind, drifting snow; -kví, f. fold into which sheep are driven, trap.
rennsl, n. or f., í einu rennsli, í einni rennsl, in one run, at one time.
rennsla, f. course, water-course.
repta (-pta, -ptr), v. to roof.
repta (-pta, -pt), v. to bring up wind, to belch; r. aptr, = dríta.
rétt, f. (1) public fold (þat var um haustit, er sauðir vóru í r. reknir); (2) esp. pl. the general sheep-gathering in autumn (þann dag skulu vera réttir í Þórarinsdal).
rétt, adv. (1) just, exactly, precisely; (2) straight (þeir stefndu r. á þá); (3) rightly, correctly (lýsa e-u r.).
rétta (-tta, -ttr), v. (1) to make straight, straighten, opp. to ‘beygja, kreppa’ (r. krók, r. á sér fingrna); (2) to stretch out, stretch (r. or r. fram höndina); r. e-t e-m, to reach, hand over, a thing to one (hann rétti sjóðinn at Sigmundi); (3) to raise, right a capsized boat (hvelfdi skipinu, en dvergarnir réttu skip sitt); (4) to rise (hann rétti ekki ór rekkju); (5) to put right, adjust; r. hluta e-s, to redress; knoungr vildi eigi r. þetta mál, the king refused justice; (6) to let the ship drift, = leggja í rétt (varð þá at hlaða seglum ok r.); (7) with preps., r. fram, to stretch out; r. e-t upp, to raise (Þórr rétti upp höndina); r. við, to come to oneself, recover (Narfi réttir við ór rotinu); (8) refl., réttast, to be put straight; réttust fingrnir, the fingers became straight; to stretch oneself (r. gørði raumrinn stirðr); r. upp, to rise (Hákon jarl réttist upp).
retta-menn, m. pl. the men assembled at a ‘rétt’.
rettar-bót, f. (1) bettering of one’s condition (yðr var heitit friði ok -bót, en nú hafið þér ánauð ok þrælkun); (2) amendment of the law.
réttari, m. justiciary, justice.
réttar-maðr, m. = réttari.
rétt-borinn, pp. legitimate; -borinn til ríkis, a lawful heir to the throne; -dœmi, n. justice in judgement; -dœmr, a. just in judgement; -fundinn, pp. duly found; -hafi, a. in lawful possession of (at e-u); -hárr, -hærðr, a. straight-haired, opp. to ‘hrokkin-hárr’.
rétti, n. stretching; rifja r., rib-stretching.
rétti-liga, adv. = réttliga; -ligr, a. just, right (mélefni rettiligri).
réttindi, n. pl. right, justice.
rétting, f. (1) setting right, amendment; vil ek eiga r. allra orða minna, I claim the right to amend all my words; (2) redress (varð þessa engi r. af Önundi).
rétt-kominn, pp. having proper right (-kominn til ríkis); -kosinn, pp. duly chosen; -kristinn, a. truly christian, orthodox; -lauss, a. void of right; -látr, a. righteous, just; -leiðis, adv. (1) straight forward (fara -leiðis); (2) on the right path (snúa sér -leiðis ok trúa á sannan guð); -leiki, m. straightness; -leitr, a. having regular features; -liga, adv. justly, duly; -ligr, a. just, due, proper; -læti, n. righteousness, justice; -mæli, n. right, justice; -nefjaðr, a. straight-nosed; -orðliga, adv. truthfully; -orðr, a. truthful.
réttr, a. (1) straight (r. sem laukr); (2) erect, upright (Óttar stóð r. ok brá sér ekki við); (3) right, just (telja þat rangt, er rétt er); hafa rétt at mæla, to be right, in the right; at réttu, með réttu, rightly.
réttr (-ar, -ir), m. (1) right, law; lands r., the law of the land; kristinn r., guðs r., ecclesiastical law; (2) right, due, claim; konungs r., the king’s due (at konungr minnki nökkut af sínum rétti); (3) condition; hann gørði harðan rétt landsmanna, he tyrannized over them; (4) dish (hinn fyrsta rétt báru inn þessir lendir menn); (5) drifting before the wind; liggja í rétt, to lie drifting; leggja í rétt, to set a ship’s course for drifting; (6) storm, heavy sea (fengu þeir rétt mikinn; skipit var lekt ok þoldi illa réttinn).
rétt-snúning, f. conversion (to Christianity); -streymr, a. ‘right-streamed’; hafa vel-streymt, to have the current fully with one; -sýni, n. (1) straight direction; (2) seeing right, insight; -sýnis, adv. in a straight direction; -sýnn, a. fair, just (góðir menn ok -sýnir); -sœlis, adv. with the sun, opp. to ‘rangsœlis’; -tekinn, pp. duly accepted; -trúaðr, a. orthodox; -vaxinn, pp. upright of growth; -vísi, f. righteousness, justice; -vísliga, adv. justly; -víss, a. righteous, just; -yrði, f. truthfulness.
reyðar-hvalr, m. rorqual.
reyðr (gen. -ar, dat. and acc. -i, pl. -ar), f. rorqual, finner-whale.
reyfa (-ða, -ðr), v. to rob.
reyfari, m. pirate, robber.
reyfl, n. sheep’s fleece.
reygjast (ð), v. refl. = reigjast.
reyk-beri, m. chimney; -blindr, a. blind from smoke.
rekelsi, n. incense.
reyk-fastr, a. full of smoke; -háfr, m. chimney-pot.
reykja (-ta, -tr), to smoke, emit smoke; to suffocate with smoke.
reykjar-daunn, -þefr, m. smell of smoke (um síðir kenna þeir -þef).
reyk-lauss, a. smokeless.
reykr (-jar, -ir), m. smoke, steam.
reyna (-da, -dr), v. (1) to try, prove (lengi skal manninn r.); hann lét Gunnar r. ymsar íþróttir við menn sína, he let G. essay divers feats against his men; ef við Þorsteinn skulum r. með okkr, if Thorstein and I shall make trial of each other; r. eptir e-u, to search, pry, inquire into (hann reyndi eptir mörgum hlutum); r. til, to make trial (Bróðir reyndi til með forneskju, hversu ganga mundi orrostan); (2) to experience (reynt hefi ek brattara); hefi ek þik reynt at góðum drengi, I have proved (found) thee to be a good fellow; r. e-t af e-m, to meet with (hann hafði reynt af Böðvari vináttu mikla); (3) refl., reynast, to turn out, prove to be (reyndist Gunnlaugr hinn hraustasti); þat mun þó síðar r., but this will be put to the proof by and by; also with dat., ef mér reynist Þórólfr jamnvel mannaðr, if I find Thorolf as well accomplished.
reynd, f. experience; eru þeir úlíkir þeim sýnum, en miklu úlíkari reyndum, they are unlike them in appearance, but much more so in reality; gen. reyndar, as adv. indeed, in fact, really.
reyni-lundr, m. rowan-grove.
reynir (gen. -is), m. rowan-tree.
reyni-runnr, m. rowan-tree; -viðr, m. rowan-wood; -vöndr, m. wand from a rowan-tree.
reyra (-ða, -ðr), v. (1) to wind round (örin var reyrð gulli); (2) to tie, fasten (hann var bundinn at höndum ok fótum ok reyrðr sterkliga við einn ás).
reyra (-ða, -ðr), v. to bury in a cairn (reyrr).
reyr-bönd, n. pl. the wire by which the arrow-head was bound to the shaft (skot stóðu uppi á -böndum).
reyrr (-ar, dat. -i) m. reed.
reyrr, m. heap of stones, cairn.
reyr-skógr, m. reed-bed; -sproti, -teinn, m. ‘reed-wand’, cane; -vaxinn, pp. grown with reed; -vöndr, m. = -sproti; -þakinn, pp. thatched with reed.
reysta (-sta, -str), v. to lift up the voice; to resound; to sing (r. kvæði).
reyta (-tta, -ttr), v. to pluck, pick (S. hleypr á hús upp ok reytir gras); r. sik, to tear one’s hair.
ribbalda-skapr, m. ribaldry.
ribbaldi, m. ribald, savage.
ribbungr (-s, -ar), m. = ribbaldi.
rið, n. (1) a winding staircase, steps; (2) sway, swing; ok verðr svá mikit r. at, and it comes to such a pitch, that; (3) weight, importance, moment (munu þar stœrri r. í vera).
riða (að), v. to tremble, move unsteadily (riðuðu augu).
riða, f. shivering fever, ague.
riddara-búnaðr, m. a horseman’s outfit or attire; -dómr, m. knighthood; -herr, m. cavalry; -íþrótt, f. chivalry; -lið, n. = -herr; -ligr, a. chivalrous; -skapr, m. knighthood, chivalry; -sveinn, m. an knight’s page.
riddari, m. (1) rider, horseman; (2) knight; also in chess.
riðlast (að), v. refl. (1) to break rank, fall into disorder (riðlaðist fylkingin ok losnaði öll); riðluðust þá förunautar hans frá honum, his followers slunk away; (2) to cluster; með riðluðum vínviðum af vínberjum ok allskyns aldini, vines clustered with grapes and all kinds of fruit.
riðr, m. shock, shaking.
riðull (dat. riðli, pl. riðlar), m. (1) a small detachment of men (konungr hafði riðul einn manna hjá þeirra her); (2) cluster (of flowers or fruit).
riðu-sjúkr, a. sick of ague; -sótt, f. shivering fever, ague.
rið-vaxinn, pp. square-built (lágr á vöxt ok mjök -vaxinn).
rið-völr, m. a short round stick, mesh-pin.
rif (gen. pl. rifja), n. (1) rib (hljóp þá sverðið á síðuna ok í milli rifjanna); (2) fig. cause, reason (þá skildi hann af hverjum rifjum vera myndi).
rif, n. reef in the sea (út í hólmann lá eitt rif mjótt ok langt).
rif, n. reef in a sail (sigla við eitt r.).
rif, n. (1) tearing asunder; (2) plundering (með ráni ok rifi).
rifa, f. rent, rift, chink, fissure.
rifa (að), v. to sew up loosely (Styrr var rifaðr í hóð).
rif-blautr, a. lean-ribbed (of a horse); -hrís, n. brush-wood, faggots.
rifja (að), v. (1) to turn over (r. hey); (2) to expound, explain, go into (mikil skynsemi er at r. vandliga þat).
rifna (að), v. to be rent, to split (seglin rifnuðu); r. aptr or upp, to open up again (of wounds).
rifr (gen. rifjar), m. warp-beam.
rifs, n. plunder (fara með rán ok r.).
rifsa (að), v. to plunder.
riga (að), v. to lift heavily or with difficulty, with dat. (fengu þeir hvergi rigat honum).
rigna (-di, -dr), v. to rain upon, wet with rain (var hann með engu móti rigndr eða vátr); impers., rignir, it rains; with dat., þar með rigndi á þá blóði vellanda, it also rained boiling blood on them.
riklingr, m. dried strips of halibut.
rim (pl. -ar), f. rail (in a paling).
rima-naust, n. a boat-shed made of rails (-naust, er ferja var í).
rimi, m. elevated strip of land.
rimma, f. tumult, fray.
rindill (dat. rindli, pl. rindlar), m. wren (as a nickname).
rinna, v. = renna (rann).
rippa (að), v., r. e-t upp, to rip up, go into, a matter.
ript, f. linen, linen clothes.
ripta (-pta, -ptr), v. (1) to make void, invalidate (r. kaup); (2) to regain, recover, an estate (Kolskeggr ætlar mál fram at hafa ok r. fjórðung í Móeiðar-hváli).
ripti, n. linen = ript (hana Sigurðr sveipr í ripti).
ripting, f. withdrawal, making void (of a bargain).
risa-barn, n. giant-child; -fólk, n. giant-folk; -kyn, n. gian-kind; -ligr, a. gigantic, giant-like (-ligt hjarta); -vöxtr, giant’s size.
risi, m. giant (risar ok troll).
ris-mál, n. pl. the hour for rising, about 6 o’clock a. m.; milli rismála ok dagmála, about 7.30 a. m.
risna, f. hospitality, munificence.
risnu-maðr, n. hospitable man.
rispa (að), v. to scratch.
rispa, f. a slight scratch.
rist (pl. ristr), f. the instep of the foot (fœtrnir ok ristrnar).
rista (-sta, -str), v. to cut, = rísta.
rista, f. scratch, slash.
ristar-bein, n. instep-bone; -liðr, m. ankle-joint.
ristill, m. (1) ploughshare; (2) poet. gentlewoman (r. er sú kona, er sköruglynd er).
ristu-bragð, n. a runic character.
risu-ligr, a. lofty, stately (-ligr bœr); -ligr vexti, of imposing stature.
rit, n. (1) writing; einn dag er hann sat at riti, when he sat writing; (2) writ, writing, letter (gøra r.).
rita (að), v. to write, = ríta.
rita-gørð, f. letter-writing, correspondence. Cf. ‘bréfa-gørð’.
ritan-ligr, a. that can be written.
ritari, m. writer, transcriber, secretary (prestr er var ritari hans).
rit-fœri, n. pl. writing-materials; -klefi, m. writing-closet.
ritning (pl. -ar), f. writing, writ.
rit-sending, f. letter-sending; -stofa, f. writing-room, study.
ríða (ríð; reið, riðum; riðinn), v. (1) to ride, go on horseback (þeir brœðr riðu til alþingis); with dat. of the animal (r. hesti, vargi); of ghosts, r. húsum, skála, to ‘ride’ on the ridge of a house; with acc. of the road or the place; r. leið sína, veg sinn, to ride through brush and forest; r. eyrendi, to ride on an errand; (2) to break in, train (þat var siðvenja þeirra at r. hesta, temja bæði við gang ok við hlaup); (3) to move through the air; øxin reið at honum, the axe cam at him; reið at honum brúnássinn, down on him came the wall-plate; er upp reið gálga-tréit, when the gallows-tree was raised; (4) to reel, stagger (hann reið á ymsar hliðar); (5) r. upp, to rise (þeir fengu tekit hann við klif, er upp ríðr ór fjörunni); (6) miklu (litlu) ríðr um e-t, it is of great (small) importance; eigi þarf nú meira við, at fullu num þetta r., this will be quite enough.
ríða (ríð; reið, riðum; riðinn), v. (1) to twist, knit, wind; r. knút, to knit a knot; r. net, to work a net; r. knapp á e-t, to finish, wind a thing up; vera við e-t riðinn, to be concerned in, have to do with (verðr hann lítt við söguna riðinn); (2) to rub, smear (r. blóði á e-n or e-n blóði); ríða í, to rub into (r. kolum ok leiri í andlit sér); (3) fig., with dat., to thrash, flog; r. e-m um kinn, to buffet one; (4) to wring, press (mjólk sú, er riðin er ór seljubörk).
ríðari, m. = riddari.
rífa (ríf; reif, rifum; rifinn), v. (1) to rive, tear (þeir létu dýr ok hrafna r. hræin); r. klæði af sér, to tear off one’s clothes; r. aptr, to rip up (Þ. vildi at aptr væri rifit sárit); r. ofan, r. niðr, to pull down; r. í sundr, to tear asunder; (2) impers. to be rent, give way (reif seglit).
rífka (að), v. to mend, improve; er nauðsyn at r. ráð fyrir dóttur þinni, to mend her state.
ríf-ligr, a. good, fine, desirable.
rífr, a. good, acceptable (í gulli ok silfri eðr í rífum aurum).
rík-borinn, pp. high-born; -dómliga, adv. magnificently; -dómr, m. (1) power, might, magnificence; (2) wealth, riches; -dœmi, n. = -dómr.
ríki, n. (1) power, might (ek hefi hafit þik til ríkis af litlum manni); veita e-m r., to grant one power; (2) rule, dominion (lagðist land allt undir r. Haralds konungs); (3) kingdom (fór konungr heim í r. sitt).
ríki-látr, a. imperious, lordly.
ríkja (-ta, -t), v. to reign (hann ríkti fjögur ár ok tuttugu).
rík-látr, a. proud; -leikr, m. power, authority; -lundaðr, a. imperious, severe; -lyndi, n. imperiousness, severity; -lyndr, a. = -lundaðr; -mannliga, adv. magnificently; -mannligr, a. magnificent, stately; -menni, n. the mighty, the nobility.
ríkr, a. (1) mighty, powerful (r. höfðingi); r. ok auðigr, powerful and wealthy; ríkri (= ríkari) ráð sagði, the stronger had his way; (2) of things, strong (var þar ríkt varðhald); ganga ríkt, to prevail (lát þú eigi þá fæð svá ríkt ganga, at); leggja ríkt við, to lay a heavy penalty on; (3) magnificent (konungr gørði mannboð ríkt); (4) rich, wealthy (r. at fé).
ríku-liga, adv. (1) magnificently, = ríkmannliga; (2) strictly (hann hélt -liga guðs lög); -ligr, a. magnificent (-lig veizla); -ligr maðr, a fine man.
rím, n. computation, esp. calendar.
rím, n. rhyme, rhymed song.
ríma, f. rhyming lay, ballad.
rím-kœnn, a. skilled in calendar computation; -tal, n. calendar.
rísa (rís; reis, risum; risinn), v. (1) to rise, get up (ár skal r. sá er annars vill fé eða fjör hafa); r. ór rekkju, frá borði, to rise from the dead; (2) to come into existence, arise (vita þóttist hann, af hverjum rótum þetta hafði risit); (3) with preps. and advs., mikit orð ríss á e-u, it is much spoken of; r. í móti e-u, to rise against; r. upp, to rise, get up (hón reis ekki upp fyrir miðjan dag); to rise from the dead (dauðir rísa upp); r. upp fyrir e-m, to yield, give up, one’s place to another; r. við e-m, to rise against, withstand.
rísta (ríst; reist, ristum; ristinn), v. (1) to cut, slash (Otkell rekr sporann við eyra Gunnari ok rístr mikla ristu); r. e-t í sundr, to cut int two (Þ. reist í sundr línbrók sína); (2) to cut open (hón reist á mér kviðinn); (3) to cut, carve, grave on something (r. rúnar á kefli, horni); (4) to carve, form by carving (Hrafn lá í bekk ok reist spán, því at hann var hagr).
ríta (rít; reit, ritum; ritinn), v. (1) to scratch, cut; (2) to write (bókin var öll ritin gullstöfum).
rjá (rjáða, rjáðr), v. to vex, worry, = hrjá (erum vér reknir ok rjáðir).
rjá, f. harassing, worrying.
rjáfr, n. roof, = ráf, ráfr, ræfr.
rjóða (rýð; rauð, ruðum; roðinn), v. to redden (r. egg, sverð, vápn); r. í blóði, to smear with blood; of the sun (um morgunin, sem sól rýðr fjöll).
rjóðr, a. red, ruddy (r. í andliti).
rjóðr, n. open space in a forest, clearing (skógr rjóðrum höggvinn).
rjúfa (rýf; rauf, rufum; rofinn), v. (1) to break a hole in, break (hljópu þeir þá upp á húsin ok tóku at r.); r. undir, to make wounds; r. samnaðinn, to break up the gathering; (2) fig. to break, violate (r. sáttmál, sætt, eiða, trygðir); (3) impers., rýfr þokuna, the fog clears away; rýfr (or rýfr í) veðrit, rýfr upp veðr, the weather clears, it clears up.
rjúka (rýk; rauk, rukum; rokinn), v. (1) to reek, emit smoke or steam (hvat rýkr á diskinum fyrir þér?); impers., rýkr af e-m, reek rises from one (ambáttin reri í burt alsveitt af mœði, ok rauk af henni); (2) to be driven, drifted like smoke (mjöll, sjór rýkr); (3) fig. to fly, go flying; sverðið rauk ór hendi honum, the sword flew out of his hand.
rjúpa (gen. pl. rjúpna), f. ptarmigan (sem valr flygi eptir rjúpu).
rjúp-keri, m. cock-ptarmigan.
roð, n. fish skin (rífa fisk ór roði).
roð, n. reddening, making or becoming red (cf. hlunn-, sólar-roð).
roða (að), v. impers. to emit a red gleam (þá er roðaði af skjöldunum); roðar fyrir upprennandi sólu, the sky is reddened by the rising sun.
roða (að), v. to huddle together.
roði, m. redness, ruddiness (r. í kinnum, í andliti); laust roða á himininn, the sky reddened.
roðinn, pp. from ‘rjóða’, reddened, smeared with blood, bleeding.
roðna (að), v. to redden, become red.
rof, n. (1) breach, opening (var þar mikit r. í fylkingunni); (2) a law term, retractation, reversal (of judgement).
rofna (að), v. (1) to break up, give way (þá er r. tók fylkingin); (2) to fall through, become invalid (of a bargain, judgement, fine).
roftorfs-veggr, m. a wall of sods.
rokinn, pp. (of ‘rjúka’), cooled off (var lítt rokin stofan).
rokkr (-s, -ar), m. distaff (sat þar kona, sveigði rokk).
rolla, f. roll, scroll.
ropi, m. belch, eructation.
rosi, m. rain and storm.
roskin-leikr, m. ripeness, perfection; -mannligr, a. looking like a grown-up man (mikill maðr ok -mannligr).
roskinn, a. ripe, mature, full-grown (var hón svá mikil sem maðr r.).
rosknaðr, pp. grown-up, adult.
rosknast (að), v. refl. to become ‘roskinn’, grow up to manhood (en er Þ. jarl rosknaðist).
rosm-hvalr, m. walrus.
rostungr (-s, -ar), m. walrus.
rot, n. insensibility (from a blow); slá e-n í r., to stun, render senseless by a blow; liggja í roti, to lie stunned.
rota, f. heavy rain (þann dag var á r. mikil; bæði hregg ok r.).
rotinn, a. rotten (var þá líkaminn r.).
rotna (að), v. to rot; of hair, to fall off (var af rotnað hár ok skegg).
ró, f. rest, calm, tranquility; gefa ró reiði, to give rest to one’s wrath; í ró, at rest, in peace; mega sér hvergi ró eiga í landi, to feel restless, feel no rest anywhere; bíða ró, to be easy, at rest (Gunnhildr lét þat seiða, at Egill skyldi aldri ró bíða á Íslandi).
ró (pl. rœr), f. small clinch-plate, burr (on which a nail is clinched).
róa (rœ; reri, reyri, røri; róinn), v. (1) to row, pull; hann rœr út í Bjarneyjar, he rows out to the Bearisles; with the boat in dat. (reru þeir skipinu upp í ána); (2) to row out to sea, go fishing, = r. út (þenna morgin bjóst Þ. á sjó at r.); er hann kom þar, vóru allir menn rónir nema Þ., all the men had rowed out fishing except Th.; (3) to rock oneself backwards and forwards; (4) recipr., róast at, to pull so as to encounter one another, of two ships in battle.
róða, f. rood, crucifix.
róði, m. poet. wind, tempest; láta (leggja) e-n fyrir róða, to cast to the winds, forsake one.
róðr (gen. róðrar), m. rowing, pulling (hafa búnar árar til róðrar).
róðra, f. blood, esp. of sacrifice.
róðrar-, gen. from ‘róðr’; -ferja, f. row-boat; -hanzki, m. rowing-glove; -leiði, n. rowing-wind; taka -leiði, to take to rowing; -skip, n., -skúta, f. ship with oars.
róðr-göltr, m. a kind of war-ram.
róðu-kross, m. crucifix.
rófa, f. the vertebral part of a tail.
róg, n. (1) slander, calumny (sögðu þat mundu vera r. illra manna); bera e-n í r. við e-n, to slander (calumniate) one to a person (sá maðr var borinn í r. við Magnús konung); (2) strife, quarrel; verða e-m at rógi, to be the cause of discord; leiða e-n nær rógi, to lead into feud.
róg-apaldr, m. warrior (poet.); -berari, -beri, m. slanderer, back-biter; -girni, f. disposition to slander; -málmr, m. gold (poet.); -mæli, n. calumny, slander; -samr, a. slanderous; -semi, f. = -girni.
rógs-maðr, m. slanderer.
róg-þorn, n. sword (poet.).
rói, m. rest, repose, pause.
ró-lauss, a. restless (-laust erfiði); -ligr, a. calm, quiet; -lífi, n. life of ease; -lyndr, a. calm of mind.
Róm, n. Róma, f. Rome.
róma, f. poet. battle.
róma (að), v. to give assent to by shouting, approve of (þetta ráð var af öllum vel rómat).
Róma-borg, f. the city of Rome; -ríki, n. the Roman empire; -vegr, m. the road leading to Rome.
Róm-ferð, f. journey (pilgrimage) to Rome (hann bjóst til Rómferðar); -ferill, m. a pilgrimage to Rome.
rómr, m. (1) voice (Gizurr var blíðmæltr ok mikill rómrinn); tala með litlum rómi, to speak in a low voice; (2) applause; gøra góðan (mikinn) róm at e-u, to applaud.
Róm-verjar, m. pl. the Romans.
róm-verskr, a. Roman.
rór (ró, rótt), a. calm, composed.
rós (pl. -ir), f. rose.
rósta, f. brawl, riot, tumult.
róstu-maðr, m. rioter; -mikill, a. riotous, unruly; -samligr, a. unruly.
rót (pl. rœtr), f. (1) root (var þess ván, at illr ávöxtr mundi koma af illri r.); (2) fig. cause, origin (vera e-s r. or r. undir e-u).
rót, f. the inner part of the roof of a house, where stores are hung up.
rót, n. commotion, stir.
róta (að), v. to stir, throw into disorder, with dat.; þeir rótuðu um koll taflinu, they upset the chessboard; þá rótar karl saman fénu, he sweeps the money into one heap.
róta-klumba, -kylfa, f. club.
rótar-tré, n. a tree with the root.
rót-fastr, a. rooted, fixed; -festa (-sta, -str), v. to root; refl., -festast, to take root; -lauss, rootless, without roots; -mikill, a. having a large root; -setja, v. to root, plant.
ruð, n. a clearing in a wood.
rudda, f. a coarse kind of club.
ruddu-vetr, m. a severe winter.
ruðning, f. challenging (of neighbours or judges).
ruðningar-mál, n. pl. the formula of a challenge.
ruðu-lítill, a. eigi -lítill, making no small clearance (in battle).
rugga (að), v. to rock (r. barni).
rugl, f. confusion, disturbance.
rugla (að), v. to confound, with dat.
ruglan, f. confusion, disturbance.
run-henda, -hending, f. a metre with end-rhymes; -hendr, a. composed in the metre ‘run-henda’.
runi, m. a wild boar.
runnr (-s, -ar), m. bush, shrub.
runsa (að), v. to plunder, ransack.
rupl, n. plunder, booty.
rupla (að), v. (1) to plunder (a person, etc.); (2) to take (a thing) by force.
rúfinn, a. rough, uncombed.
rúg-akr, m. rye-field; -brauð, n. rye-bread; -hleifr, m. rye-loaf.
rúgr (gen. -ar), m. rye.
rúm, n. (1) room, space (hvergi nær hafði þar r. lið þeirra); fá rúms, to get space; e-m liggr e-t í miklu rúmi, it is of great concern, importance to one; (2) place, seat (Egill gekk til rúms þess, er dóttir jarlsins hafði setit um daginn); (3) bed, = rekkja (síðan rannsakaði hann rúmit, er hón hafði hvílt í); (4) ‘room’ in a ship, one for each pair of rowers (mikit skip, þar vóru sex rúm ok tuttugu); (5) space of time; þriggja daga r., a space of three days.
Rúm, n. Rome, = Róm.
rúma-tal, n. number of ‘rooms’ in a ship (skip þrítugt at -tali).
Rúma-vegr, m. way to Rome (konungr var á -vegi), = Rómavegr.
rúm-boraðr, pp. ‘wide-holed’, coarse (of a sieve); -brugðinn, pp. very large (-brugðinn hverr); -fátt, a. n. lack of room; -heilagr, a. ‘not holy’; -heilagr dagr, weekday; -lendi, n. open land; -lendr, a. roomy, open, extensive; -liga, adv. roomily (í þeirri höll máttu -liga sitja fjögur hundruð manna); -ligr, a. spacious, roomy.
rúmr (rýmri, rýmstr), a. (1) roomy, ample, spacious, broad (gatan var eigi rýmri en einn maðr mátti ríða senn); (2) roomy, loose (fjöturrinn var r.); neut., rúmt, roomily (skipin lágu rúmt í höfninni).
rúm-snara, f. slip-knot; -stafr, m. bed-post, a nickname; -stokkr, m. bedside; -sævi, n. open sea.
Rúm-verjar, m. pl. the Romans, = Rómverjar.
rúna, f. intimate (female) friend.
rúna-kefli, n. runic stick; -mál, n. the runic alphabet; -meistari, m. an expert in runes.
rúnar, f. pl. (1) secret, hidden lore, wisdom; of r. heyrða ek dœma, I heard them talk of mysteries; jötna r., the mysteries of the giants; (2) written characters, runes; rísta r., to engrave runes (réð ek þær r., er reist þín systir); rísta r. á kefli, to cut runes on a stick; (3) magical characters or signs (hann tók við horninu ok reist á r. ok reið á blóðinu).
rúna-stafr, m. runic character.
rúni, m. intimate friend.
ryð, n. rust; -frakka, f., -frakki, m. rusty weapon; -fullr, a. rusty.
ryðga (að), v. to become rusty.
ryðja (ryð, rudda, ruddr), v. (1) to clear, free (land) from trees (r. markir; hann ruddi lönd í Haukadal); r. götu gegnum skóg, to clear, open a road through a forest; (2) to clear, empty; r. búrit, to empty the pantry; r. skip, to unload a ship; r. höfn, to clear the harbour, leave the haven; impers., hvernig skjótt ruddi samnaðinn, how the flock dispersed; (3) as a law term, to challenge; r. kvið, dóm, to challenge neighbours, jurors, out of the kviðr, dómr; (4) with preps., r. e-u á e-t, to throw, toss upon (þeir ruddu viðinum á hurðina); r. e-m í brott, to drive away, sweep off; r. sér til ríkis, to clear the way to a kingdom, obtain it by conquest; r. til e-s, to clear the way for a thing, prepare for (ok ruddu þeir til likgraptarins); r. e-u upp, to tear up (þeir ruddu upp jörðu ok grjóti); (5) refl., ryðjast um, to clear one’s way, make great havoc.
ryðjandi (pl. -endr), m. challenger.
ryðr, m. rust, = ryð.
ryðugr, a. rusty, = ryðgaðr.
rygr (gen. rygjar, dat. and acc. rygi; pl. rygjar), f. lady, housewife (rygr heitir sú kona, er ríkust er).
ryk, n. dust.
rykkja (-ta, -tr), v. (1) to pull, jerk (hann ætlar at r. honum fram á stokkinn); (2) to run (en er hón sér þat, rykkir hón fast undan).
rykkr, m. pull, tug, wrench, jerk.
rymja (rym, rumda, rumit), v. to roar, scream (rymjandi rödd).
rymr, m. roaring, noise; randa r., clatter of shields.
rysking, f. a rough shaking.
ryskja (-ta, -tr), v. to shake roughly; refl., ryskjast við e-n, to scuffle with one (þar myndi ekki þykkja við kollóttan at r.).
rytja, f. a vile, shabby thing.
rytningr, m. = rýtingr.
rýja (rý, rúða, rúinn), v. to pluck the wool off sheep (r. gemlinga).
rýma (-da, -dr), v. (1) to make more roomy (r. garð sinn); r. varðhaldit, to make the confinement less severe; r. fyri (viz. öllu fólki) veginn, to clear the way; with dat., r. á honum fjötrinum, to loosen his fetter; (2) r. e-u brott, to drive away, sweep off = ryðja e-u brott (rýmit brott þongum harmi af yðru brjósti); r. til e-s, to clear, prepare the way for = ryðja til e-s; (3) to clear away, break up (þú skalt r. fjalir ór gólfinu); (4) to quit, leave; r. land, to leave the country, go into exile; r. e-t fyrir e-m, to leave (a place, seat) that it may be occupied by another (kallar Skapti, at Þ. skyldi r. höfnina fyrir honum ok leggja ór læginu); (5) to withdraw, absent oneself (skulu þér allir eta hér inni, en ek mun r.); r. fyrir e-m, to cede, give up one’s place to one (hann rýmdi fyrir herra Ásgrími); r. brott, to go away; (6) refl., rýmast, to become roomy, widen; r. tekr dalrinn, the dale widens; impers., rýmist, there is more room (ef rýmdist í kirkjunni); rýmdi Grettir þá fram á gólfit, then G. stepped forth on the floor.
rýna (-da, -t), v. (1) to talk, converse (þau rœddu ok rýndu); (2) r. eptir e-u, to pry into.
rýnendr, m. pl. friends, counsellors.
rýrr, a. poor, weak, insignificant.
rýta (-tti, -tt), v. to grunt, squeal, of swine (rýtandi ok emjandi).
rýtingr (-s, -ar), m. dirk, dagger.
ræði, n. rule, management.
ræðis-maðr, m. steward, manager.
ræfr, n. roof, = rjáfr, ráfr, ráf.
ræingi (pl. -jar), m. a good-for-nothing fellow.
ræki-ligr, a. to be rejected.
rækindi, n. pl. refuse, unclean matter (hann kvazt aldri etit hafa r.).
rækja (-ta, -tr), v. to refuse, reject.
rækr, a. rejected, abhorred, abominable (r. ok rekinn frá guði).
ræna (-ta, -tr), v. to rob, plunder, to deprive (one) of (a thing).
ræningi (pl. -jar), m. (1) robber; (2) vera r. e-s, to be robbed or plundered by one (þú munt vilja vera r. Ljóts sem margir aðrir).
ræsa (-ta, -tr), v. (1) r. e-t á hendr e-m, to bring a charge against one (eigi var mér þess ván, at þú mundir þetta r. á hendr mér); (2) impers., ræsir draum, a dream proves true, comes to pass.
ræsir, m. chief, king (poet.).
ræsta (-sta, -str), v. to clean, sweep (konur skulu r. húsin ok tjalda); r. (stífldan) lœk, to clear out a (dammed-up) brook.
ræxn, m. knot (tók hann língarn ok reið á ræxna, sem net er síðan).
rœða (-dda, -ddr), v. (1) to speak; r. um e-t, to speak about (konungr rœddi fátt um þessi tíðendi fyrir mönnum); r. við e-n, to speak, talk with one (þá rœddi Höskuldr við Hrút); r. e-t, talk about, discuss (ef þú rœðir þetta mál fyrir konungi); (2) refl., rœðast við, to converse about (hann sagði henni allt þat, er þeir höfðu við rœðst).
rœða, f. speech, talk (konungr reiddist mjök við rœður þessar).
rœði, n. oar, rudder.
rœðir (gen. -is), m. rower.
rœgja (-ða, -ðr), v. to slander, defame; r. menn saman, to set them by the ears by slander.
rœgsla, f. slander, calumny.
rœki-liga, adv. earnestly, carefully; biðjast fyrir -liga, to pray fervently; halda -liga, to observe strictly; -ligr, a. true, sincere (-lig iðran).
rœkja (-ta, -tr), v. to reck, heed, take care of; skulu vér r. húðföt vár, let us keep to our hammocks.
rœkt, f. love, affection.
rœkta (að), v. to take care of, regard, keep (r. vel trú sína).
rœktar-leysi, n. negligence.
rœma (-da, -dr), v. to approve of, = róma (allir rœmdu vel mál konungs); r. e-t lítt, to take it coldly (konungr spyrr, ef þeir vildi skírn taka; þeir rœma þat lítt).
rœta (-tta, -ttr), v. (1) r. e-t upp, to root up (r. upp illgresi ór guðs akri); (2) refl., rœtast, to take root, strike root, = rótfestast.
röð (gen. raðar, pl. raðar, raðir), f. row, series.
rödd (gen. raddar, pl. raddir), f. voice; með skjálfandi röddu, with a trembling (faltering) voice.
röðull (-s, dat. röðli), m. (1) glory, halo; (2) sun (poet.).
rögg (gen. röggvar, pl. röggvar), f. tuft, shagginess (of the fur of a cloak).
rögn, n. pl. the gods, = regin.
rök, n. pl. (1) reason, ground, origin (nú skal segja, af hverjum rökum heiðnir menn héldu jól); (2) wonder, marvel; forn r., great things of yore; firrist (imperat.) æ forn r. firar, let bygones be bygones; stór r., mighty things, great marvels; tíva r., the life and doings of the gods; þjóða r., origin, creation of mankind; í aldar r., at the end of the world; ragna r., see ‘ragnarök’.
røkkva (røkkr, -, røkkvit), v. to grow dark (hann þorði hvergi at fara, þegar er r. tók); er røkkvit var, after nightfall.
rökn, n. pl. = raukn.
røkr, røkkr, n. twilight; ragna r., the twilight of the gods, the end of the world = ragna rök.
røk-samliga, adv. on good authority; -samligr, a. reasonable, just, true; -semd, f. reason, authority; -stólar, m. pl. judgement-seats.
rönd (pl. randir, rendr), f. (1) rim, border (rönd var ór gulli); (2) poet. shield; leggja randir saman, to lay shield against shield; reisa r. við e-m, to raise the shield against one, resist, withstand; (3) stripe (dúkr með gulligum röndum).
röndóttr, a. striped, streaked.
röng (gen. rangar, pl. rengr), f. rib in a ship.
rösk-leikr, m. briskness, boldness; -liga, adv. gallantly, bravely; -ligr, a. doughty (var hann allra manna -ligastr); -mannliga, adv. bravely.
röskóttr, a. = raskóttr (rare).
röskr (acc. röskvan), a. vigorous, doughty, brave (r. maðr).
röskvast (að), v. refl. to ripen, of fruit; to grow up, of man (ok er hann röskvaðist, fekk konungr honum skip).
röskvi, f. = röskleikr.
röst (gen. rastar, pl. rastir), f. a strong current in the sea, race.
röst (gen. rastar, pl. rastir), f. a distance of four or five miles.